“La répétition ou l’amour puni” (1950) van Jean Anouilh (foto Studio Harcourt via Wikipedia) werd in het NTG gebracht in een vertaling en regie van Hugo Claus.
Lees verder “Dertig jaar geleden: “De repetitie” (Jean Anouilh) in het NTG”
Het Multatulitheater is een Gents amateurgezelschap dat ontstond in 1874, in de schoot van de socialistische arbeidersbeweging. Aanvankelijk was het een groepje jonge arbeiders (“de jonge socialisten”) die geëngageerde liederen en gedichten zongen en declameerden in verscheidene Gentse café’s. Twee jaar later werd een toneelafdeling opgericht.
Lees verder “120 jaar geleden: creatie van “Het Gezin Van Paemel””
Het is al twintig jaar geleden dat de Gentse theaterlegende Dré Poppe is gestorven.
Lees verder “Dré Poppe (1922-2002)”
Om de oprichting van Theater Arena toe te lichten, moeten we eerst en vooral ons wenden naar… het NTG! En met name naar de première op 20 mei 1967 van ‘De Vertraagde Film’ van Herman Teirlinck. Bij het groeten stapt regisseur Frans Roggen waardig en theatraal naar voren, om een breed saluut te brengen naar de zijloge côté jardin waar normaal directeur Poppe had moeten zitten. Die loge was echter leeg. Eén seconde verbazing, waarna het publiek de geste meteen door heeft. Onder het applaus breekt een tumult uit van Poppe-fans die op de houten vloer stampen en minutenlang scanderen: “Poppe-Poppe-Poppe!”
Lees verder “55 jaar geleden: de kiemen voor Theater Arena”
De Aalsterse actrice Chris Boni (foto Hans Slagmulder – wikiportret.nl) viert vandaag haar 85ste verjaardag.
Lees verder “Chris Boni wordt 85…”
Net als Guido Gezelle, maar ook Hugo Claus heeft Boon zich een eigen taal geschapen, die noch dialect is, noch algemeen Nederlands. Met een knipoog zouden we kunnen zeggen dat ze “dialectisch” is. Zo omzeilde hij op een grandioze manier het eeuwige probleem waarmee de Zuid-Nederlandse schrijver heeft te kampen: welke taal moet men hanteren? Het Noord-Nederlands blijft ons immers vreemd, terwijl het gebruik van de volkstaal dreigt te ontaarden in folklorisme, zoals bij Ernest Claes en Felix Timmermans, waartegen Boon dan ook dikwijls van leer trok. Wel is het merkwaardig dat hij nooit belangstelling heeft gehad voor het theater. Hierdoor kon hij dan ook het probleem omzeilen welke taal men dààr moet hanteren. Het dichtst in de nabijheid kwam nog de radiobewerking door Omroep Oost-Vlaanderen van zijn boek “Pieter Daens” die hij zelf schreef.
Lees verder ““Pieter Daens” als luisterspel”
Frans Roggen leest gedichten van Paul van Ostaijen op een CD’tje n.a.v. de twintigste verjaardag van zijn (d.i. Roggens) overlijden…
Lees verder “Twintig jaar geleden: cultuur in Gent”
Het is vandaag al veertig jaar geleden dat Frans Roggen, een pionier van het Vlaamse theater, is overleden.
Als Antwerpenaar van komaf, maar Gentenaar van adoptie was Frans Roggen tijdens de Tweede Wereldoorlog verbonden aan de Gentse KNS onder de opeenvolgende directies van Staf Bruggen (die alleen maar Vlaamse stukken programmeerde) en Michel van Vlaenderen. Als overtuigd antimilitarist (hij was lid van de liga van “het gebroken geweer”, die door ongeveer alle partijen werd geboycot) bleef hij toch toneelspelen ook tijdens de fascistische bezetting. Met zijn “psychologische” manier van acteren (tegenover de heersende mode van het “romantische” toneel) wordt hij de vader van het moderne Vlaamse theater genoemd.
Daarna speelde hij o.m. bij het Nieuw Nederlands Toneel, waarmee hij o.a. een tournee door Congo maakte in 1950 onder leiding van Fred Engelen. Op de foto zien we een hiervoor geënsceneerde bespreking van de kostuums voor ‘Antigone’ van Jean Anouilh. V.l.n.r. herkennen we achteraan Marcel Leemans, Anton Peeters, Marcel Hendrickx, W. Verhoogstraten, Frans Roggen en Fred Engelen en vooraan Tine Balder, Gella Allaert en Lydia Bruggeman.
Daarna werd hij eerste regisseur bij het dramatisch gezelschap van het toenmalig NIR, maar tegelijk bleef hij een belangrijke rol spelen in het Gentse theaterleven. Hij regisseerde in het NTG en hielp mee bij de oprichting van Arca, Arena, Vertikaal en het Kortrijkse Antigone.
Bij Arca was Frans Roggen op het eind van de jaren zestig ook een jaartje directeur. Hij was tevens leraar aan het Gentse conservatorium tot hij op 19 november 1978 overleed op 67-jarige leeftijd. Ter gelegenheid van de twintigste verjaardag van zijn overlijden werd een boekje uitgegeven, met daarbij zowaar zelfs een cd’tje, waarop Roggen gedichten van Paul van Ostayen (en één van Paul de Vree) voordraagt op een muzikale achtergrond van Louis De Meester. Er staan tal van bijdragen in die de persoon van Roggen vanuit diverse hoeken belichten. Sommige van deze bijdragen zijn iets diepgravender dan andere, die soms ook aan het euvel lijden “over de doden niets dan goeds”. Paradoxaal genoeg komt Roggen dan ook nog het best tot leven in bijdragen als die van gouverneur Herman Balthazar of criticus Jan D’Haese, die ook alluderen op menselijke trekjes van iemand die toch een beetje tot de Olympos van de theatergoden wordt gerekend. Tot mijn stomme verbazing kun je dit boekje zo maar gratis aanvragen bij de Frans Roggenstichting, Gezusters Lovelingstraat 6, 9000 Gent.
Rond die tijd stelde men overigens vast dat het beeld van Roggen in het NTG “verdwenen” was. Zo maar, zonder boe of ba. Aangezien diefstal of iets dergelijks werd uitgesloten, kan men alleen maar vermoeden dat het beeld gevallen is en gebroken en dat men bij het NTG niet durft toegeven dat men zo oneerbiedig is omgesprongen met de eerbiedwaardige theatergod. Frans Roggen regisseerde ook bij het Multatulitheater (op dat moment het drukst bezochte gezelschap in Gent). Tussen 1956 en 1959 zelfs niet minder dan 19 stukken, waaronder “Met gesloten deuren” en “De Lichtekooi”, de eerste stukken van Sartre die in Vlaanderen werden opgevoerd.
Referentie
Ronny De Schepper, Frans Roggen, Periodiek Verschijnsel april 1990
dagelijks iets degelijks 