Vandaag is het 235 jaar geleden dat Wolfgang Amadeus Mozart de laatste hand legde aan zijn 21ste klavierconcerto, later bekend als K.V.467 (Köchel Verein), maar eigenlijk nog veel meer als de muziek voor de film “Elvira Madigan” van Bo Widerberg uit 1967. Men vindt het dan op YouTube makkelijker terug onder die titel dan onder de officiële benaming.
Lees verder “235 jaar geleden: Mozart schrijft zijn 21ste klavierconcerto”
Het zal morgen al 25 jaar geleden zijn dat de Antwerpse pianist en dirigent Jos Van Immerseel (foto Annemie Augustijns) een fameuze persconferentie gaf in de gebouwen van zijn toenmalige sponsor Royale Belge…
Lees verder “25 jaar geleden: “Doe nu es ne keer uw goesting””
Chiharu Sakai werd geboren in Yokohama, Japan, maar op het moment van de Elisabethwedstrijd 1991 woonde ze al in de VS, waar ze nu blijkbaar nog steeds woont. Ze is begonnen op 4 jaar. Ze studeerde eerst piano in Tokio en nadien in Brussel bij Nicole Henriot, omdat ze de Franse muziek beter wilde leren kennen. Zij is dan ook niet van het Oosterse type dat eigenlijk niet begrijpt waarover het gaat. Haar ouders zijn niet muzikaal en om in hun ogen gratie te vinden is ze wel “verplicht” om goed te scoren in wedstrijden. Vandaar misschien haar deelname, want vier jaar geleden kwam ze zelfs niet door de eerste ronde. Ze bespeelde het publiek (ook mij, waarom niet?) niet enkel door haar manier van interpreteren, maar ook door de keuze van haar concerto (het tweede van Saint-Saëns). “Het leek wel voor haar geschreven“, aldus Jos Van Immerseel, alleen “waarom zouden we zo’n stuk niet uitvoeren met een goede tweede pianist, dan zou de zaak van Saint-Saëns beter gediend zijn, want Saint-Saëns moet het hebben van precisie en intonatie en daarin werd zij toch echt niet door het orkest geholpen.” (Waarmee het fameuze incident over het Nationaal Orkest een aanvang nam.) Hij was ook over haar Mozart heel tevreden, wat voor hem natuurlijk heel uitzonderlijk is in deze omstandigheden. Zij behaalde uiteindelijk de zevende plaats.
P.S. Ik ben niet helemaal zeker van de foto noch van de geboortedatum. Er is immers sprake van dat die tot iemand met die naam behoren die zich met rock bezig houdt, maar die Japanse karakters kan ik natuurlijk niet ontcijferen. Alhoewel… als ik even logisch nadenk: in 1991 zou ze dan nog maar twaalf jaar zijn geweest. Het moet dus wel om iemand anders gaan!
De Zuid-Koreaan Yong Hwan Park was in de Elisabethwedstrijd 1995 absoluut de enige die graag in de Kapel (foto Wikipedia) verbleef. Hij speelde in de halve finale de sonate voor Hammerklavier van Beethoven. Ha! dacht hij: “Hammer!” en hij hamerde erop los. Niet moeilijk: om zich te vervolmaken ging hij immers naar de VS! Hij studeerde daar bij Louis Nipple en Russel Sherman via diens vrouw, die op de finale ook aanwezig was. Park, die reeds ervaring had als concertpianist (met het Boston Symphony Orchestra), opteerde voor het tweede concerto van Prokofiev. Volgens hem paste dit het beste bij zijn persoonlijkheid en dat is ook wel zo, vandaar dat sommigen in hem een mogelijke laureaat zagen. Al maakte Jan Michiels (niet toevallig de enige die het “gehamer” had gehoord) toch enig voorbehoud, terwijl Robert Groslot juist door die “interpretatie” hem het beste vond. Daar sloot ook Jos Van Immerseel zich bij aan (die het gehamer evenmin had gehoord!): samen met Markus Groh was het voor hem trouwens de enige kandidaat, die hem heeft aangesproken. Dezelfde voorkeur ook voor Frank Braley, die met Giovanni Bellucci zijn tiercé rondmaakt. Kortom, het was niet te verwonderen dat hij de Sternefeld-prijs kreeg, die de BRT-panels toekennen aan degene die volgens hen het beste keuzeconcerto speelt. Voor de jury was hij echter pas de vijfde plaats waard.
Enkele dagen geleden bracht ik in herinnering dat ik na mijn ontslag bij De Batselier dictie ben gaan volgen bij Griet Pauwels. Maar enkele dagen later liet ik me aan dezelfde academie van Gentbrugge (al lagen de leslokalen op de Rooigemlaan) ook inschrijven voor de cursus muziekgeschiedenis, gegeven door Dirk Mannekens. Ik deed dit voornamelijk omdat ik me wat recensies betreft vooral wilde gaan toeleggen op klassieke muziek, maar wat ik uiteindelijk het meeste heb geleerd bij Dirk – en ik ben hem daar nog altijd ontzettend dankbaar voor – dat is een kennismaking met de zogenaamde “historische uitvoeringspraktijk” (in die tijd sprak men nog eerder van de “authentieke” uitvoeringspraktijk). Daarnaast heb ik in zijn lessen ook een vriendin leren kennen met wie ik zo’n kleine tien jaar ben opgetrokken, maar dat is weer een gans ander verhaal…
Lees verder “Dertig jaar geleden: les bij Dirk Mannekens”
De Amerikaanse violiste en dirigente Jeanne Lamon (foto YouTube) viert vandaag haar zeventigste verjaardag…
Afkomstig uit New York studeerde zij viool bij Herman Krebbers, maar werd door hem zo gefrustreerd dat ze haar toevlucht zocht bij Sigiswald Kuijken.
In the late 1970s, while teaching in the Early Music Department of Smith College in Massachusetts, Jeanne made two guest appearances in Canada with the Tafelmusik Baroque Orchestra, which resulted in an invitation in 1981 offering her the position of Music Director. Lamon has resided in Toronto since 1981 and became a Canadian citizen in 1988.
Under Lamon’s leadership, Tafelmusik has achieved international stature and is considered one of the best ensembles in its field with recordings for various labels. Wij kennen het orkest vooral voor de integrale van de klavierconcerti van Beethoven met als solist “onze eigen” Jos Van Immerseel (alhoewel die zonder blikken of blozen toegeeft dat hij ze liever met zijn eigen Anima Eterna had opgenomen), maar dan is niet Jeanne Lamon maar wel Bruno Weil de dirigent.
Lamon teaches at University of Toronto and the Royal Conservatory of Music in Toronto.
De Portugees-Braziliaanse (*) pianiste Maria Joao Pires wordt 75 jaar vandaag. Zij is één van de weinige pianistes in de romantische traditie die ik toch kan pruimen als het haar Mozart-vertolkingen aangaat. Toch heb ik zelfs bij haar enkele bedenkingen zoals ik die tien jaar geleden reeds heb neergeschreven…
Eigenlijk lijkt het natuurlijk niet meer dan logisch dat men de concerten van Mozart uitvoert op een instrument dat hijzelf ook bespeelde, maar de uitvoeringsgeschiedenis heeft ons nu eenmaal gewend gemaakt aan de klank van een vleugelpiano, waarop men sedert de negentiende eeuw de concerto’s is gaan spelen. Ondanks het feit dat de “authentieken” het de laatste jaren wel lijken te halen, gaan sommigen toch door met die uitvoeringspraktijk, wellicht omdat deze “commerciëler” is, omdat het gehoor van iemand uit de 20ste eeuw daaraan meer gewend is. Maar dat kan een serieus kunstenaar natuurlijk moeilijk als argument aanvoeren, daarom zegt men dan meestal dat het is omdat, als Mozart de beschikking over een moderne vleugel had gehad, hij zijn concerti voor een Steinway of weet ik veel had gecomponeerd. In die redenering kun je mijns inziens echter net zo goed aanvoeren dat je Mozart op een synthesizer of op elektrische gitaar mag uitvoeren, want het lijdt geen twijfel dat, indien Woolfie in onze tijd had geleefd, hij eerder dààrvoor belangstelling had gehad.
Tijdens de fameuze Mozart-week op Klara, begin 2006, werd de vraag gesteld aan de luisteraars of Mozart op historische instrumenten moest worden gespeeld. Ik was zeer ontgoocheld over de reactie van de meeste luisteraars, die haast woedend negatief reageerden. Maar dat kwam wellicht door dat “moeten” in de vraagstelling.
Ikzelf geef veruit de voorkeur aan “authentieke” uitvoeringen, maar een Murray Perahia of Maria Joao Pires kan ik ook wel appreciëren. Al vind ik dan weer dat Sigiswald Kuijken gelijk heeft als hij zegt: als die op de tippen van hun tenen (eigenlijk vingers) moeten spelen op zo’n Steinway, waarom proberen ze het dan niet liever op een historisch instrument?
Waarop Jos Van Immerseel ongetwijfeld zal antwoorden: omdat ze het niet kunnen.
Maria Joao Pirès speelt Mozart vooral… omdat ze zo’n kleine handjes heeft. Dat belet haar b.v. om Liszt te spelen. Maar Chopin daarentegen dat gaat dan weer wel. “Die had wellicht zelf kleine handen,” zegt ze. Op de vraag waarom ze geen pianoforte speelt, zegt ze dat ze in muziek is geïnteresseerd juist buiten zijn maatschappelijke context. Het interesseert haar wel, maar ze denkt niet dat ze er iets voor haar eigen spel kan uithalen. Ondanks het feit dat de RTBF-interviewer haar kont likt dat het echt niet meer kàn, merkt hij toch fijntjes op, waarom ze na de integrale sonates van Mozart voor één platenfirma, zij een aantal jaren nog eens hetzelfde doet voor een andere. Ze lacht dat er eigenlijk maar weinig wijzigingen zijn. De gatlikker durft er niet uit afleiden dat ze het gewoon voor het geld heeft gedaan. Wat ze wél ergens met de authentieken gemeen heeft, is dat ze een opname meestal in één keer neerzet net alsof het een concert betreft. Slechts heel zelden laat ze montages toe. Ondertussen is ze gehuwd met de Franse violist Augustin Dumay. Tijdens de opnamen van de sonates van Brahms werden ze “plots” verliefd op elkaar. Ondertussen is ze het concertleven zo beu dat ze op een bepaald moment haar vleugel zelfs verkocht om zich vooral met haar vier kinderen bezig te houden op hun “ecologische hoeve”. Toen ze “uit geldnood” (zoals ze zelf zegt) dan toch opnieuw begon te toeren, was het nog steeds zozeer tegen haar zin dat afzeggingen meer regel dan uitzondering werden. Zo ook in Brussel, begin 1997.
Lees verder “Maria Joao Pires wordt 75…”