North by Northwest is een Amerikaanse film van MGM, geregisseerd door Alfred Hitchcock. Hoofdrollen zijn er voor Cary Grant, Eva Marie Saint, James Mason en Leo G. Carroll. Het script is geschreven door Ernest Lehman. North by Northwest wordt over het algemeen beschouwd als een van Hitchcocks beste films. De film werd genomineerd voor drie Oscars , waaronder die voor beste scenario, maar won er niet een .

Oorspronkelijk wilde Hitchcock “Our man in Havana” van Graham Greene verfilmen, maar deze had zo’n hekel aan hem dat hij zijn veto stelde. Hij draaide dan maar “North by northwest” en het boek van Greene werd verfilmd door Carol Reed, die vroeger ook al “The third man” had gedraaid.

“North by Northwest” is een geraffineerde spionagethriller, die wordt gekruid met de nodige actie, geheimzinnigheid en zwarte humor. Roger Thornhill (rol van Cary Grant), een charmante New Yorkse publiciteitsagent, wordt door een groepje spionnen verward met de geheime agent George Kaplan. De spionnen, geleid door James Mason en een zeer gluiperige Martin Landau, kidnappen Grant. Zij zetten hem dronken achter het stuur van een wagen, maar hij overleeft de dolle rit en vlucht naar Chicago. Op de trein ontmoet hij de mysterieuze Eva Marie Saint, die hem afwisselend helpt en in de val lokt. De manier waarop ze hem in de trein “binnen doet”, is wel heel erg expliciet, zelfs voor de huidige standaard, laat staan in de jaren vijftig. Maar als het dan op slapen aankomt, moet Grant wel “op de grond” slapen…  

De titel van de film wordt meestal gezien als een verwijzing naar Shakespeares Hamlet. De titel zou een verwijzing zijn naar het citaat “I am but mad north-north-west. When the wind is southerly I know a hawk from a handsaw.”

De bloedstollende slotscène op Mount Rushmore werd niet op locatie gefilmd, omdat de National Park Service geen toestemming gaf voor het filmen van een moordaanslag in het aangezicht van een nationaal monument, en de bosvlakte boven het monument, waar het landhuis van de schurk gelegen is, berust op fantasie. 

De wereldpremière van North by Northwest vond plaats op het Internationaal filmfestival van San Sebastian. Reacties van critici waren positief. Tijdens de twee weken dat de film te zien was in de Radio City Music Hall, bracht de film $404.056 op; een record voor een film die buiten een vakantieperiode werd vertoond.

Tegenwoordig wordt de film beschouwd als een klassieker: de film staat hoog in de Top 250 van de Internet Movie Database (meestal bij de bovenste 25) en in 1994 werd de film opgenomen in de Amerikaanse National Film Registry. In 1998 plaatste het American Film Institute North by Northwest op nummer veertig in een lijst met de honderd beste Amerikaanse films. Op Rotten Tomatoes scoort de film 100% aan goede beoordelingen.