Het is vandaag precies honderd jaar geleden dat Jan Briers sr. werd geboren.

Het is reeds twaalf jaar geleden dat Jan Briers, de vader van het Festival van Vlaanderen, is overleden. De manier waarop ik dit vernam was nogal vreemd. Op maandagochtend werd ik gewekt door het bericht op Radio 2. Akkoord, ik had nog een slaperige kop, maar ik kan me onmogelijk vergist hebben: het was een uitgebreid in memoriam, o.a. met een feit dat ik nog niet wist, namelijk dat Jan Briers de “uitvinder” is van het gewestelijk nieuws. Maar eigenaardig genoeg werd daar nadien op Klara met geen woord over gerept. En om tien uur heb ik nog eens naar dat gewestelijk nieuws geluisterd (ik volgde toen namelijk net als nu de “1000 klassiekers”) en nu werd er ook op Radio 2 niet meer gesproken over Jan Briers. Ik heb er sedertdien ook niets meer over gehoord. Tot ik bijna een week later in de krant dan een officieel doodsbericht van de familie las (echter alweer zonder journalistieke bijdrage). Toch merkwaardig, nietwaar?
Nochtans was het toch wel een aanleiding om even terug te blikken op Briers’ zijn grootste verwezenlijking, namelijk het Festival van Vlaanderen. Alhoewel, tegenwoordig hoor je de omschrijving “het Festival van Vlaanderen” niet vaak meer. In Brussel spreekt men b.v. van het Klarafestival en in Brugge van het Festival van de Oude Muziek. Al moet ik toegeven dat men deze benaming in Brugge ook al gebruikte vooraleer er blijkbaar een odium begon te rusten op het begrip “Festival van Vlaanderen”.
Hoe zou dat eigenlijk komen? Zeker in een periode dat Vlaanderen dichter dan ooit bij meer zelfstandigheid heeft gestaan? Zou het dan toch te maken hebben met de programmatie, die vereenzelvigd wordt met grote prestigeprojecten rond oerdegelijke klassieke namen?
Eigenlijk zou ik het niet weten, want ik volg het reeds enkele jaren niet meer, maar ik heb wel de ommekeer nog meegemaakt, denk ik. De periode dat het “klassieke” meer en meer werd verlaten ten voordele van “wereldmuziek”, ook al ben ik ervan overtuigd dat het hier meer een politieke dan een artistieke beslissing betreft (zie mijn artikel over het postmodernisme).
Daarom is het misschien niet nutteloos om even terug in het verleden te duiken en te zien hoe het allemaal begon…
Twee jaar nadat hij begonnen was met de Gentse stadsconcerten, in 1958 dus, start Jan Briers (toen nog het hoofd van Radio 2 – Oost-Vlaanderen) ook met het Gents Muziekfestival, dat hij een jaar later herdoopt tot Festival van Vlaanderen. Nog een jaar later overhaalde hij de bestaande festivals van Brugge, Antwerpen en Tongeren om zich ook onder deze noemer te scharen.
Geboren op 4 augustus 1919 in Gent, studeerde Briers er Klassieke Filologie en Geschiedenis, maar toen hij in 1944 afstudeerde, ging hij meteen aan de slag bij de radio. Eerst als “commentator” bij verjaardagen van belangrijke kunstenaars, nadien (sinds 1953) als productieleider van omroep Oost-Vlaanderen. In 1963 werd hij directeur van alle gewestelijke omroepen. Ondertussen was hij, die meent de journalisten altijd de les te moeten spellen, ook professor geworden in de communicatiewetenschappen (RUG en VUB).
Ondertussen heeft “Der Alte” de scepter overgedragen aan Junior, die tevens tot voorzitter werd verkozen van de Raad van Beheer van de Belgische Schouwspel Vereniging. Deze vereniging heeft vooral tot doel de wetgeving op de BTW te bestrijden, voor zover het engageren van artiesten betreft. In de RVB herkennen we verder nog Jari Demeulemeester, Bernard Foccroulle en Herman Schueremans.
Sinds 2013 berust de artistieke leiding bij Serge Platel, nu “de jonge Briers” provinciegouverneur van Oost-Vlaanderen is geworden op voordracht van de N-VA. Ik ga ondertussen al lang niet meer naar het Festival (maar ook niet naar andere concerten of manifestaties, dus neem het asjeblief niet persoonlijk!), maar in de jaren tachtig en negentig was ik een trouw bezoeker en bracht er dan ook navenant verslag over uit…
Festival van Vlaanderen
1980
1982
1985
1988
1989
1990
Ronny De Schepper, BRTN-orkest sluit Festival af, Het Laatste Nieuws, 21 oktober 1994
1995
1996
1997
1999
2000