Op de begrafenis van Bruce Chatwin verneemt de Brits-Indische schrijver Salman Rushdie (foto David Shankbone via Wikipedia) dat er een fatwa over hem is uitgesproken door de Iraanse leider Khomeini waardoor hij vogelvrij werd verklaard en straffeloos (*) kon worden gedood door islamieten. Rushdie moest eerst tien jaar onderduiken en stond ook daarna onder constante Britse politiebescherming. Op 3 augustus 1989 ontplofte in de Londense wijk Paddington voortijdig een bom die voor Rushdie bedoeld was, waarbij de terrorist omkwam.

Rushdie werd geboren in Bombay in een moslimfamilie van etnische Kasjmiri afkomst, namelijk een zakenman-jurist en een lerares. Later studeerde hij geschiedenis in Engeland en slaagde met lof aan het King’s College in Cambridge. Hij werkte bij reclamebureaus (Ogilvy & Mather en Ayer Barker) voordat hij zich volledig aan literatuur wijdde. Rushdie was viermaal getrouwd, onder andere met de Amerikaanse schrijfster Marianne Wiggins en de Indiase actrice en fotomodel Padma Lakshmi.
Hij begon zijn schrijversloopbaan met “Grimus” (1975), deels een fantasievertelling, deels sciencefiction. Dit werk werd over het algemeen genegeerd door het publiek en de recensenten.
Zijn volgende boek, “Midnight’s Children” (Middernachtskinderen) bracht hem literaire roem en wordt door velen als zijn beste werk tot nu toe beschouwd. Het beschrijft de wederwaardigheden van kinderen die geboren werden in de nacht dat India onafhankelijk werd (15 augustus 1947). Het had een grote invloed op de Indiase en Britse literatuur in het daaropvolgende decennium. Rushdie werd ervoor beloond met de Booker Prize 1981 en in 1993 met de “Booker of Bookers Prize”. Dit is de prijs voor de beste roman in 25 jaar die een Booker Prize won. “Middernachtskinderen” ontleent thema’s aan de roman “Die Blechtrommel” van Günter Grass, het boek dat hem naar eigen zeggen geïnspireerd heeft om schrijver te worden. In zijn vertelstijl vermengt hij mythe en fantasie met het werkelijke leven. Hij wordt dan ook wel gerekend tot het magisch-realisme.
In 1988 volgt dan “The Satanic Verses” (De duivelsverzen). In het boek is duidelijk de invloed te herkennen van Michail Boelgakovs klassieke Russische roman “De Meester en Margarita”. Het vermengt de Koran met Bollywood. “The Satanic Verses” takes its title from a well-known incident in the life of the Prophet Muhammad. The Prophet came under pressure from the citizens of Mecca to moderate his unbending monotheism and to accommodate his new faith to the traditional polytheism, especially the cult of three local goddesses. Obligingly, he came up with the convenient verses, “Have ye considered al-Lat and al-Uzza, and Manat, the third, the other? These are the swans exalted, whose intercession is to be hoped for”. The Meccans were naturally delighted, but very shortly afterwards Muhammad received a true Koranic revelation from the Archangel Gabriel. He then revoked the compromising verses, stigmatizing them as dictation from the Devil. (**)
In 1999 is er “The Ground Beneath her Feet” (De grond onder haar voeten) over de Amerikaanse rock’n’roll-scene en de invloed daarvan in India.
In zijn autobiografische roman “Joseph Anton” tenslotte beschrijft hij de gebeurtenissen die volgden op het uitspreken van de fatwa. Deze roman werd gepresenteerd in het najaar van 2012 in diverse landen, waarbij hij op 13 november 2012 ook een openbaar interview gaf in de Brusselse BOZAR. In dat interview benadrukte hij onder andere dat de gebeurtenissen hem als schrijver niet veranderd hadden. (Wikipedia)

(*) Integendeel! Er werd zelfs een dikke premie uitgeloofd!
(**) Robert Irwin, Falling towards England, Times Literary Supplement September 30, 1988

Lees verder “Dertig jaar geleden: fatwa over Salman Rushdie” →