Zoals de oudere jongeren onder ons zich nog wel zullen herinneren maakte de Sovjetrussische partijleider Nikita Kroetsjev zestig jaar geleden een opgemerkte reis door de Verenigde Staten. Vandaag was er een bezoek gepland aan Disneyland. Dat ging echter niet door…
Lees verder “Zestig jaar geleden: Nikita Kroetsjev mag Disneyland niet binnen”
De vzw Dacob, het archief en bibliotheek van de studie van het communisme, heeft onlangs het archief van Jaak Withages ontsloten.
Lees verder “Jaak Withages (1920-1993)”
Volgens On this day is het vandaag precies honderd jaar geleden dat John Reed de Amerikaanse communistische partij heeft gesticht. Ik vraag me af of die nog altijd bestaat? (*)
Lees verder “Honderd jaar geleden: John Reed sticht de Amerikaanse communistische partij”
Het is al vijf jaar geleden dat de legendarische Italiaanse communistische krant L’Unità ermee is gestopt. Na jarenlange financiële problemen en dalende oplages verscheen het vroegere officiële spraakorgaan van de Communistische Partij van Italië (PCI) sinds 1 augustus 2014 niet meer. De aandeelhouders raakten het niet eens over een crisisplan om de krant te redden. De 80 redacteurs hadden al drie maanden geen loon meer ontvangen. Of het verdwijnen ook te maken heeft met de schadevergoeding van twee miljoen euro die Silvio Berlusconi (foto) in 2009 van het blad eiste wegens de verslaggeving over een aantal seksschandalen waarbij hij betrokken was, is niet geweten.
L’Unità wordt op 12 februari 1924 in Milaan opgericht door Antonio Gramsci. De krant krijgt de naam “l’Unità, quotidiano degli operai e dei contadini”, oftewel “De Eenheid, de krant van de arbeiders en de boeren”. Van 1924 tot 1991 is l’Unità de officiële krant van de communistische partij, die drie jaar eerder, in 1921, werd opgericht o.a. door Gramsci en Togliatti.
De krant heeft een eerste gemiddelde oplage van 20.000 exemplaren per dag. Na de moord op de socialist Giacomo Matteotti op 10 juni 1924, waar l’Unità veel aandacht aan besteedt, loopt de oplage op tot 34.000 kopieën. Matteotti had zich fel uitgesproken tegen de fascistische partij en tegen Benito Mussolini. Op 8 november 1925 wordt de distributie van l’Unità en van l’Avanti, het partijorgaan van de socialistische partij, tijdelijk stopgezet. Na de mislukte aanslag op Mussolini op 31 oktober 1926 wordt de krant opgeheven.
In de periode 1927-1944 wordt l’Unità illegaal gedrukt. Met de komst van de geallieerden in Italië wordt alle opgeheven kranten weer nieuw leven ingeblazen. In Rome komt de eerste officiële editie van l’Unità weer uit. Opmerkelijk is dat er al die tijd afzonderlijke edities voor Noord- en Zuid-Italië bestonden.
Na afloop van de Tweede Wereldoorlog ging de PCI onder het leiderschap van Palmiro Togliatti zich meer en meer verzoenen met het establishment. De PCI had niet meer de ambitie om de bourgeoisstaat omver te werpen. Naar aanleiding van de moord op christendemocraat Aldo Moro in 1978 veroordeelt de krant de Rode Brigades en noemt ze ‘vijanden van de democratie’. Ook kondigt de krant een algemene staking af. De krant wordt ook een voortrekker van het eurocommunisme van Enrico Berlinguer: de dag na de val van de Berlijnse Muur kopt l’Unità met “De mooiste dag van Europa”.
In 1991 wordt de ondertitel van de krant van ‘giornale del PCI’ (krant van de PCI, Partito Comunista Italiano) veranderd in ‘giornale fondato da Antonio Gramsci’ (krant opgericht door Antonio Gramsci). De oplage ligt dan rond de 156.000 kopieën per dag.
Door ernstige economische problemen wordt l’Unità in juli 2000 opgeheven. Tot augustus van datzelfde jaar wordt de krant alleen nog online gepubliceerd. In 2001 wordt de krant echter weer nieuw leven ingeblazen en op 28 maart wordt de eerste nieuwe editie van l’Unità uitgegeven, die het dus echter amper tot 1 augustus 2014 zal uitzingen…
N.a.v. de veroordeling tot levenslang van de Hongaarse kardinaal József Mindszenty (1892-1975) reageerde paus Pius XII zeventig jaar geleden door alle katholieken die zichzelf communist noemden te excommuniceren. Dit is een stellingname die hem nu nog altijd kwalijk wordt genomen, aangezien hij zich nooit in die zin heeft uitgesproken tegenover aanhangers van het fascisme. Die konden ongestoord naar de kerk blijven gaan en de sacramenten ontvangen.
Als atheïst is het voor mij geen punt, maar dat lag destijds helemaal anders bij b.v. Italiaanse communisten die vaak nog gelovig waren. Denk maar aan de Don Camillo-films (foto), waarin de communistische burgemeester Peppone vaak listen moet verzinnen om zijn gelovige kameraden ter wille te zijn (bij een doopsel, communie of huwelijk b.v.). Soms zelfs leden van zijn eigen familie!
Een correspondent van “Ons Klein Brabant” had destijds het lumineuze idee om n.a.v. de dood van paus Paulus VI ex-renner Martin Van den Bossche (ploegmaat van Eddy Merckx) te polsen naar de communistische aanwezigheid in Italië.
Martin Van den Bossche: “Ja, een Italiaanse communist is totaal iets anders als een Russische communist of een communist hier. De mensen zijn er in het diepste van hun hart gelovig. Dat is altijd zo geweest en dat zal niet veranderen. Dat die mensen voor de communistische partij stemmen is een andere zaak. Je moet weten dat de communistische partij op een eigenaardige wijze gegroeid is in Italië. De aristocratie betaalde er vroeger geen belastingen. Daartegen kwam verzet en de opposanten besloten zich aaneen te sluiten in een partij frontaal gericht tegen de rijken. Dat werd de communistische partij, die natuurlijk gretige aanhangers vond bij de arme mensen.”
Het beste voorbeeld van het harmonieuze samengaan van geloof en communisme is allicht Felice Gimondi, de winnaar van de Tour 1965 en wereldkampioen in 1973. Een zeer gelovig man, die echter wel geregeld bijdragen leverde voor Unita, de krant van de Italiaanse communisten.
Onnodig eraan te herinneren dat deze excommunicatie ook voor de nodige problemen zou zorgen toen in de jaren zeventig en tachtig vooral in Latijns-Amerika de beweging van “Christenen voor het Socialisme” opgang zou maken.
Het is al vijf jaar geleden dat Oswald Joossens is overleden. Op bovenstaande foto uit 1980 staat hij in het midden, naast v.l.n.r. Raf Vandenbussche, Gregoire Heirman, Cesar D’hollander, Oswald Joossens zelf, Miel Van Lier, Sonia Weyn, Ronny De Schepper en Oswalds dochter Christel.
Lees verder “Oswald Joossens (1932-2013)”
Het is vandaag 110 jaar geleden dat de Nederlandse auteur Frederik Van Eeden (1860–1932) een voordracht hield in Carnegie Hall over “Practical Communism, Work and Bread”.
Lees verder “110 jaar geleden: Frederik Van Eeden in Carnegie Hall”
