95 jaar geleden verdween Agatha Christie

Morgen zal het al 95 jaar geleden zijn dat de toen al zeer populaire schrijfster van detectiveverhalen Agatha Christie voor enkele dagen van de aardbol verdween. Uiteraard niet letterlijk, ze beweert niet dat ze ontvoerd werd door marsmannetjes of zo, maar hoe de vork precies aan de steel zat, heeft ze toch nooit willen uitleggen.

Volgens haar dagboek zou “de sleutel tot het geheim” te vinden zijn in kamer 411 van het hotel Pera Palas in Istanbul, waar ze van 1926 tot 1932 woonde en waar ze o.m. “Murder on the Orient Express” zou hebben geschreven. In de kamer werd inderdaad een verroeste sleutel gevonden, maar niemand weet op welk slot hij past. Ondertussen is wel zeker dat haar verdwijning te maken had met het feit dat haar man Archibald Christie (zijzelf heette eigenlijk Miller) haar pas had bekend een verhouding te hebben met de jongere Nancy Neele. Hij verbleef overigens bij haar het weekend dat Agatha’s wagen achtergelaten werd gevonden in de buurt van Guilford. Toegegeven dat het groene blaadjes-syndroom hier weer de kop opsteekt (Archie vond dat Agatha zich na de geboorte van hun dochter Rosalind in 1919 te weinig had verzorgd, zodat ze sedertdien een buikje had), maar het dient toch gezegd dat de verhouding ook werd vergiftigd door het feit dat Agatha er graag de nadruk op legde dat zij met haar boeken de eigenlijke kostwinner was.
Ook collega-schrijfster Dorothy Sayers was geïnteresseerd in deze verdwijning en verwerkte ze in haar derde verhaal “Unnatural Death”. En Arthur Conan Doyle deed het op zijn manier: hij legde een handschoen van Agatha Christie (uiteraard naamloos) voor aan een spiritist, die verklaarde dat ze de woensdag daarop levend en wel zou worden teruggevonden. Wat ook gebeurde… In het hotel in Harrogate, waar ze door twee orkestleden was ontdekt, stond Agatha Christie ingeschreven als… Mrs. Teresa Neele! Ze was opgevallen omdat ze de charleston danste op “Yes, we have no bananas” terwijl ze nochtans geen avondjurk droeg. Die Engelsen toch! Tegenover de politie verklaarde Agatha dat ze aan geheugenverlies leed. Die geloofde daar geen bal van, maar nam vrede met de leugen. Pas in 1998 maakte een vriendin (Nan Watts) bekend aan Jared Cade van The Daily Telegraph dat heel de verdwijning degelijk was gepland en bedoeld om Archie ongerust te maken. Dat is ook gelukt, zij het dat Archie er meer mee inzat dat zijn verhouding met Nancy openbaar werd dan dat hij zich afvroeg wat er eigenlijk met zijn vrouw was gebeurd. Een jaar later was de scheiding een feit en amper drie weken daarna huwde Archie met Nancy Neele. Deze keer bleek het wél een goed huwelijk.
Agatha Christie hertrouwde met archeoloog Max Mallowan, een oude schoolmakker van Evelyn Waugh, en het is met hem dat ze al die exotische bestemmingen opzocht, waarover ze dan weer een boek kon schrijven.
Toch een opmerking over het “verhaal” aangaande haar verblijf in Pera Palas in Istanboel van 1926 tot 1934. Overigens, toen ik destijds met mijn toenmalige vriendin daar overnachtte, betaalde je ongeveer 200 euro per nacht voor de dubbele kamer. Zelfs als we veronderstellen dat Agatha Christie een enkele kamer had, dan veronderstel ik toch dat daar een aardige duit uitgaf aan haar verblijf.
“Routard Turquie” editie 2004/2005 schrijft :”Les fans visiteront la 411. C’est là qu’elle écrivit, vous raconte-t-on, Le Crime de l’Orient Express et qu’on aurait résolu le mystère de sa disparition d’une dizaine de jours, en 1926. Il faut en finir une bonne fois avec cette arnaque qui a consisté à transformer sa chambre en un musée pitoyable. Pathétique, la chambrette, avec sur le mur des extraits de presse à faire tomber les moustaches du pauvre Hercule Poirot, mélant le vrai au faux, et une décoration qui a fait plus que son temps. On le sait désormais, en 1926, à la suite d’une dépression occasionnée par la demande en divorce de son premier mari, Dame Christie s’était réfugiée, sous un faux nom, et avec la complicité d’une amie, dans un hôtel à Harrogate, dans le Yorkshire où elle joua le rôle d’une Anglaise typique. (…) Quant à l’intrigue du Crime de l’Orient Express (…) Agatha reconnait l’avoir écrit pendant une saison de fouilles en Irak, durant l’hiver 1934.”
En als je hiervan bekomen bent dan trakteer ik je nog op het volgende uit Lonely Planet Turkey (editie 2001): “The Pera Palas’ ingenious promotors claim that Agatha Christie stayed in room 411 when she visited Istanbul, though reliable sources affirm that she stayed at the once prime but now long-gone Tokatliyan Hotel on Istiklal Caddesi.” (Dat is de anderhalve kilometerlange prachtige winkelstraat genre Veldstraat tot de tiende macht vlak in de buurt.)

Ronny De Schepper