Gustav Leonhardt (1928-2012)

Gustav Leonhardt (1928-2012)

Morgen zal het al tien jaar geleden zijn dat Gustav Leonhardt, de tegenpaus van de authentieke uitvoeringspraktijk (de échte paus zijnde Nikolaus Harnoncourt) is overleden. Jos Van Immerseel wou bij hem geen les volgen, alhoewel het zijn groot idool was. Maar hij wou geen Gustav Leonhardt-cloon worden, zei hij. En ook voor Philippe Herreweghe was hij een inspirerend voorbeeld: “Een belangrijke volgende stap was dat ik via Ton Koopman in contact kwam met Gustav Leonhardt in Amsterdam, waar de barokbeweging op dat moment volop bloeide. Van hem heb ik ten eerste vooral het respect voor de muziek als zodanig geleerd. Dat leer je niet in het conservatorium. Daar moet muziek beantwoorden aan het romantische ideaal met virtuozen e.d. En op technisch gebied heb ik vooral van zijn heel speciale ritmiek geleerd. Een soort precisie die nauw verwant is aan jazz, terwijl het conservatorium veel meer harmonisch is gericht.”

Lees verder “Gustav Leonhardt (1928-2012)”

25 jaar geleden: concert van Thomas Zehetmair

25 jaar geleden: concert van Thomas Zehetmair

Vandaag is het 25 jaar geleden dat ik een prachtig concert mocht bijwonen. Op 13 september 1996 werd het Festival van Vlaanderen immers plechtig geopend in het Brusselse PSK met het Orkest van de XVIIIe Eeuw o.l.v. Frans Brüggen. Thomas Zehetmair was de solist in het vioolconcerto in D, op.61, van Ludwig van Beethoven.

Lees verder “25 jaar geleden: concert van Thomas Zehetmair”

“De hedendaagse dirigent is vergelijkbaar met de manager in het moderne bedrijfsleven”

“De hedendaagse dirigent is vergelijkbaar met de manager in het moderne bedrijfsleven”

De Amerikaanse dirigent Leonard Slatkin viert vandaag zijn 75ste verjaardag. Nog niet zo heel lang geleden heeft hij bij het BBC Symphony Orchestra ophef veroorzaakt door kritiek te leveren op musici die in zijn ogen te dik waren. Het bericht in “The Times” maakte meteen ook melding van “een niet nader genoemde dirigent” die de vrouwelijke orkestleden vroeg om zonder slipje te spelen, zogezegd omdat de aflijning daarvan onder hun kleed de aandacht zou afleiden. Men kan zich afvragen of dit allemaal behoort tot het domein van de dirigent. Wat is überhaupt de rol van een dirigent? Is hij een noodzakelijk kwaad? Een overbodige luxe? Of integendeel toch een onaantastbare halfgod? De laatste autoritaire dictator?

Lees verder ““De hedendaagse dirigent is vergelijkbaar met de manager in het moderne bedrijfsleven””

Frans Brüggen (1934-2014)

Frans Brüggen (1934-2014)

Het is al vijf jaar geleden dat de Nederlandse blokfluitspeler en dirigent Frans Brüggen (foto YouTube) in Amsterdam op 79-jarige leeftijd is overleden. Hij was al geruime tijd ziek. Brüggen zal de geschiedenis ingaan als de man die de blokfluit in ere herstelde als concertinstrument, al was hij de laatste jaren (mede door zijn ziekte) nog uitsluitend als dirigent actief.

Lees verder “Frans Brüggen (1934-2014)”

Mitsuko Uchida wordt zeventig…

Mitsuko Uchida wordt zeventig…

Ik heb het al eerder gezegd: ik gebruik verjaardagen als kapstok om artikeltjes op mijn blog aan op te hangen, onafgezien van het feit of ik de persoon in kwestie nu leuk vind of niet. Meestal schrijf ik zo’n inleiding als het politiek “foute” figuren betreft, maar in het geval van de klassieke pianiste Mitsuko Uchida gaat het over iets helemaal anders. Ik hou namelijk helemaal niet van haar manier van spelen. Dus om alle misverstanden te vermijden: ze verjaart vandaag, da’s waar, maar ik zal het zeker niet vieren!

Mitsuko Uchida, 10de in de Elisabethwedstrijd 1968, speelde in de Bijloke in Gent het eerste pianoconcerto van Beethoven zeer briljant maar met veel romantische pathos, krachtig, autoritair, gedecideerd, kortom “typisch Beethoven”. Nu kan men opmerken: als het “typisch Beethoven” is, dan is toch alles in orde? De aanhalingstekens hebben echter ook hun betekenis. Ik bedoel daarmee dat ze Beethoven speelde, zoals we dat sedert de romantiek gewoon zijn. Een Beethoven waarvan ik eerlijk gezegd niet hou. Omdat hij me meer aan Berlijn dan aan Wenen doet denken, als je begrijpt wat ik bedoel… Zowel Roger Norrington (op televisie) als Frans Brüggen (tijdens het Festival van Vlaanderen) hebben echter aangetoond dat in een “authentieke” interpretatie Beethoven plotseling veel “jonger” klinkt. Nu is Beethoven uiteraard Mozart niet, maar toch is de man volgens mij ook aan deze nieuwe interpretatie toe, die speelser, lichter, charmanter is (*). Zeker in zijn jeugdwerken toen hij nog niet gekweld werd door zijn doofheid. Overigens heeft ook Mitsuko Uchida een integrale uitvoering van Mozarts klavierconcerti opgenomen, maar dan uiteraard weer op een vleugel. Bovendien doet ze dat op plaat eveneens met The English Chamber Orchestra en ook hier berust de leiding, net zoals in de Bijloke, bij Jeffrey Tate.

(*) De datum van het optreden is alweer verloren gegaan. Op basis van deze zinsneden kan ik echter zeggen dat het moet dateren uit de periode dat ik nog maar pas had kennisgemaakt met de historische uitvoeringspraktijk.

Rein Kolpa wordt 55…

Rein Kolpa wordt 55…

Rein Kolpa (foto YouTube), die we nog kenden van de ECOV-sessies uit 1991, was de intrigant Valzacchi in “Der Rosenkavalier” (Vlaamse Opera, juni 1992). Had op de opvoering die wij bijwoonden al zijn familie en kennissen meegebracht. Maakte veel gebaren, maar zingen kwam er niet veel aan te pas. Als hij het deed, kwam hij nauwelijks boven het orkest. Nochtans hadden wij hem ook al gehoord met Frans Brüggen en toen waren we blijkbaar tevreden. Toch is hij later vooral naar de musical overgeschakeld. Wellicht een wijze beslissing.

Lees verder “Rein Kolpa wordt 55…”