Vandaag is het ook 315 jaar geleden dat de Engelse filosoof John Locke is overleden. Hij leeft nu nog vooral voort als de naam voor één van de hoofdfiguren van de waanzinnige televisieserie “Lost”, maar ooit, ooit klonk zijn naam als een klok…
Lees verder “John Locke (1632-1704)”
Het is vandaag 55 jaar geleden dat de Franse schrijver en filosoof Jean-Paul Sartre de Nobelprijs voor Literatuur heeft geweigerd.
Lees verder “Jean-Paul Sartre (1905-1980)”
Op 9 oktober 2009 sprak Dr.Koenraad Elst in de Kunstgalerij Mens & Natuur in Sint-Martens-Latem over de donkere zijde van het Boeddhisme (foto NOS).
In vele Westerse landen wordt het boeddhisme een vast bestanddeel van het levensbeschouwelijke landschap. In verdunde vorm, zonder het etiket “boeddhisme”, vindt de kernpraktijk van het boeddhisme massaal ingang in de wereld van therapie, welbevinden en hippe bedrijfsvoering, namelijk als “aandachtsmeditatie” (mindfulness, eigenlijk vipassana). Op kleinere schaal is ook een verklaard en zelfbewust boeddhisme als aparte traditie met eigen rituelen en gemeenschapsleven in opmars. De reden daarvoor is het zeer positieve imago van het boeddhisme. Men kent het hier vagelijk als een in wezen moderne religie die niet door irrationele dogma’s bezwaard is en evenmin een geschiedenis van onverdraagzaamheid meesleept. Het boeddhisme blijft grotendeels gevrijwaard van de godsdienstkritiek die genadeloos in stelling gebracht is tegen onder meer het christendom, de islam en het hindoeïsme. Dr.Elst ging na of er aan dat rozige imago iets te doorprikken viel. Schuilt er soms toch waarheid in de Chinese kritiek op de Dalai Lama? Dr.Koenraad Elst, de Vlaamse oriëntalist die de controverse niet schuwt, heeft het uitgezocht.
Zie verder ook: de website van de atheïstisch-humanistische vereniging “De Vrije Gedachte” en “Misbruikslachtoffers willen Dalai Lama spreken in Nederland” (NOS).
Lees verder “Tien jaar geleden: de donkere zijde van het Boeddhisme”
Het zal morgen ook veertig jaar geleden zijn dat ik samen met mijn eerste vrouw lid werd van de naturistenvereniging Athena. U zal zich wellicht afvragen waarom ik mijn toenmalige echtgenote daarbij vermeld, maar geloof het of niet, in die tijd was je verplicht op die manier lid te worden van die vereniging. Ik kan me niet voorstellen dat dit nu nog altijd het geval zou zijn, zelfs in die tijd vond ik het al een behoorlijk achterhaald concept. Ik ben dan ook niet lang lid geweest, want niet zo heel lang daarna ben ik gescheiden en ik ben dan nog eens samen met mijn kinderen één keer op vakantie geweest naar Ossendrecht, waar de vereniging haar thuisbasis had, en daarvoor moest ik speciaal een soort van dispensatie krijgen! Maar ook zonder die benepen mentaliteit had ik het wel voor bekeken gehouden, want ik beschikte niet over een eigen wagen en naar dat kamp in Ossendrecht geraken met het openbaar vervoer leek wel een onderneming zoals naar de brousse trekken! En dat allemaal dus om pottenkijkers te vermijden. Enfin, heel die historie was een uitloper van onderstaand interview dat ik destijds had voor De Rode Vaan en dat naar aanleiding van een paar lezersbrieven…
Waren we nogal verbaasd over de brief van de heer De Mol uit Jette (*), dan steeg die verwondering ten top wanneer ook andere lezers in die zin begonnen te reageren in zelfs nog veel heftiger bewoordingen. Enigszins confuus van al die verwijten (“Rode Naaktlopers”, J.H. uit Antwerpen, r.v. nr. 34), gingen wij te rade bij de heer Lambrechts van de naturistenvereniging Athena uit Antwerpen.
— Zoals uit een enquête van Der Spiegel blijkt (zie minibrokjes r.v. nr. 35), is België op gebied van naturisme een achterlijk land…
De h. L. : Helemaal niet ! België zelfs één van de meest vooruitstrevende. Onze federatie is namelijk erkend door BLOSO — wegens de laatste O, die van « openluchtleven » — en dat is nergens op de wereld het geval, tenzij in de BRD. De reden waarom er evenwel geen vrijstranden zijn in België ligt in het feit dat onze kust niet te vergelijken is met de andere stranden van Europa. Bij ons is de kust een dorp. Normaal moet men om een vrijstrand te bereiken vijftien à twintig minuten te voet gaan door een gebied waar geen huizen staan. Zoiets is misschien wel mogelijk in Nederland en Frankrijk, maar niet in België.
— In Griekenland zijn onlangs mensen die op een gewoon strand naakt liepen veroordeeld tot boetes en zelfs tot gevangenisstraffen. Gezien uw redenering, vindt u dus dat deze mensen ongelijk hadden ?
De h. L. : Alleszins. Kijk, wettelijke regelingen zijn noodzakelijk. Indien iemand vindt dat men beter door een rood licht kan rijden en stoppen voor een groen, dan zou het verkeer ook een mooie warboel worden. De huidige toestand is zo dat de vrije burger voor zichzelf of voor zijn kinderen geen bloot wil zien. Vandaar trouwens dat vrijstranden officieel worden aangeduid.
— U bent dus tevreden met de huidige regeling in België ?
De h. L. : Nog niet helemaal natuurlijk, wij zouden ook graag een evolutie zien in de zin dat wij wat meer rechten zouden krijgen, maar je mag die zaak niet forceren. Met onderhandelen kan men veel meer bereiken. Zo krijgen wij nu toch al subsidies. Niet veel, akkoord, maar dan toch net zoveel als een wandelclub b.v. Het is gewoon omdat we geen Olympisch Comité of zo zijn, dat er niet veel overschiet voor ons, maar het principe is er.
— Veel van die negatieve reacties zijn te verklaren uit het feit dat sommige mensen nog steeds denken dat naturisten een soort seksueel-geperverteerden zijn…
De h. L. : Dat is natuurlijk een totaal foutieve voorstelling, maar ik geloof echt niet dat er nog veel mensen zijn, die zo denken, want dat zijn dan werkelijk achterlijken. Juist wegens die bekrompen voorstelling zijn wij voorstander van het Franse systeem boven het Nederlandse…
— Dat moet u dan wel even uitleggen.
De h. L. : Kijk, in Frankrijk worden vrijstranden gereserveerd voor naturisten. Wie gekleed is, krijgt wel doorgang, maar mag er niet blijven hangen (tenzij men zich ook uitkleedt). In Nederland is dit niet zo, daar betekent een vrijstrand gewoon dat men er zich mag uitkleden. Dat houdt dus in dat we daar twee categorieën van mensen krijgen : naturisten en voyeurs…
— En dat schept problemen…
De h. L. : Natuurlijk, mijnheer, als u getrouwd bent, zult u toch ook wel weten dat het niet plezant is dat, als uw vrouw een zonnebad wil nemen, er daar een nozem in hemd en spijkerbroek komt naar zitten kijken op een halve meter afstand. En dat je daar dan niets mag tegen doen, want het is zijn goed recht !
— Is het niet zo dat als reactie tegen de ‘ roddel ‘ er juist een “anti-seksuele” atmosfeer gaat heersen in een naturistenkamp ?
De h. L. : Helemaal niet. Wij benadrukken alleen de seksualiteit niet. Als je naar een tennis- of volleybalclub gaat, ga je toch ook niet om de seks ? Bloot heeft niet rechtstreeks iets te maken met seks, hoor.
— Dus wat in de volksmond beweerd wordt over kamfer in de koffie, zal wel uit de lucht gegrepen zijn, maar toch is het zo dat een onweerstaanbaar opkomende erectie communicatieproblemen kan geven, of niet ?
De h. L. : In de praktijk hebben wij daar geen last van. Wanneer men in een natuurlijk milieu zit, waar bloot normaal aanvaard wordt, dan zie je zelden of nooit iemand met een erectie.
— Goed, maar het is toch juist dat het naturisme vooral in gezinsverband wordt beoefend en wanneer jongeren uit verschillende gezinnen met elkaar kennismaken, kunnen daar dan geen moeilijkheden uit voortkomen ?
De h. L. : Mijnheer, wij hebben daarmee veel minder problemen dan in het gewone leven.
Indien dat zo is, waarom dan nog langer wachten ? Ziehier alvast het adres van Athena : Thomasstraat 24. 2000 Antwerpen, telefoon : 031/39.12.87.
Het is vandaag 165 jaar geleden dat Walden or Life in the Woods van de Amerikaanse schrijver Henry David Thoreau werd gepubliceerd, nadat hij er negen jaar aan te had gewerkt.
Lees verder “165 jaar geleden: “Walden” van Henry David Thoreau”
Fons Mariën las “Western philosophy: an illustrated guide” van David Papineau.
Lees verder “De leestips van Nonkel Fons (13)”
Veertig jaar geleden overleed op 81-jarige leeftijd de Duits-Amerikaanse filosoof Herbert Marcuse (foto Harold Marcuse via Wikipedia) in de Starnbergkliniek in Beieren. Zijn overlijden kwam niet totaal onverwacht daar Marcuse reeds twee maanden met zijn gezondheid (hart) van hospitaal naar hospitaal sukkelde.
Herbert Marcuse ontsproot uit de hogere Joodse burgerij en was student bij Husserl en Heidegger, de filosofen van resp. de fenomenologie en het existentialisme.
In 1933 week hij uit naar de Verenigde Staten, om te ontkomen aan de nazi-beulspraktijken, waar hij in 1940 tot Amerikaans onderdaan werd genaturaliseerd.
Marcuse was vooral een man van de synthese. Hij had een grote bewondering zowel voor Karl Marx als voor Sigmund Freud en hij stelde dan ook tot zijn levensdoel de politieke bevrijding met de seksuele te verbinden, de maatschappelijke met de individuele. Dit had uiteraard een groot succes bij de jongeren, vooral in de jaren zestig. Niet toevallig was de Duitse studentenleider Rudi Dutschke een van zijn leerlingen.
Marcuse distancieerde zich echter wel van de latere uitwassen van deze studentenbeweging, zoals zich dat in Duitsland concretiseerde in de Baader-Meinhofbeweging.
Als marxisten appreciëren wij van Marcuse vooral zijn uitbreiding van het begrip « vervreemding ». Marcuse heeft immers de paradox van onze samenleving blootgelegd : volgens hem resulteert elke rationele bijdrage van het individu in een verhoogde irrationaliteit van het geheel. Het kapitalistische systeem is dus ipso facto totalitair en repressief omdat het waarden opdringt die enkel in functie staan van de efficiëntie en de expansie van het systeem. Op die manier wordt de mens unidimensioneel, d.w.z. dat al zijn waarden en doeleinden gericht zijn op aanvaarding van de normen van het systeem. Zelfs zijn denken wordt aan de gevestigde kategorieën aangepast. Dat een dergelijke maatschappij echter door de meesten niet als repressief wordt ervaren, vindt volgens Marcuse juist zijn oorsprong in deze conditionering van het consumptiegedrag, waardoor de mens een « gelukkig bewustzijn » ingelepeld krijgt.
Wat wij evenwel verwerpen is zijn pessimistische gevolgtrekking hieruit, namelijk dat het proletariaat niet langer een revolutionaire kracht zou zijn. Vandaar dat Marcuse enkel heil verwachtte voor een totale omwenteling van externe factoren (zoals b.v. de oorlog in Viëtnam destijds) of van het onbehagen van marginaliteiten (b.v. de studentenopstanden).
