Vijftig jaar Internationale Nieuwe Scène

Aangezien De Rode Vaan vandaag precies veertig jaar geleden uitpakte met een artikel over “Tien jaar INS”, neem ik aan dat ik nu mag uitpakken met de vijftigste verjaardag van de Nieuwe Scène. Daar ik echter al jaren het theater in Vlaanderen (en elders) niet meer volg, weet ik niet of de INS op dit moment eigenlijk nog wel bestaat. Misschien kan iemand mij daarover inlichten?

Het Collectief Internationale Nieuwe Scène viert z’n tiende verjaardag. Dat is belangrijk, dat verdient speciale belangstelling. En wel hierom. Met « Mistero Buffo » ontketende de INS een ware storm binnen het muffe Vlaamse theaterwereldje. Het effect was groot. De invloed van de INS op tal van andere vernieuwende gezelschappen in de marge en zelfs op gevestigde schouwburgen kan niet worden onderschat. Z’n faam drong zelfs door tot in het buitenland. In de DDR of op het festival van Avignon, de INS was effectief een INTERNATIONALE Nieuwe Scène.
Toch is de dramatische impact van de INS slechts één facet. Een ander, voor een blad als het onze even belangrijk, was het sociale engagement. De INS is immers niet alleen het gezelschap van « Mistero Buffo », « De Herkuls » of « God schiep de vrouw… », die op zichzelf reeds sterk geëngageerd waren, maar ook van « interventies » zoals n.a.v. de Chileense putsch. Geen wonder dat ook zij het slachtoffer zijn geworden van een (alweer eens nog niet opgehelderde) brandstichting.
Tien jaar Nieuwe Scène dus en dat dient gevierd met een aangepast programma. Dus niet met « Valavond », een nieuw stuk dat reeds aan try-outs toe is, maar met « ‘k Gaf content mijn eerste kreet », een liederenprogramma dat in de commerciële sector als een « Greatest hits »-programma zou kunnen worden aangekondigd. Met natuurlijk de liedjes uit « Mistero Buffo » op kop, kijk maar naar de titel…
Dit programma wordt feestelijk gebracht in de Antwerpse Arenbergschouwburg op zondag 13 maart 1983 om 20.15 u (toegang 150 en 200 fr, reserveren : 03/232.85.23), maar de échte viering van het tienjarige bestaan heeft plaats op zaterdag 19 maart in de Brusselse VUB (m.m.v. de Ancienne Belgique). Hetzelfde programma komt dan ook nog eens aan bod op 2 april in Dendermonde. Over deze feestelijkheden, maar vooral over de roemruchte geschiedenis van het gezelschap ging onze Antwerpse theaterrecensente Jo Sneppe praten met Hilde Uitterlinden, een nieuwe scèniste van het eerste uur.
Ook in het Franstalige landsgedeelte is de INS ontzettend populair. En daarom is het allicht niet toevallig dat op dit moment (tot 12 maart) die andere onvermoeibare oudstrijder Charles Cornette in het Brusselse Théátre de l’Atelier « La Jonglerie » brengt, een reeks middeleeuwse dialogen opgetekend door Dario Fo, een naam die onverbrekelijk met de geschiedenis van de INS is verbonden. Op de kleine beweeglijke spraakwaterval wiens tong sneller ronddraait dan de pedalen van Eric Vanderaerden stuurden we onze Brusselse theatermedewerker Serge Govaert af. En ook hij gooide een interview in onze bus. Tot meerdere eer en glorie van de INS en tot lering en vermaak van u en mij. Een toost als het ware!

Dario Fo
Mistero Buffo
Chili-putsch
God schiep de vrouw
De Herkuls
‘k Gaf content m’n eerste kreet (begin 1983)
Moeder Courage (mei 1983)
Het ja en het nee van B.B. (1983-84)
Wij betalen niet! (mei 1984)
Teledeum (eind 1985)
Wedloop door de woestijn in zeven etappes (lente 1986)
Als het ware toevallig een vrouw (september 1986)
Tricolore triste (mei 1987)
Het vervolg (vanaf 1988)

Referenties
Jo Sneppe, Hilde Uitterlinde: “Onze bedoeling: àlle mensen bereiken”, De Rode Vaan nr.11 van 1983
Serge Govaert, Charles Cornette: “Ik sta echt niet te prediken”, De Rode Vaan nr.11 van 1983