Sonnet 130 maakt deel uit van de sonnetten van Shakespeare die voor de eerste keer in 1609 werden gepubliceerd. Het behoort tot de reeks sonnetten (127 tot 152) waarin de dichter een Dark Lady toespreekt. In tegenstelling tot de voorgaande Fair Youth-reeks, die de liefde voor een schone jongeling tot onderwerp heeft, is deze reeks aardser, expliciet seksueler van toon. (Wikipedia)
Shakespeares sonnetten zijn voornamelijk geschreven in een metrum genaamd jambische pentameter, een rijmschema waarin elke sonnetregel bestaat uit tien lettergrepen. De lettergrepen zijn verdeeld in vijf paren, jamben genoemd, waarbij elk paar begint met een onbeklemtoonde lettergreep.
In dit sonnet steekt Shakespeare de draak met de petrarkische conventies uit zijn tijd, die voorschreven dat dames in een sonnet op een voetstuk dienden te worden geplaatst. Het is een verwerping van die conventionele metaforen, omdat het liefdespoëzie statisch maakte (het was altijd hetzelfde). Shakespeare draait het principe om: hij zegt welk specifiek deel van haar lichaam niet op iets anders lijkt. Hij staat erop dat er niets conventioneels aan haar is. Alle conventionele beweringen van een dichter in de liefde zijn niet geldig voor zijn maîtresse. Ze heeft zulke nutteloze en hoogdravende vergelijkingen niet nodig en is toch net zo goed als elke vrouw die verkeerd is voorgesteld door de valse vergelijkingen van eerdere dichters. Door dit alles heen blijft het meisje sympathiek omdat ze een echt menselijk meisje is.
Een vrij choquerend beeld is bijvoorbeeld “And in some perfumes is there more delight Than in the breath that from my mistress reeks.” over de onwelriekende adem van zijn geliefde. In de traditionele wereld van de sonneteers zou haar adem zoeter ruiken dan alle parfums… Shakespeare gaat hiermee in tegen een hoofse poëtische traditie (geïnspireerd op het Italiaans sonnet) in een tijd waarin literaire conventies vrij nauwgezet werden nagevolgd.
“By heaven”: hij begint te vloeken (sterk!) want misschien zullen ze wel zeggen dat hij niet van haar houdt, alleen maar omdat hij vindt dat haar ogen niet op de zon lijken, enzovoort.
Ronny De Schepper
P.S. “My mistress’ eyes” zou natuurlijk “my mistress’s eyes” moeten zijn, maar dan klopt de jambische pentameter niet meer.
(Wij hebben dit sonnet ontleed in eerste kandidatuur, in de werkgroep geleid door Johan De Vos, maar de exacte datum ken ik niet meer.)
dagelijks iets degelijks 