Het is al tien jaar geleden dat in een ziekenhuis in Los Angeles “de eerste zwarte cowboy van Hollywood” was overleden. De man heette Herb Jeffries en werd 100 jaar oud. Op het moment dat hij stierf, had ik nog nooit van hem gehoord. Toen ik dan een en ander ben beginnen opzoeken, bleek dit niet zo eigenaardig te zijn…
Ten eerste, toen de man die westerns draaide, heette hij niet Herb Jeffries maar Herbert Jeffrey. Maar toegegeven, van Herbert Jeffrey had ik ook nog nooit gehoord. Maar een “zwarte” zou ik hem niet noemen. Ten hoogste een “kleurling”. En ook dat was niet te verwonderen want de man heet eigenlijk Umberto Alessandro Valentino. Zijn vader, een pianist, was dan ook een Siciliaan en zijn moeder was Ierse! Als we dan al naar het kleurtje op zijn huid op zoek gaan, moeten we niet bij een overdreven gebruik van de zonnebank zijn, maar wel bij zijn overgrootmoeder. Die kwam immers uit Ethiopië.
Toegegeven, in het vroege Hollywood was men al snel “een zwarte” en blijkbaar moet de man toch bepaalde vormen van racisme hebben tegengekomen, want na enkele optredens in de toen erg populaire westerns met zingende cowboys, voelde hij in 1937 blijkbaar de behoefte een film maken met een ‘zwarte’ in de heldenrol, waar het Afro-Amerikaanse publiek zich eindelijk eens mee kon identificeren. Hij regelde de financiering en het resultaat was de western-musical “Harlem on the Prairie”, waarin Jeffrey de held Bob Blake speelde. Jeffrey zong in de film liedjes die hij zelf had gecomponeerd. De film was een groot succes bij het zwarte publiek en werd zelfs vertoond in theaters waar alleen maar blanken kwamen. Na dit succes volgden nog meer films in dit genre, zoals “The Bronze Buckaroo” (1939).
Maatschappelijk is dit dus terecht waarom hij zal worden herinnerd, maar op artistiek vlak liggen zijn verdiensten elders. Nadat hij vóór die cowboyfilms als enkele platen had opgenomen als zanger van het orkest van Earl Hines (“Just to be in Carolina” en “Blue because of You” uit 1934), werd hij in 1939 aangenomen door bandleider Duke Ellington. Hij toerde met het orkest en maakte ook verschillende opnames: “You, You Darlin'”, “Jump For Joy” en wat het grootste succes bij Ellington zou zijn, “Flamingo”. Het nummer werd op 28 december 1940 opgenomen, maar pas in juni 1941 uitgebracht, zodat Jeffries de band al had verlaten om dienst te doen tijdens de oorlogsjaren. Het werd echter alsnog een grote hit en maakte hem populair bij zowel het ‘zwarte’ als het ‘blanke’ publiek. Van zijn versies van dit nummer zijn in de loop der jaren veertien miljoen platen verkocht. Na de oorlog had Jeffries dan ook nog verscheidene hits zoals “Angel Eyes”, “When I Write My Song” en “My Heart at Thy Sweet Voice”. Na Nat King Cole en Billy Eckstine was hij begin jaren vijftig de best verdienende Afro-Amerikaanse entertainer.
In de jaren vijftig verhuisde hij naar Frankrijk, waar hij in Parijs een populaire jazzclub opende, genaamd – hoe kan het ook anders – ‘The Flamingo’. Af en toe moest hij de oversteek maken naar de Verenigde Staten, om er op te treden of in een film te spelen. Zo ook in 1957, toen hij de hoofdrol speelde in ‘Calypso Joe’, met aan zijn zijde Angie Dickinson.
In de sixties keerde hij terug naar de VS, waar hij nog geregeld een rolletje speelde in televisiereeksen. Jeffries, die vijf keer huwde, laat een vijfde vrouw, drie dochters en twee zonen achter.
Ronny De Schepper
dagelijks iets degelijks 