Het is vandaag al 160 jaar geleden dat de Amerikaanse schrijver Nathaniel Hawthorne is gestorven. Hij is vooral bekend van “The Scarlet Letter”.
Nathaniel Hathorne werd geboren op 4 juli 1804 in de stad Salem, Massachusetts. Later veranderde hij zijn naam in “Hawthorne”, waarbij hij een “w” toevoegde om zich te distantiëren van familieleden, waaronder John Hathorne, een rechter tijdens de Salem Witch Trials (*). Zijn vader was een zeekapitein die in Suriname stierf toen Nathaniel vier jaar oud was. Hawthorne ging naar het Bowdoin College en studeerde af in 1825; tot zijn klasgenoten behoorden onder meer de toekomstige president Franklin Pierce (later zal hij zijn biografie schrijven) en de toekomstige dichter Henry Wadsworth Longfellow (**). Hawthorne publiceerde anoniem zijn eerste werk, een roman met de titel “Fanshawe”, in 1828. Hij publiceerde verschillende korte verhalen in verschillende tijdschriften die hij in 1837 verzamelde als “Twice-Told Tales”. Het jaar daarop verloofde hij zich met Sophia Peabody. Hij werkte bij een Custom House en sloot zich aan bij Brook Farm, een transcendentalistische gemeenschap (***), voordat hij in 1842 met Peabody trouwde. Het echtpaar verhuisde naar The Wayside in Concord. In 1846 werd Hawthorne aangesteld als landmeter bij het douanekantoor van Salem, maar toen de Republikein Zachary Taylor in 1848 tot president werd gekozen, verloor hij zijn baan. In de zomer van 1849 werd hij op grond van kleine beschuldigingen uit zijn ambt ontheven. Hij wendde zich onmiddellijk tot de compositie van wat zijn beroemdste werk zou worden, “The Scarlet Letter”. Het was klaar in februari en gepubliceerd in april 1850, het zogenaamde “geboortejaar van de Amerikaanse literatuur”, aangezien het naast “The Scarlet Letter” ook het jaar was waarin Walt Whitmans “Leaves of Grass” en Herman Melville’s “Moby Dick” werden gepubliceerd.
Inleidende aantekeningen bij “The Scarlet Letter”: beschrijving van zijn taak als landmeter bij het douanekantoor van Salem en de mensen in zijn dienst (er wordt op gezinspeeld dat zijn zelfgenoegzaamheid in hun luiheid de vermoedelijke reden van zijn verwijdering was). Hij vindt een pakje van een voormalige landmeter, Pue, met daarin een scharlakenrode letter A en een verklaring van de betekenis ervan. Hij is van plan er een boek over te schrijven, maar “Mijn verbeelding was een doffe spiegel. Het zou niet, of slechts met een ellendige vaagheid, de cijfers weerspiegelen waarmee ik mijn best deed om het te bevolken” (p. 45-46). Maar toen kwamen de verkiezingen: “mijn fortuin leek enigszins op dat van een persoon die het idee zou koesteren zelfmoord te plegen, en hoewel hij daar niet op kon hopen, het goede lot tegemoet zou zien om vermoord te worden” (p.55). Hij werd ontslagen en kon nu zijn verhaal schrijven.
Het verhaal speelt zich af in New England in de zeventiende eeuw, in een zogenaamde theocratische samenleving (de kerk had van 1620 tot 1750 meer invloed dan enig ander politiek orgaan).
Hoofdstuk 1: de gevangenisdeur
Hoofdstuk 2: het marktplein. Hester Prynne wordt op het schavot getoond met haar kind en een letter A (voor overspel) geborduurd op haar borst (uiteraard op haar jurk).
Hoofdstuk 3: de herkenning. Iemand informeert een vreemdeling (we kunnen aannemen dat het meester Prynne is) dat Hester niet zoals gewoonlijk wordt gestraft (doodstraf) omdat haar man twee jaar geleden uit Engeland moest komen, maar hij is niet komen opdagen. Hij zou net zo goed dood kunnen zijn. Het is de jonge Dimmesdale zelf (maar dit mogen we niet weten) die haar moet smeken om te onthullen wie de vader is, maar ze weigert.
Hoofdstuk 4: het interview. Tussen Hester en de vreemdeling (als arts). Het is in feite haar man. Hij neemt het haar niet kwalijk (ze hield niet van hem; hij is oud en lelijk), maar ze weigert de vader aan de kaak te stellen. Vervolgens laat hij haar beloven dat ze hem niet zal verraden en dat hij voortaan Roger Chillingworth zal heten (in zijn bijzijn “verkilt alles”).
Hoofdstuk 5: Hester aan de schandpaal. Onbedoeld (?) creëert Hawthorne een sensuele sfeer: de Scarlet Letter wordt in het middelpunt van de aandacht van de lezer gehouden, maar deze letter wordt op de borsten van Hester geborduurd… De paal is haar manier om haar in leven te houden, want ze wil niet weggaan uit Salem. Waarom? Ze is een thuisblijver (net als ik), ze wil dicht bij haar geliefde zijn en het is ook een soort zelfstraf.
Hoofdstuk 6: Parel. Absurd. Dom. Ze is mooi, maar gemeen. Parel is Engels voor Margaret, aangezien het Griekse Margaritès ‘parel van de zee’ betekent. (Inspiratie voor Janis?)
Hoofdstuk 7: de Gouverneurszaal. Hester en Pearl gaan naar de gouverneur omdat er geruchten gaan dat haar kind van haar zal worden afgenomen.
Hoofdstuk 8: het elfenkind en de minister. Roger Chillingworth en Arthur Dimmesdale zijn er ook en laatstgenoemde pleit voor haar. De gouverneur stemt ermee in haar het kind te laten houden (Pearl lijkt erg gesteld op Dimmesdale). Bij het vertrek probeert een heks Hester ervan te overtuigen naar een sabbat te komen. Tevergeefs.
Hoofdstuk 9: de bloedzuiger (d.i. een dokter, maar ook een echte bloedzuiger!). Roger en Arthur worden vrienden. Arthur is ziek en wordt behandeld door Roger, een bekende arts (iemand herinnert zich dat hij onder een andere naam een rol speelde in de Overbury-moord). Het gewone volk begint hem als Satan te beschouwen.
Hoofdstuk 10: de bloedzuiger en zijn patiënt. Roger begint Arthur te verdenken.
Hoofdstuk 11: het interieur van een hart.
Hoofdstuk 12: wake van de minister. Krachtige scène in de nacht met de vier hoofdpersonen op het schavot. Arthur heeft een A op zijn borst en een meteoor heeft deze de lucht in getrokken (andere omstanders interpreteren het als ‘engel’). Keerpunt: na zijn wake beseft de minister dat hij het geheim van zijn schuld niet zal kunnen bewaren.
Hoofdstuk 13: een andere kijk op Hester. De mensen zijn haar gaan aanbidden vanwege haar deugd (het helpen van de armen). Ze zeggen dat A staat voor Abel.
Hoofdstuk 14: Hester en de arts. Ze vraagt hem haar belofte te breken. Zijn antwoord: doe wat je wilt. Veel kritische opmerkingen over het puritanisme. (Veel van Hawthorne’s geschriften bevatten morele allegorieën met een puriteinse inspiratie. Hawthorne werd beïnvloed door het puriteinse geloof, maar hij stond er wel vijandig tegenover.)
Hoofdstuk 15: Hester en Pearl.
Hoofdstuk 16: Een boswandeling.
Hoofdstuk 17: de pastoor en zijn parochiaan. Hester vertelt hem dat Roger haar echtgenoot is.
Hoofdstuk 18: een vloed van zonneschijn valt op Hester, wanneer ze de scharlakenrode letter afscheurt.
Hoofdstuk 19: het kind aan de beekkant. Dit is Parel. Ze spoort haar moeder aan om de scharlakenrode letter opnieuw te dragen.
Hoofdstuk 20: de minister in een doolhof. Arthur besluit na zijn verkiezingspreek met Hester en Pearl naar het continent te vluchten.
Hoofdstuk 21: de feestdag in New England. Roger heeft (met de kapitein) afgesproken om met hen mee te gaan.
Hoofdstuk 22: de processie.
Hoofdstuk 23: derde kardinale scène op het schavot. De openbaring van “the scarlet letter” door Arthur, wanneer ze alle vier op het schavot staan, voor de menigte. Dan sterft hij.
Hoofdstuk 24: conclusie. Roger sterft kort daarna en laat zijn fortuin na aan Pearl. Pearl trouwt met een Engelse edelman en Hester keert terug naar Salem.
Volgens Hawthorne is alle kunst symbolisch (conventionele symbolen als de visuele presentatie van een idee), maar niet alle kunst is symbolistisch. In deze laatste fictie is de afstand tussen het symbool en het gepresenteerde ding het grootst (private symboliek). De zee vertegenwoordigt bijvoorbeeld het echte leven voor Herman Heijermans, artistieke onmacht voor Stéphane Mallarmé en zuivering voor Leonard Cohen of Paul van Ostayen. Hetzelfde geldt voor “The Scarlet Letter”. Het gaat om de letter A. Maar waar staat die voor? Overspel (adultery), zo lijkt het. Maar zou het ook niet “engel” (angel) kunnen zijn?
Bloemen zijn andere veel voorkomende symbolen in de roman. Als je weet dat Pearl soms met de roos wordt geassocieerd, ben je geneigd te denken aan het scenario dat Bo Goldman schreef voor de film van Mark Rydell.
Spiegelsymboliek daarentegen is te vinden op de pagina’s 45-46, 48, 73, 119, 129, 175, 202, 207, 212-213, 224, 229, 250 en 252 in de uitgave van 1969 van Dent (Londen).
Andere romans volgden. Een politieke benoeming bracht Hawthorne en zijn gezin naar Europa voordat ze in 1860 terugkeerden naar The Wayside. Hawthorne stierf op 19 mei 1864 en liet zijn vrouw en hun drie kinderen achter. Zijn fictiewerken worden beschouwd als onderdeel van de romantische beweging en, meer specifiek, van de donkere romantiek. Zijn thema’s gaan vaak over het inherente kwaad en de zonde van de mensheid, en zijn werken hebben vaak morele boodschappen en een diepe psychologische complexiteit. Hij schrijft het liefst historische romans (****) als een vorm van escapisme uit zijn eigen, nogal saaie, tijd. Een andere mogelijkheid was natuurlijk exotisme, te vinden in het uiterste westen (James Fenimore Cooper), in Europa (Henry James) of op zee (Herman Melville).
Ronny De Schepper
(met dank aan Wikipedia en prof.Willem Schrickx)
(*) He sentenced thirty women to death and only one man. This man, Matthew Moore, uttered a curse against him and this curse inspired Nathaniel Hawthorne to write “The House of the Seven Gables”.
(**) Hawthorne kreeg dikwijls een uitgeweken Acadien op bezoek die hem de legende vertelde van Evangeline, die door de Engelsen naar Louisiana werd gezonden, terwijl haar verloofde ergens anders heen moest. Zij tracht hem met alle middelen terug te vinden, zodat zij, als haar zieke vader overleden is, als oorlogsverpleegster overal rondtrekt. Zij ontmoet haar verloofde in een hospitaal, maar tegen de tijd dat ze weet dat hij het is, is hij al overleden (niemand minder dan… Konsalik heeft dit thema later in gewijzigde vorm aangewend). Hawthorne vond dat hij echter niet de geschikte man was om zoiets tot een roman om te werken en daarom gaf hij de opdracht door aan zijn vriend Longfellow, die daarop het bekende lange episch-lyrische gedicht “Evangeline” schreef. Dat er echter ook veel Longfellow inzit, bewijst de merkwaardige overeenkomst met Goethes “Hermann und Dorothee”. Goethe was Longfellows grote voorbeeld en vooral de pastorale elementen zijn bij hem ontleend.
(***) Thoreau participated in this experiment too and gave a description of it in “Walden”. Hawthorne zelf schreef erover in “The Blithedale Romance”.
(****) Hawthorne prefered “romances” to “novels”. A novelist is faithful to the probable and ordinary course of human experience. The romance on the other hand will mingle the marvellous with the real life. Therefore he was against the picturesque externalism of Walter Scott.