Het is vandaag al 45 jaar geleden dat Sylvia Nora Townsend Warner, een Engelse romanschrijfster, dichteres en musicologe, is gestorven. Zij is bekend van werken als Lolly Willowes, The Corner That Held Them en Kingdoms of Elfin. (Foto: Howard Coster of Cecil Beaton in de jaren 1930 –
https://www.npg.org.uk/collections/search/person/mp05884/sylvia-townsend-warner)
Sylvia Townsend Warner huwde in 1930 (na een romance met Percy Buck) met een jongere schrijfster, Valentine Ackland. Nochtans was het Ackland die eerst stierf (aan kanker in 1969). In de jaren dertig en veertig had Valentine “on the side” avontuurtjes met de Amerikaanse schrijfster Elizabeth Wade White, waardoor Sylvia deze ging haten. Valentine bekeerde Townsend ook tot het communisme en samen gingen ze tijdens de Spaanse Burgeroorlog voor het Rode Kruis werken. Later is het Valentine die zich tot het katholicisme bekeert, wat Sylvia met verstomming slaat. In 1989 verscheen een biografie van Townsend Warner, geschreven door Claire Harman.
En er was Gertrude Stein (1874-1946) die haar geboorteland Amerika in 1903 voor bekeken hield en zich in Parijs vestigde “omdat de lucht er zo anders was”. Ze kon er alvast met haar Californische vriendin Alice B.Toklas (1877-1967) samenwonen zonder opzien te baren. “The autobiography of Alice B.Toklas” (1933) is trouwens het enige boek van Stein dat min of meer goed verkocht (haar meeste werk werd als te experimenteel beschouwd). Het gekke was dat Stein in haar literair salon tamelijk streng het rollenpatroon volgde. Zij ontving namelijk de schrijvers, schilders, filosofen enz., terwijl Toklas met de vrouwen werd opgezadeld. Dat leren we o.m. uit Hemingway’s “A moveable feast” (1964). Het kan echter ook zijn dat de macho Hemingway hierin weerwraak neemt, want gedurende drie à vier jaar heeft ook hij (uiteraard vruchteloos) strootjes gelegd bij Stein.
In de Amerikaanse kolonie in Parijs zaten opvallend veel lesbische koppeltjes. Dat is ook vrij logisch, want deze vrijgevochten vrouwen konden in het puriteinse Amerika hun liefdesleven niet uitleven. In Parijs daarentegen konden ze b.v. in “L’Amazone” zelfs de artistieke orgieën, zoals beschreven bij Sappho, opnieuw beleven. Toch waren deze vrouwen daarom niet steeds links of progressief. Nathalie Barney en Romaine Brooks b.v. hadden sympathie voor de fascisten en gingen zich onder Mussolini in Italië vestigen bij Ezra Pound.
Bij deze Amerikaanse kolonie hoorde voor zover ik weet niet May Sarton (1912-1995), ook al was die dan nota bene in België geboren. In een twintigtal romans schetst ze vrouwen die zich verzetten tegen maatschappelijke conventies en een zelfstandig bestaan willen. Dat die vrouwen net als zijzelf (cfr.”Mrs.Stevens hears the mermaids singing”) vaak lesbisch zijn, is haast vanzelfsprekend.
Een en ander belet echter natuurlijk niet dat er ook “closet lesbians” bleven. De jeugdschrijfster Enid Blyton b.v. was ogenschijnlijk “gelukkig getrouwd”, maar haar dochter zegt dat ze haar lezers meer liefhad dan haar familie. Dat ze als voorbeeld o.m. aanhaalt dat ze graag tennis speelde in haar blootje ondergraaft wel de grond van haar bewering.
In Vlaanderen werd de doorbraak geforceerd door Carla Walschap met haar boek “De eskimo en de roos”. Ook van Majo Van Rijckeghem mogen we veronderstellen dat ze “puur” lesbisch is. Ze is tenslotte bekend geworden met “Thuiskomen – scènes uit een lesbisch bestaan” (uitg.EPO, 150 blz.). Begin 1995 publiceerde ze ook een “gewoon” erotisch boek voor vrouwen, “Het Glijboekje”.
Ronny De Schepper (op basis van Wikipedia)