Vandaag viert de Nederlandse acteur Jules Croiset zijn 85ste verjaardag. Op de foto ziet u hem in charmant gezelschap (Hilde Van Mieghem en Anita Daldini?) in de verfilming van “De Leeuw van Vlaanderen” door Hugo Claus in 1984.
In 1993 was hij te zien in “Hoffman’s Hunger”, geschreven en geregisseerd door Leon de Winter met Elliott Gould als Felix Hoffman, een ambassadeur in het Praag van 1989. Zonder dat hij het beseft wordt hij door de CIA ingeschakeld in een plan om een waardevolle Tsjechische spionne te doen overlopen naar het westen (rol van Jacqueline Bisset). Zijn medewerker Johan Sonnema wordt gespeeld door Thom Hoffman en verder zijn in deze film ook nog Marie Trintignant, Huub Stapel, Johan Leysen en Gerard Thoolen te zien. Als jood was Elliot Gould trouwens erg geïnteresseerd in de zelfgeorganiseerde kidnapping van Jules Croiset.
Jules Croiset was inderdaad enkele jaren daarvoor (in december 1987) in opspraak geraakt, toen hij naar aanleiding van het toenemende racisme een zelfontvoering op het getouw zette (hij is namelijk jood), zogezegd als aanklacht tegen het antisemitisme in “Het vuil, de stad en de dood” van Rainer Werner Fassbinder, dat destijds zou worden opgevoerd door leerlingen van de Amsterdamse toneelschool.
Daarna droeg Jules Croiset in het Gentse Arcatheater het vierde boek uit de “Aeneis” van Vergilius voor en dat is het verhaal van de tragische liefde van Dido, de koningin van Carthago, voor de aangespoelde Trojaan Aeneas, die later de stamvader van de Romeinen zou worden.
Jules Croiset regisseerde ook de daaropvolgende monoloog van Jo De Meyere, “Weg met de stad! Weg met het huwelijk!” (gezien op 16/1/1997), gebaseerd op de satiren van Juvenalis, hekeldichten uit de tijd van de Romeinen, maar die tijd blijkt ontzettend sterk op die van ons te gelijken. De perstekst spreekt van decadentisme, vuile was buiten hangen, verslapping van de zeden, schijnheiligheid, seksuele perversie, wreedheid… allemaal zaken die in 1996 wel aan de orde van de dag waren, maar om dat nu meteen ook tot de kenmerken van “onze tijd” te maken, dan plaatst men de verworvenheden van de jaren zestig wel in een verkeerd daglicht. Zelf begrijp ik dan ook helemaal niet hoe het mogelijk is, maar “Weg met de stad! Weg met het huwelijk!” was blijkbaar zo populair dat een tiental extra-voorstellingen werden ingelast in Tinnenpot. Hopelijk kwam het succes niet voort uit de racistische, homofobe en sexistische grappen die Jo (of regisseur Jules Croiset) eraan heeft toegevoegd. Wie beide heren kent, weet dat deze niet “gemeend” zijn, maar uit het stuk zelf blijkt dat niet.
In 1998 was Croiset opnieuw te gast in Arca als regisseur van “Partij kiezen” van Ronald Harwood, een stuk over Furtwänglers betrokkenheid bij het naziregime, waarbij Croiset ook de rol van de ondervragende majoor speelde. De rol van Furtwängler werd gespeeld door Piet Balfoort.
Ronny De Schepper
dagelijks iets degelijks 