Vijftien jaar geleden: “What can I say? She stole my heart!”

Er is de laatste tijd weer heel wat te doen rond pedofilie, maar in alle gevallen (dus niet, de “meeste” of “het grootste aantal”, nee, echt alle) gaat het dan over mannen. Daarom was het zo opvallend dat in de allerlaatste aflevering van “Prime Suspect”, heel toepasselijk “The final act” genoemd, Helen Mirren (weer zij!) eens een ander schuifje opentrok.

In “The final act” zit zij achter de moordenaar van een veertienjarig meisje aan en daarbij vat ze een toch wel merkwaardige vriendschap op voor een vriendinnetje van het slachtoffer. In haar rol van Jane Tennison, een ongehuwde eenzame inspecteur (zij heeft ook geen andere vorm van relatie, er wordt zelfs gesuggereerd dat ze die nooit heeft gehad) die op het punt staat met pensioen te gaan en daarom in de drank vlucht (haar beroep was haar leven, dat zou ook de reden zijn dat ze nooit een serieuze relatie heeft gehad), zoekt zij op een ongezonde manier contact met de puber. Zij ziet zichzelf in haar, zegt ze, vooral omdat het meisje op die leeftijd nog artistieke ambities heeft. Maar tijdens de nacht die ze samen doorbrengen in het huis van Jane’s stervende vader loopt het een beetje uit de hand. Het meisje dient klacht in tegen haar omdat ze zou hebben getracht haar te overhalen whisky te drinken. Jane zelf herinnert zich niets meer (onder invloed van de drank heeft ze wel meer black-outs). Haar ondergeschikte, die tevens van haar baas een oogje in het zeil dient te houden wat haar alcoholverbruik betreft, confronteert haar met de feiten en Jane repliceert: “What can I say? She stole my heart!” Men kan dit interpreteren in de “moederlijke” (misschien zelfs “grootmoederlijke”) zin, maar een andere interpretatie wordt uiteraard open gelaten…
Jaja, “Op een oude fiets moet je het leren”. Onder die titel hebben Marjan Sax en Sjuul Deckwitz dan ook een boek geschreven over “erotische en seksuele relaties tussen vrouwen en jonge meisjes en jongens”. Vrouwen omschrijven dergelijke relaties niet als “pedofiel”: die term reserveren ze duidelijk voor mannelijke homofiele relaties en dan nog “bij voorkeur” incestueus van aard. “Dwepen” (zoals met Koen Wauters) hoort er dan weer wél bij. En desnoods zelfs “dwepen met paarden”. Het genot om een paard te borstelen b.v. Een merkwaardige stelling van de schrijfsters is ook: “Vroeger waren het vrouwen die kuis moesten zijn, tegenwoordig wordt die onschuld op kinderen geprojecteerd.” Typisch is ook dat, alhoewel de sociale machtsverhouding helemaal anders ligt, het toch de jongeren waren die uiteindelijk de verhouding verbraken, omdat zij nog volop in een experimenteerfase zaten wat relaties betreft.
Toeval of niet, in datzelfde jaar 2006 was er ook de BBC-film “Notes on a scandal” van Richard Eyre, waarin Judi Dench eveneens een bijna gepensioneerde eenzame vrouw speelt, die haar fantasieën op jongere vrouwen richt. Cate Blanchett mag dan wel al getrouwd zijn, het leeftijdsverschil is ook hier erg groot. Bovendien wordt ook het pedofilie-thema in deze film geschoven, maar dan in het feit dat het personage gespeeld door Blanchett, iets begint met een minderjarige leerling (mannelijk) van haar. Het personage van Dench heeft dit gemerkt en gebruikt de geheimhouding juist om Blanchett te manipuleren. Helaas (voor Blanchett) stelt ze tegelijkertijd de eis dat de verhouding moet stoppen, wat Blanchett niet kàn, zodat het tot een crisissituatie komt, waarbij Dench inderdààd haar zelf opgelegde geheimhouding doorbreekt en zo het leven van Blanchett ruïneert, net zoals ze dat eerder al met een collega-lesgeefster had gedaan. De film eindigt met een scène waarin men deze “lesbian from hell” opnieuw een jonge vrouw ziet aanspreken, waarbij men de gevolgen reeds kan raden…
Helen Mirren had zich overigens reeds in “Losing Chase” (Kevin Bacon, 1996) tot de lesbische liefde “bekeerd”, al was ze wel blij dat er geen seksscènes voorkomen in de film: “Gewoon omdat iedereen dan om de verkeerde redenen zou zitten te kijken. De producenten zouden Losing Chase zonder twijfel hebben verkocht als de film waarin Helen Mirren van bil gaat met de vrouw van Kevin Bacon. (…) Ik ben niet lesbisch, maar toen ik Kyra (Sedgwick) voor het eerst ontmoette, begreep ik in één flits waarom vrouwen op mekaar verliefd kunnen worden. Kevins vrouw is een verrùkkelijk diertje. We hadden op en naast de set een prachtige relatie, en ik denk dat het in de film duidelijk is dat we écht dol waren op mekaar. Ik word altijd een beetje verliefd op mijn tegenspeler, en deze keer was het niet anders. Ik heb ontdekt dat ik eigenlijk heel veel van vrouwen hou.” (Humo, 14/11/2000)

Ronny De Schepper