De leestips van Nonkel Fons (retro 175)

De ondertitel van het boek The myth of the Andalusian paradise luidt: Muslims, Christians, and Jews under Islamic Rule in Medieval Spain. De auteur Dario Fernandez-Morera is professor in het departement Spaans en Portugees bij de Northwestern University in de VS. Centraal onderwerp in dit historisch werk is de Moorse verovering in 711 en daarna van Visigotisch Spanje en de daarop volgende Moorse heerschappij tot die in 1492 definitief beëindigd werd door de Reconquista. Vrij algemeen in academische en meer populariserende lectuur wordt er gesproken over de tolerantie van de islamitische heersers ten overstaan van joden en christenen en over de vreedzame samenleving van de drie culturen. Uit grondig historisch onderzoek blijkt dat dit een mythe is, die echter gemakshalve in stand gehouden wordt omdat ze past in de multiculturele ideologie.

Een centraal begrip is de behandeling van christenen en joden door de Moorse heersers is het dhimmi-statuut van deze mensen. Het komt erop neer dat dhimmis een soort tweederangsburgers waren die vooral onderdanigheid moesten tonen tegenover de moslims. Die onderdanigheid vertaalde zich in een hele reeks vaak vernederende maatregelen die hun dagelijkse leven beheerste. Fernandez-Morera onderzoekt verschillende aspecten van de Moorse heerschappij en toont aan de hand van talrijke historische bronnen aan dat het beeld dat vaak van Al Andalus geschetst wordt, berust op een gebrek aan feitelijke kennis. Zo moet ook het beeld van de vrije moslimvrouwen flink bijgesteld worden, evenals de rol die Al Andalus gespeeld zou hebben bij het doorgeven aan het Westen van de antieke Griekse kennis en filosofie. Dit boek is dan ook zeer ontluisterend en voor mij als Spanje-liefhebber verplichte lectuur om mijn beeld van die tijd bij te stellen.

Fons Mariën, 03/09/2018