Kelly’s Heroes is een film uit 1970 van Brian G. Hutton met in de hoofdrollen Clint Eastwood, Telly Savalas, Donald Sutherland en Carroll O’Connor (destijds vooral bekend als Archie Bunker uit “All in the family”). Er is ook een kleine rol voor Harry Dean Stanton.
Het scenario van de film werd geschreven door Britse televisie- en filmscenarist Troy Kennedy-Martin. Hij baseerde zich op een waar gebeurd incident toen na de val van het Hitlerregime in mei 1945 een transport met goudstaven van de nazi’s werd gestolen door Duitse criminelen in samenwerking met Amerikaanse officieren en gedeserteerde Duitse SS-officieren. Het incident werd in doofpot gestopt door het Amerikaanse leger. In 1984 zou onderzoeker Ian Sayer samen met Douglas Botting het verhaal publiceren in het boek “Nazi Gold: The Sensational Story of the World’s Greatest Robbery – and the Greatest Criminal Cover-Up”. In een herziene druk uit 2003 werd onthuld dat een deel van het goud werd teruggevonden in de kluizen van de Bank of England. Scenarist Troy Kennedy-Martin verplaatste de actie naar september 1944, toen de Tweede Wereldoorlog nog volop aan de gang was. Door die verplaatsing werd de plot meer onwaarschijnlijk. Het lijkt vreemd dat in het echt een peloton soldaten er alleen op uit kon trekken, zeker met discipline die er toen heerste…
Aanvankelijk zou Don Siegel de film regisseren, en Clint Eastwood die erg gesteld was op deze regisseur tekende hierdoor bijna blind voor de hoofdrol. Op het laatste moment moest Siegel echter naar Hollywood voor de uitgelopen postproductie van Two Mules for Sister Sara. Brian G. Hutton nam de regie over en Eastwood werd aan zijn contract gehouden. Hutton en Eastwood hadden eerder al samen Where Eagles Dare gemaakt, een oorlogsfilm die inhoudelijk erg verschilt van Kelly’s Heroes , maar die stilistisch gezien grote overeenkomsten heeft. De enige vrouwelijk rol die voor de film was geschreven verdween op het laatste moment uit het scenario. Actrice Ingrid Pitt stond al klaar om het vliegtuig te nemen toen ze te horen kreeg dat haar rol was weggesneden. Pitt was een oude bekende van Hutton en Eastwood. In de film “Where Eagles Dare” speelde ze rol van Heidi, de vriendin van Eastwood in de film.
Kelly’s Heroes werd volledig opgenomen in het toenmalige Joegoslavië, in het deel dat nu Kroatië heet, hetgeen in de film Frankrijk moet voorstellen. Het dorpje Vižinada werd gebruikt voor de opnamen van het dorp met de bank. Een van de redenen dat Joegoslavië was gekozen, was vanwege geld dat MGM in het land had verdiend, maar dat het land niet mocht verlaten. Het in Joegoslavië aanwezige kapitaal werd gebruikt op de opnamen te financieren. Een andere belangrijke reden was het wapenarsenaal van het Joegoslavische leger, waaronder originele Sherman tanks uit de Tweede Wereldoorlog. Maar het meest interessante detail is een bijna 100% waarheidsgetrouwe Tiger tank. Dit was zeer bijzonder omdat geen enkele Tiger toentertijd zover gerestaureerd was dat hij kon rijden. Voor de opnames gebruikte men een Russische T-34 tank met een kunststof omhulsel dat bijna overeenkwam met een echte Tiger. De replica zou later opnieuw worden gebruikt in Saving Private Ryan.
Clint Eastwood zou later beweren dat MGM-baas James Aubrey verschillende scènes uit de film heeft laten halen. Met name verdwenen scènes waarin de karakters van de personages werden uitgediept, en scènes die het anti-oorlogkarakter van de film benadrukten, waarna Kelly’s Heroes meer een standaard oorlogsfilm werd. Eastwood probeerde dit te verhinderen, maar miste nog de invloed die hij later wel zou krijgen met zijn eigen Malpaso productiemaatschappij. Pas in 1999 zou met de film Three Kings, vaak gezien als een remake van Kelly’s Heroes, maar nu overgezet naar de Golfoorlog, deze boodschap beter tot haar recht komen. Ook Inside Out uit 1975 gaat over enige Amerikaanse en Duitse veteranen uit de Tweede Wereldoorlog die samen een geheim goudtransport overvallen.
Kelly’s Heroes was een succes in de bioscopen en werd ook door de kritiek goed ontvangen. De film werd met name gewaardeerd vanwege de satirische inslag. Duidelijk is dat de film vanuit een links, progressief politiek standpunt is gemaakt en veel satirische elementen zoals verwijzingen naar hippies, de Vietnamoorlog, religie en de Amerikaanse politiek bevat. De veteranen van het peloton geven aan liever te willen sneuvelen in de jacht op het goud dan op het slagveld en Big Joe (Telly Savalas) zegt op het einde van de film tegen de SS-tankcommandant dat zijn mannen amper weten waar deze oorlog eigenlijk over gaat. In dat opzicht is de rol van de losgeslagen “Oddball” Donald Sutherland dan ook “typischer” dan de straight performance van Clint Eastwood b.v. (*)
In 1969 was de Vietnamoorlog op het hoogtepunt met daarmee de afkeer van die oorlog bij veel Amerikanen. Door realistische details af te wisselen met komische slapstickscènes en maffe dialogen ontstaat een combinatie van satire en realisme waarin de Vietnamoorlog op de hak wordt genomen. Om die reden wordt de film vaak in een adem genoemd met het in hetzelfde jaar verschenen M*A*S*H, een film die dezelfde combinatie van realisme en satire kent, maar “Kelly’s heroes” gebruikt de Tweede Wereldoorlog eerder als een metafoor voor een ontregelde chaotische maatschappij (hier wordt waarschijnlijk Amerika mee bedoeld). De film is in de loop der jaren uitgegroeid tot een cultfilm, net als de muziek van Lalo Schifrin.
Ronny De Schepper (op basis van Wikipedia)
(*) Sutherland kreeg later nog een kleine ramp te verwerken toen zijn vrouw Shirley Douglas in de VS werd gearresteerd toen ze probeerde handgranaten te kopen voor de Black Panthers. Ze gebruikte hiervoor een cheque van een geheim agent van de FBI. Sutherland zou niet veel later van zijn vrouw scheiden.
dagelijks iets degelijks 