Fons Mariën gaf vijf sterren aan Het verraad aan de verlichting van Maarten Boudry (foto LinkedIn).
Een kernbegrip van de Verlichting is het concept van vooruitgang. Dat gebeurde sinds het einde van de achttiende eeuw door wetenschap, technologie en de rede. Auteur, filosoof Maarten Boudry, stelt vast dat sinds enkele decennia de zelfverklaarde progressieven niet langer in de vooruitgang geloven, nochtans is het woord progressieven verwant met vooruitgang (progressie).
Maarten Boudry ziet drie bewegingen die verantwoordelijk zijn voor deze grote omwenteling: het postmodernisme (met zijn relativisme en scepsis over de wetenschap), de tirannie van het slachtofferschap (nauw verwant met het woke-gedachtegoed) en de groene omwenteling (die groei in vraag stelt, sinds het rapport van de club van Rome, 1972). Hij behandelt deze drie oorzaken grondig. Begrippen zoals degrowth, dekolonisatie, intersectioneel denken komen hier voorbij. Hij gaat vooral tekeer tegen dat groene gedachtegoed dat geen heil meer ziet in groei en vooruitgang. Want van het degrowth-denken bestaat er ook een ‘light’ versie die minder radicaal is maar evengoed schadelijk.
Hij ziet tevens een oorzaak in de Verlichting en het westerse denken zelf dat aanleiding geeft tot dit scepticisme, namelijk de zelfkritiek die ons eigen is en zich soms vertaalt als “bijten in de hand die ons voedt”.
In zijn geheel is dit een heel polemisch boek, dat de controverse met het huidige ‘progressieve’ gedachtegoed niet schuwt, met name als het gaat over Israël, over groene landbouw, over energie, over het marxisme. Met dit boek houdt Maarten Boudry een pleidooi voor een nieuw denken over vooruitgang. Hij maakt dat ook concreet in een tiental voorstellen.
Ik vind dit boek zeer verhelderend, met name over de oorzaken van de omwenteling die het progressieve gedachtegoed niet langer waarachtig progressief maakt. Kortom: een mustread voor wie meer wil begrijpen van de maatschappelijke evoluties van de voorbije decennia.
Fons Mariën