Vijftien jaar geleden: “De SM rechter” in première

Vijftien jaar geleden ging “De SM rechter” in première, de verfilming door Erik Lamens van de problemen die rechter Koen Aurousseau heeft ondervonden, nadat hij de masochistische fantasieën van zijn vrouw Magda tegemoet was gekomen.

In de film heeft Aurousseau de naam Allegaerdts gekregen (rol van Gene Bervoets) omdat de film zich toch een paar vrijheden veroorlooft. Zo wordt Magda vertolkt door de veel jongere Veerle Dobbelaere. Deze verbaasde mij door in Humo (5/10/2010) te verklaren: “SM is een geaardheid, net als homoseksualiteit dat is: je wordt ermee geboren.” Dat is misschien wel waar voor het kleine percentage beoefenaars die seksueel genot puren uit pijn, maar voor zover ik kan nagaan worden de meesten aangesproken door het rollenspel dat ermee gepaard gaat en dat lijkt me toch duidelijk eerder een gevolg van omstandigheden of van ervaring, noem het zoals je wil. Ik denk daarbij vooral aan religie (schuld en boete) of aan opvoeding (lijfstraffen b.v.). In dat opzicht zouden liefhebbers van SM dan toch verschillen van homoseksuelen, ook al staan daar omgevingsinvloeden ook nog altijd ter discussie. Maar, hoe dan ook, ik kan natuurlijk Veerle Dobbelaere wel volgen als ze besluit: “Ik ben blij dat de film een maatschappelijke discussie op gang heeft gebracht over de vraag in hoeverre de staat zich mag moeien met wat er in de slaapkamer gebeurt. Ik heb ook veel positieve reacties gekregen van mensen die anders tegen SM zijn gaan aankijken als gevolg van de film. (…) Ik hoop – dénk – dat de sociale acceptatie nu veel groter is dan vóór de film, en daar ben ik trots op.” Anderzijds lees ik in de pers dat de SM-scènes “pseudosmakelijk” in beeld gebracht zijn, whatever that may mean.

Met het uitbrengen van de film “De SM-rechter” staat het sadomasochisme dus weer volop in de belangstelling, niet in het minst door de talrijke interviews die door het koppel waarover de film echt gaat (Koen en Magda Aurousseau) in diverse media worden gegeven. Toch heb ik de indruk dat hierdoor vaak meer misverstanden ontstààn dan er worden weggenomen. Magda Aurousseau kickte nu eenmaal op extreme pijn en daardoor wordt er toch wel een vertekend beeld van de doorsnee-masochist opgehangen. Zo zegt Koen Aurousseau in Humo bijvoorbeeld: “Als je mij vraagt: ‘Begrijp je het?’ dan zeg ik: ‘Neen’. Net zomin als ik begrijp dat iemand een berg beklimt, naar beneden komt met afgevroren tenen die ze moeten amputeren, en toch maar van één ding droomt: weer zo snel mogelijk naar boven gaan.”
Om eerlijk te zijn, hierbij denk ik eerder aan het masochisme van wielrenners, zoals dat onder meer door Eric Breukink in zijn boek wordt omschreven. Vandaar ook trouwens dat Aurousseau verder gaat met de opmerking, die nu bijna overal als titel opduikt: “Als sm een olympische sport was, had België met haar een gouden medaille binnengehaald. Ze heeft trouwens ooit de prijs gewonnen voor beste slavin.”
Ik geef het toe dergelijke (ludieke) wedstrijden worden inderdaad soms gehouden (er wordt er één beschreven in deze tekst), maar dan gaat het toch om méér dan louter om pijn te kunnen verdragen.
MEER BLOOT, MEER VOYEURISME, MEER MASTURBATIE
Volgens de Amerikaanse seks-columniste Anka Radakovich zijn de erotische trends voor de toekomst: meer bloot, meer voyeurisme, meer masturbatie. De aidsgeneratie nietwaar, de schrik voor het directe contact zit er al goed in, maar de behoeften blijven dezelfde. Meer zelfs, door de frustraties die de angst voor aids met zich meebrengt worden ze steeds groter: “Vrouwen die het beest willen uithangen en mannen die niets anders van hen verwachten. SM wordt steeds populairder en blijft dat. Wees eerlijk: het bestaan is stresserend geworden en een goed pak slaag kan lekker ontspannend zijn.”

In de jaren tachtig noemde men sadomasochisme nog met afschuw een “seksuele perversiteit” en de beoefenaars ervan schaamden zich ervoor, maar vanaf de jaren negentig was er zelfs in de opera sprake van SM (Puccini’s “Turandot” in de versie van Robert Carsen in de Vlaamse Opera) en werd er een dichtbundel over gepubliceerd (“Master” van Peter Verhelst). Al kon men in the eighties toch soms ook aardig subtiel (nou ja) uit de hoek komen. Bijgevoegde illustratie uit Snoecks 82 is immers een publiciteit voor… een middel tegen cellulitis (Actibion).
Maar het was dus hoe dan ook heel wat anders dan die uitspraak van de correctionele rechtbank van Antwerpen op 10 juni 1985 die de verkoop van “horrorprenten met sadomasochistische inslag” verbood. Met name de films “Day of the woman” (vertaald als “De dag van de verkrachte vrouw”), “Shocking Africa, “Driller Killer” en “I spit on your grave” werden als zedenschennend en “mensonwaardig” veroordeeld “omdat het lijden van de mens hierin als genotsbeleving wordt voorgesteld”. De videoverhuurders werden tot 30.000 toenmalige Belgische frank veroordeeld “omdat ze verondersteld worden te weten wat ze precies verhuren”.
Maar wist het gerecht wel welke films ze veroordeelde? Dit lijken me immers helemaal geen SM-films. Verkrachting is géén SM, laat dat al meteen duidelijk wezen. En “Shocking Africa” lijkt me eerder thuis te horen in de “Mondo Cane”-traditie, terwijl “I spit on your grave” volgens mij gewoon de verfilming is van het boek van Boris Vian “J’irai cracher sur vos tombes”…
SM is ondertussen echter niet alleen “salonfähig” geworden, het is zelfs zowaar tot een modeverschijnsel uitgegroeid. Een bezoek aan de porno-afdeling van een videozaak, leert ons b.v. dat bijna alle SM-video’s (en dat zijn er heel wat) uitgeleend zijn! Trouwens, de mode zelf werpt zich ook op de trend. Tieners gaan nu naar fuiven in de kledij waarmee hun ouders naar duistere privéclubs gingen!
Dat uit zich dan ook in reclamefilmpjes uiteraard. Zo presenteert topmodel Linda Evangelista geboeid (maar glimlachend: alle begin is moeilijk!) Yardley lippenstift. In de zomer van het jaar 2000 maakte een lichtfirma Modular zelfs reclame met twee meisjes die samen een etentje hebben onder het licht, waarover het in de publiciteit juist gaat. So far so good, maar hoe zijn die meisjes gekleed en wat doen ze? Het rechtse meisje draagt een sexy corsage met hoge zwarte laarzen en kijkt recht in de lens, terwijl ze ongeïnteresseerd het linkse meisje iets te eten geeft. Dit linkermeisje draagt een weliswaar sexy maar toch eenvoudig kleedje en heel haar houding wijst op onderdanig gedrag.
En dan was er Naomi Campbell. In een publiciteitsspot voor Vauxhall Corsa loopt ze, gekleed in strak lederen korte broek, idem dito beha en hoge laarzen langs een rij mannen die vastgeketend staan (iets te veel als Hannibal Lecter, als je’t mij vraagt). Aan één vraagt ze: “You like the way I look best, don’t you?” De man maakt echter de onvergeeflijke fout om met de ogen liever de Vauxhall Corsa te volgen. Als straf krijgt hij een lading stoom over zich heen…
Haaks op al deze “positieve” benaderingen stond “het geval” van rechter Koenraad Aurousseau. Hij verloor in september 1997 immers zijn functie, aangezien er video-opnamen circuleerden, waarop hij zijn vrouw naaide. Letterlijk dan. Maar op haar eigen verzoek, want zij (Magda) was masochistisch en had dus zelf gevraagd op die manier te worden behandeld. De confrater die rechter Aurousseau veroordeelde stipuleerde echter heel duidelijk in het vonnis dat de man zich niet aan de codes hield.
Wat echter totaal aanstootgevend was in deze zaak was dat zijn vrouw Magda helemaal geen klacht had ingediend. Het gerecht was namelijk via een andere zaak op een videoband gestoten. Maar het blijft een feit dat ze herhaaldelijk om genade vraagt (terwijl ze de rechter oraal moest bevredigen, werd door een politieman – niet in dienst – haar vagina dichtgenaaid, létterlijk dus wel te verstaan) en dat er geen gevolg werd gegeven aan haar verzoek. Ook de reden waarom dit gebeurde is zeer laakbaar in SM-kringen: de rechter en zijn companen waren zo dronken dat ze een videoband nodig hadden om zich te herinneren wat ze juist hadden uitgehaald! En dat terwijl drank en drugs juist taboe zijn bij SM, precies omdat zowel bij meester als slaaf de grenzen gaan vervagen.
Het dient gezegd dat deze versie van de feiten wel uit de katholieke krant “De Standaard” komt. In het liberale “Het Laatste Nieuws” staat er dat de rechter slechts één keer nog een stroomstoot toedient, nadat zijn vrouw genade had geroepen. Bovendien blijkt de band met het naaien e.d. een compilatie van eigen activiteiten te zijn, waar de vrouw ’s nachts placht naar te kijken, als de kinderen in bed lagen. Van dronkenschap wordt in HLN niet gesproken. Bovendien verklaart Aurousseau in “De Gazet van Antwerpen” tien jaar later (op 30/8/2008 om precies te zijn) dat het afgesproken stopwoord “stop” was en niet “genade” dat voor Magda alleen maar “zachter” zou betekenen.
Toch kon ook Eliane “saccoche” Liekendael het niet laten in haar “mercuriale” bij het begin van het gerechtelijk jaar 1998-99 een verwijzing naar de Sade te steken. Etienne Vermeersch reageerde verbolgen in Knack van 9/9/98: “Wat met wederzijdse instemming gebeurt tussen volwassen mensen, gaat haar niet aan. Buitenstaanders hoeven zich niet te moeien met wat bijvoorbeeld de Mechelse rechter Aurousseau in zijn privé-leven uitspookt, zolang hij de wet niet overtreedt. Mevrouw Liekendael mag als persoon het gedrag van anderen ‘losbandig’ of ‘walgelijk’ vinden, maar in haar functie van procureur-generaal heeft zij zich daarover niet uit te spreken. Zij moet waken over de correcte toepassing van de rechtsregels. Bij mijn weten komt de Sade niet voor in de strafwet. Hoe kan je als magistraat nu betreuren dat de strafwet je niet toelaat iemand te vervolgen voor privé-zaken?”
Anderzijds dient ook gezegd dat in februari 2001 in Gent een 41-jarige man werd vrijgesproken, die door zijn 36-jarige ex-vrouw werd beticht van verkrachting, foltering en opsluiting. Het bleek echter om een SM-relatie te gaan, waaraan de vrouw – zolang alles goed ging – haar volledige medewerking had verleend. Nu werden die feiten echter aangehaald in het kader van – u had het al kunnen denken – een strijd over de bezoekregeling van de kinderen. De rechter oordeelde dan ook dat deze aanklacht ongegrond was.
Hoe dan ook, na het ontslag van Aurousseau nam het koppel een café in Mechelen over. Ik ben daar even langs gegaan, heb hen beiden ontmoet, maar veel verder dan het bestellen van een pint ging onze conversatie niet. Het café was trouwens ook geen lang leven beschoren. Aurousseau werd opgevist door Jean-Marie De Decker, maar sedert die met de VLD gebroken heeft, weet ik niet of Aurousseau nog een kabinetsfunctie heeft. Hoe dan ook, hij en Magda zijn nog steeds samen en in 2009 werd er door Erik Lamens over hen dus een film gedraaid, “De SM-rechter”. Met Gène Bervoets in de rol van Aurousseau en Veerle Dobbelaere in die van Magda. Bervoets zei hierover in Humo van 17/6/2008: “Ik heb al verschillende keren samengewerkt met Veerle en daardoor is er vertrouwen tussen ons. Dat stelde ons in staat om er, na overleg, gewoon helemaal voor te gaan. Sommige dingen – ik denk bijvoorbeeld aan zweepslagen – kan je nu eenmaal niet faken; dat moet je gewoon dóén.”

Ronny De Schepper

Referentie

Herman Uyttebroeck, SM en films, Tijdschrift van de VVSM, nrs.47 t/m 49, van april tot december 2008