Lezersbrieven bleven 45 jaar geleden maar toestromen op de redactie en telefoontjes van boze punks beroofden me zelfs van mijn nachtrust (*), zodat ik mij toch nog maar eens over dit onderwerp heb gebogen, in de hoop dat alle misverstanden nu uit de weg zullen geruimd zijn. Meestal praten wij immers naast elkaar: punkliefhebbers zijn kwaad omdat wij zgz. punkmuziek aanvallen, terwijl wij enkel maar bekommerd waren (en nog zijn) over de reacties die sommige (door punkfans dan bestempeld als) “randverschijnselen” bij het jonge volkje konden oproepen. Vandaar dat wij deze laatsten dan maar eens zelf aan het woord gelaten hebben (via een kleine enquéte bij een zestigtal middelbare scholieren hogere cyclus).
Wetenschappelijk zal zo’n steekproef dus wel aanvechtbaar zijn, maar wij zijn ervan uitgegaan dat deze scholieren eigenlijk in geen enkel opzicht essentieel verschillen van anderen, zodat hun antwoorden wel als representatief kunnen gelden.
Het voornaamste resultaat van de mini-enquéte was overigens dat er bij de jongeren een geweldige malaise heerst wat politiek inzicht betreft. Dat zij ook over punk zelf soms de meest krankzinnige opvattingen hebben, verviel daarbij in het niet. De tussentitels zijn dan ook opzettelijk in die zin gekozen.
WAT IS PUNK ? : « ELEKTRONISCHE MUZIEK MAAR MET VEEL NADRUK OP DE VOCALE KUNST »
De eerste vraag wilde peilen naar hun spontane reactie op het woord punk. « Keiharde muziek » (of iets in die zin) was wat bij de meesten opkwam (16), verder : « nieuwe muziek » (12), « dwaze muziek » (10), « een agressieve houding » (7), « extravagante kledij » (5), « reactie tegen de maatschappij » (4). De overige eenzaten antwoordden : « beste muziek van het ogenblik », « doen wat men wil », « ellendelingen », « zonderlinge muziek », « reactie tegen disco » en « nooit van gehoord ».
VOORBEELDEN VAN PUNK ? PINK FLOYD (2 X), QUEEN (2 X), ELO
Erg ? Jawel. De rol van de media blijkt duidelijk uit het « echte » lijstje: de Sex Pistols werden dertig maal vermeld en lggy Pop 29. Elvis Costello (verrassing) volgde met elf. Verder : Stranglers (8), Runaways (6), Plastic Bertrand (3), Blondie, The Damned en Jonathan Richman elk twee. Verder werden nog tien groepen eenmaal vermeld, waaronder The Rolling Stones. Het spreekt trouwens vanzelf dat niet iedereen (ook wij niet) akkoord hoeft te gaan met de opgesomde « punks ».
GOEDE OF SLECHTE MUZIEK?
“HET KAN ME NIET SCHELEN, MAAR DIE VEILIGHEIDSSPELDEN VIND IK TOCH OVERDREVEN”
Punk wordt tamelijk slecht onthaald (20 tegen, 16 voor) maar vooral onverschillig (24).
LINKS OF RECHTS ? « HET IS FASCISTISCH, MEN IS TEGEN HET MILITARISME »
De titel maakt al duidelijk dat men hier moet oppassen met de cijfers. Voor alle zekerheid had ik nog eens vooraf duidelijk gesteld: links = communistisch (e.d.); rechts = fascistisch (e.d.), maar zelfs dat onderscheid is bij velen verloren gegaan ! Precies evenveel scholieren vonden dat punk links was als rechts (2 X 22 %). De overgrote meerderheid echter (56 %) vond dat het niets met politiek te maken had. Meer zelfs, in commentaren vond men dikwijls terug dat popmuziek « niets met politiek mócht te maken hebben ».
ASSOCIEER JE PUNK MET HET GEBRUIK VAN FASCISTISCHE SYMBOLEN? « ZE GEBRUIKEN DIE SYMBOLEN OM TE BEWIJZEN DAT ZE ER TEGEN ZIJN »
De meerderheid vond van wél (25), veertien vonden dat het niet zo was. De rest had geen mening of schreef : “ja maar ze dragen ook communistische symbolen”, “sommigen”, « zelden », « ze gebruiken alles dus ook die tekens » of « de echte niet »
PRO OF CONTRA HET GEBRUIK VAN DEZE SYMBOLEN?
Om de kritikasters voor te zijn: ik heb zelf de mogelijkheid geopperd (die ik dus eigenlijk verwerp) dat men ze kan dragen « en er toch tegen zijn ». Toch (gelukkig!) keerde de overgrote meerderheid zich (62 %) tégen het gebruik van deze tekens. 28 % echter (en dit is óók veel) vond dat iedereen mag doen wat hij wil of dat het hen niet kon schelen. En 10 % was er ongenuanceerd vóór.
Laten we dan de discussie eindigen met een filosoof die wellicht iedereen zal tevreden stellen: “Punk zal steeds voor een extreme kant kiezen, of het nu links of rechts is.”
Ronny De Schepper
(*) Zou dat wààr geweest zijn? Ik kan het me toch niet herinneren. Ik hou het eerder op een hyperbool.
dagelijks iets degelijks 