Vandaag is het veertig jaar geleden dat de Britse schrijfster Rebecca West is overleden.
Rebecca West werd als Cicily Isabel Fairfield geboren in Londen als de dochter van een gerenommeerd journalist van Ierse afkomst en een Schotse moeder. Ze groeide op in een intellectueel stimulerende omgeving, ging naar ‘college’ in Edinburgh en studeerde later aan de toneelacademie in Londen. Enige tijd was ze actrice (haar pseudoniem Rebecca West ontleende ze aan de heldin uit Henrik Ibsens drama Rosmersholm). Vanaf 1911 ging ze werken als journaliste, meer in het bijzonder voor de linkse pers en maakte ze zich sterk voor het vrouwenkiesrecht.
Wests eerste boek was een kritische biografie over Henry James (1916). Haar romandebuut kwam in 1918 met The Return of a Soldier. Daarna volgen nog tal van romans. Het meest bekend is wel het semi-autobiografische The Fountain Overflows uit 1957 (De fontein stroomt over), waarin ze tevens een soort van cultuurhistorische beschrijving geeft van het eerste decennium van de twintigste eeuw.
Wellicht nog meer dan door haar romans vond West erkenning met haar kritische proza over vooral sociale en culturele onderwerpen. Toen in januari 1934 in Birmingham “the black-shirted rally” plaatsvond, geïnspireerd door Sir Oswald Mosley, repliceerde A.A.Milne met zijn meest ernstige boek (en ook het boek dat hemzelf het nauwst aan het hart ligt): “Peace with Honour”. Alhoewel de publieke houding tegenover pacifisme nu helemaal anders was dan ten tijde van de Eerste Wereldoorlog, wordt het toch het tweede meest verkochte non-fictie boek van het jaar in Engeland (op nummer één stond ironisch genoeg de autobiografie van H.G.Wells, zie later). A.A.Milne wordt zowat overal gevraagd om over het boek te komen spreken. Hij weigert dit echter, zoals hij dat bij al zijn boeken heeft geweigerd. Maar er waren dus ook tegenstanders en die pikten daarop in. Zo kwam het b.v. in het begin van het jaar 1935 tot een heftige polemiek met T.S.Eliot. Milne werd hier echter bijgesprongen door Rebecca West.
In Black Lamb and Grey Falcon (1941) beschrijft ze de culturele, politieke en historische achtergrond van de toenmalige Balkan. Ik heb het nog niet gelezen, maar het is wellicht wel interessant in het licht van de recente ontwikkelingen. In The Meaning of Treason (1949) ontleedt ze het fenomeen van de collaboratie, naar aanleiding van het proces tegen nazi-propagandist William Joyce. West was ook verslaggeefster bij de Processen van Neurenberg en doet daar later verslag van in A Train of Powder (1955).
West is de moeder van schrijver Anthony ‘Panther’ West, geboren uit een relatie met schrijver H.G.Wells. Na een eerste huwelijk dat mislukt was omdat zijn vrouw het Victoriaanse beginsel huldigde dat de vrouw lijdzaam de seksuele driften van haar echtgenoot moest ondergaan, trouwde Wells een tweede keer met iemand die wél met hem uit fietsen ging (ook letterlijk: hij was een fanatiek fietser en meestal was dit een middel om achter de meisjes aan te zitten), maar toch hield hij er nog tal van relaties op na en heeft hij bij zijn voornaamste minnares een dochter verwekt. Deze minnares stond centraal in het boek “Ann Veronica”, waarin hij opkomt voor de vrije keuze van de vrouw op het vlak van seksualiteit. Op andere plaatsen schrijft hij trouwens dat seks de voornaamste drijfveer van het bestaan is.
Ondanks de enorme populariteit van zijn SF-werken (wellicht was hij tijdens zijn leven de meest gelezen auteur) werd de verspreiding van déze boeken tegengegaan. Net zoals nu, waren er naast zedenprekers toen ook feministen die tegen deze boeken protesteerden. Zo schreef de toen 19-jarige Rebecca West een vlammende tirade tegen “Marriage”, omdat het slechts in name progressief was en omdat Wells in haar ogen een even grote macho was als alle andere mannen. Wells vond dat pamflet echter zo goed geschreven dat hij haar bij hem uitnodigde en wat moest gebeuren, gebeurde ook: ze werd zijn minnares. Bij haar verwekte hij dus een zoon, die hij evenwel niet erkende omdat zijn wettige kinderen op een public school zaten en die het odium van een natuurlijke stiefbroer niet mochten dragen. Wells was zijn eigen afkomst dus blijkbaar vergeten!
De curieuze relatie tussen West en Wells werd door Anthony beschreven zijn biografie over zijn vader: H.G. Wells: Aspects of a Life (Londen, 1984), zeer tot ongenoegen overigens van Rebecca in haar laatste levensjaren. Ze overleed in 1983, al geruime tijd kampend met een zwakke gezondheid en slechtziendheid.
Ronny De Schepper
dagelijks iets degelijks 