De Nederlandse schrijver Graa Boomsma viert vandaag zijn zeventigste verjaardag. Zelf heb ik met Boomsma “mogen” kennismaken toen hij na een inderdaad nogal vervelende drukfout (Claes i.p.v. Claus) De Rode Vaan verbood nog langer zijn recensies uit “De Waarheid” over te nemen (*).
Graa Boomsma (Nieuwe Niedorp, 15 februari 1953) is een Nederlandse schrijver en dichter. Hij studeerde algemene literatuurwetenschap aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. In 1980 debuteerde hij als dichter in het tijdschrift Mandala. Daarna was hij vooral actief als literatuurcriticus, romanschrijver en vertaler, onder andere van de Amerikaanse schrijver James Purdy.
Aangezien Boomsma in de Amerikaanse avantgarde is gepromoveerd (“Vrijheid in de steigers”), zijn zijn eigen romans daarvan – volgens de kenners – pure kopieën. Zo noemt Karel Osstyn (die van het indringend romandebuut “Oskar is dood”) zijn verhalenbundel “Tirannieke tijden” in “De Standaard” van 9 april 1988: “voortreffelijk geëxecuteerd bedrog: avant-garde als kopiekunst, of zeg maar gewoon zwendel.” Voor zijn boek “Vrijheid in de steigers” beweert Boomsma immers dat hij Thomas Pynchon heeft ontmoet, “een van Amerika’s toonaangevende, zij het enkel voor de happy few leesbare schrijvers“, aldus K.O., die er meteen aan toevoegt dat de ontmoeting met de publiciteitsschuwe schrijver wellicht puur verzinsel is. Toch schrikt Boomsma er niet voor terug om in het titelverhaal diens “Gravity’s Rainbow” schaamteloos te plagiëren. Osstyn komt dan ook tot het besluit: “Boomsma’s boek is het resultaat van een pedante zelfoverschatting.“
Van zijn romans heeft De laatste tyfoon (1992) de meeste aandacht gekregen. Het boek gaat over een dienstplichtig soldaat, die kort na de Tweede Wereldoorlog naar de politionele acties in Nederlands-Indië wordt gestuurd. Daar raakt hij betrokken bij gewelddadigheden waarvan hij nooit had gedacht dat hij ertoe in staat was. In een interview met het Nieuwsblad van het Noorden zei Boomsma over deze soldaten: ‘Ze waren geen SS’ers, nee, ook al konden ze door de dingen die ze deden er wel degelijk mee worden vergeleken.’
Die opmerking kwam hem te staan op een rechtszaak. In 1994 werd hij aangeklaagd door een oud-Indië-veteraan, die eruit opgemaakt had dat Boomsma het Nederlandse leger gelijk wilde stellen met de Duitse Waffen-SS onder Hitler. De Rechtbank Groningen sprak Boomsma vrij, maar het Openbaar Ministerie ging in hoger beroep. Op 12 januari 1995 kwam de zaak voor het Gerechtshof in Leeuwarden. Opnieuw volgde vrijspraak.
Tegenwoordig is Boomsma docent Nederlands op het Rijnlands Lyceum Sassenheim. In zijn lessen wordt met name gefocust op de Nederlandse literatuur. Hij heeft in interviews en in zijn boek Uit de school veelvuldig kritiek geuit op de manier van lesgeven van collega’s (ik zei toch al dat het een sympathieke kerel is?). Hij is naast het lesgeven nu druk bezig met het schrijven van een nieuw boek, aldus Wikipedia, misschien wel in de persoon van Boomsma zelf.
Ronny De Schepper
(*) Het voorval doet me aan een Boontje denken, meer bepaald dat van 29 juni 1960. Daarin heeft Louis Paul Boon het over de moeilijkheden die hij ondervindt om zijn boeken te klasseren. Herman Brusselmans was toen nog maar 2,5 jaar oud, maar klasseerde ze wellicht toen reeds volgens kleur, maar dat kon L.P. natuurlijk toen nog niet weten. “Sommige boekenbezitters doen het alfabetisch,” schrijft hij. “Ik heb er echter iets tegen Hugo Claus naast Ernest Claes te zetten. Ze lijken me daar dan allebei al te toevallig naar dezelfde tram te staan wachten. Meer zelfs, ze lijken dan barbiers die pal naast elkaar een kapperszaak hebben geopend, en op hetzelfde moment eens aan de deur een luchtje komen scheppen.” Hieronder een foto van Hugo Claes, niet als barbier maar als banketbakker…
dagelijks iets degelijks 