Het is vandaag al 45 jaar geleden dat de legendarische Italiaanse wielrenner Costante Girardengo is overleden. Ik heb een stukje gemaakt op basis van Wikipedia en van bijdragen van Antonio Giancane, Marc Claessen en natuurlijk Wilfried Journée op de Wielersite.
Girardengo afkomstig uit Novi Ligure in Piemonte was klein van gestalte en kreeg dan ook de bijnaam: “L’omino di Novi”, het kleine mannetje uit Novi. Maar hij mocht dan klein zijn, hij was toch robuust gebouwd.
Girardengo werd prof in mei 1912 en pakte onmiddellijk een negende plaats in de Ronde van Lombardije. In zijn eerste volledige seizoen als prof wint hij een etappe in de Ronde van Italië (zijn eerste van 30) en het Italiaans kampioenschap. Hij herhaalde deze successen in 1914 en deed er nog een overwinning in Milaan-Turijn bij. Hij stond ook voor de eerste, en enige, maal aan de start van de Ronde van Frankrijk maar reed die niet uit nadat hij herhaaldelijk was gevallen. In 1915 wint hij Milaan-San Remo, maar hij wordt gediskwalificeerd omdat hij niet het volledige parcours aflegde. Daarna werd zijn carrière brutaal onderbroken door de Eerste Wereldoorlog.
Hij komt weer aan winnen toe in 1918, met zijn eerste van zes zeges in Milaan-San Remo. Hij eindigt zelfs negen keer op rij op het podium van deze wedstrijd. Een opmerkelijke prestatie, want Girardengo ontsnapte ternauwernood aan de dood, na het oplopen van de Spaanse griep. Zijn manager geloofde zelfs niet dat een overlever van deze ziekte nog professioneel kon wielrennen, en weigerde aanvankelijk Girardengo’s licentie te vernieuwen.
Hij toonde zich voor het eerst opnieuw in 1919 toen hij de Giro d’Italia won (hij wint er ook zeven etappes) en de Giro di Lombardia waar hij een paar keer Tano Belloni versloeg. Daarna moet hij drie maal op rij al snel opgeven in de Giro, maar hij slaat terug in 1923, wanneer hij acht van de tien etappes wint en voor een tweede keer het eindklassement binnenrijft. Omwille van kritiek daagt Costante Girardengo dat jaar alle niet-Italiaanse renners uit voor een tijdrit over 300 km. De campionissimo slaagde er immers niet in ook buiten zijn eigen land koersen te winnen, en o.m. Henri Desgrange klaagde dat aan.
Deze koers zou moeten bewijzen dat het Italiaanse wielrennen op even hoog niveau stond dan elders. De pers was lang in rep en roer, maar deze grote tijdrit heeft nooit werkelijk plaatsgevonden. Wel begon men van toen te denken aan een jaarlijkse topproef: het wereldkampioenschap op de weg. Op het eerste wereldkampioenschap wielrennen in 1927 werd Girardengo meteen tweede in de wegwedstrijd achter zijn landgenoot Alfredo Binda.
Hij wint zijn laatste grote wedstrijd in 1928 (Milaan-San Remo) en blijft fietsen tot zijn 43e, in 1936.
In totaal staat op zijn palmares twee maal de Ronde van Italië, zes maal Milaan-San Remo en drie maal de Ronde van Lombardije. Ook werd hij negen keer Italiaans kampioen op de weg, een ongeëvenaard record. Hij was ook de eerste wielrenner aan wie een liedje werd gewijd.
Girardengo, ook wel Gira genoemd, is de eerste grote kampioen van het moderne wielrennen. Hij was een compleet renner en bekwaam om te winnen op elk terrein. Hij had kracht, uithoudingsvermogen, souplesse, snelheid, hij was sluw en had een enome intuïtie.
Na zijn afscheid wordt Girardengo bondscoach van de Italiaanse nationale ploeg. Zo loodst hij Gino Bartali naar eindwinst in de Tour van 1938. Hij ontleent ook zijn naam aan een merk van fietsen en motorfietsen in Alessandria.
Op 30 april 2003 werd het Museum van de Kampioenen in Novi Liguri geopend. Het is het grootste wielermuseum van Europa. Het museum is vooral gewijd aan de grootste Italiaanse kampioenen aller tijden: Binda, Coppi en Costante Girardengo.
En nog een interessante toevoeging uit het tijdschrift Waaiers. Om copyright-redenen heb ik slechts met mondjesmaat geciteerd. U kunt wel het artikel gratis en voor niks lezen als u zich op dit e-tijdschrift abonneert: waaierstijdschrift@gmail.com:
“Zijn prestaties (d.i. die van Learco Guerra, RDS) kwamen ook aan de oren van de grote Girardengo, die eens incognito kwam kijken en snel overtuigd was van het potentieel van de jonge man, in wie hij de perfecte anti-Binda zag. Zijn eigen beste jaren waren ondertussen voorbij en tegen Binda kon hij niet meer op, daarom moest maar iemand het in zijn plaats doen. Costante Girardengo wist zonder veel moeite Guerra te overtuigen om het als beroepsrenner te proberen. Hij kon ook Giovanni Maino overtuigen de jonge renner een contract als gregario bij Maino (waar Girardengo zelf ook onder contract lag) te geven, en meteen zelfs te laten starten in de Giro. De voorwaarde was wel dat Guerra zich zou aansluiten bij de fascistische partij. Geen probleem voor de jonge kandidaat beroepsrenner, die geen echte politieke overtuigingen had en vooral renner wilde worden. Of zijn vader, een fervent communist, dat leuk vond, is een andere vraag.”
Ronny De Schepper
dagelijks iets degelijks 