Fons Mariën las Het lied van ooievaar en dromedaris van Anjet Daanje.
Het is niet gemakkelijk om deze kanjer van zo’n 650 bladzijden te typeren. De auteur vertrekt van het verhaal van twee begaafde zussen, Millicent en Eliza May Drayden, die in het dorpje Bridge Fowling in Yorkshire wonen. We schrijven dan vroeg in de negentiende eeuw, Eliza May overlijdt in 1847. Beide zussen hebben, onder een schuilnaam, elk een roman gepubliceerd. Hun boeken gaan niet onopgemerkt voorbij. Integendeel, ook na Millicents dood een paar jaar later , groeit de belangstelling van vele lezers voor de Drayden zussen. In het bijzonder voor Eliza May, zeker nadat vele jaren na haar overlijden blijkt dat de doodskist in de crypte onder de kerk leeg is. Dit enigma draagt bij aan de belangstelling voor de schrijfster van de bevreemdende roman ‘Haeger Mass’. Het is duidelijk dat de schrijfster van ‘Het lied…’ , Anjet Daanje, zich gebaseerd heeft op de Brontë zussen, die eveneens in de negentiende eeuw literaire roem bereikt hebben met hun boeken.
Maar Daanjes boek is heel origineel qua constructie. In elf uitgebreide hoofdstukken, die zich chronologisch opvolgen tot onze tijd, komen telkens andere personages aan bod. In elk van deze verhalen, die ook op zich kunnen gelezen worden, komen verbanden met het gegeven van de Drayden zusjes voor. In de negentiende eeuw zijn de verbanden met de schrijvende zussen nog expliciet, in de vorm bijvoorbeeld van een vrouwelijke auteur van een biografie van Eliza May Drayden. Dit is met name het tragische verhaal van Agnes Chambers, die door een onbekende (die de lezer uit een ander verhaal wel kent) een notaboekje van Eliza May toegestuurd krijgt. Zij pijnigt haar hele verdere leven haar hersens in een poging om de mysterieuze notities van Eliza May te begrijpen.
Later worden de verbanden losser. Er zitten ook vele rode draden in deze verhalen, thema’s die weerkeren: piano spelende vrouwen, het landschap, de begrafenis in open veld en de lege doodskist, (tweeling)zussen, de belangstelling voor (leven na) de dood, discussies over het geloof. Het laatste deel is bijna een filosofische en fysische beschouwing over het wezen van de tijd.
Anjet Daanje heeft dit boek tot een bijzonder originele en ingenieuze literaire constructie gemaakt. Het bevat een aantal verhalen, die ook los van het raamverhaal zeer leesbaar zijn en de lezer boeien. Dit boek is zeker een literaire voltreffer.
Fons Mariën
dagelijks iets degelijks 