Vandaag, 65 jaar geleden, stierf de Finse componist Jean (eigenlijk Johan) Sibelius.
Hij was (*) niet alleen de bekendste Finse componist, maar wordt ook beschouwd als de componist die de Finse identiteit het meest karakteriseert.
Zijn bekendste werken zijn Finlandia (vooral bekend uit de tweede Die Hard-film), Valse Triste, het vioolconcert, de Karelia-suite (dat ikzelf leerde kennen via The Nice en op die manier één van de eerste klassieke composities was, waartoe ik me aangetrokken voelde) en de Zwaan van Tuonela, een deel uit zijn Lemminkäinen-suite, maar hij schreef veel meer: zeven symfonieën, meer dan honderd liederen en geestelijke muziek. Sibelius liet zich sterk inspireren door de Kalevala, het Finse nationale epos, bijvoorbeeld in zijn koorsymfonie Kullervo. Ook verwerkte hij, geheel in de geest van het karelianisme, elementen van traditionele muziek uit Karelië in zijn werken, als zinnebeeld van het vaderland, dat zich verzet tegen het tsaristische Rusland. Sibelius stond overigens sterk onder de invloed van de Finse volksmuziek via zijn schoonbroer, de componist Armas Järnefelt.
De nu wijd en zijd geprezen componist John Barry begon naar eigen zeggen zeer bescheiden drama en muziek te combineren toen hij als jonge snaak met zijn Dinky Toys-autootjes speelde terwijl de eerste symfonie van Sibelius uit de pick-up galmde. En volgens Hunter Davies (“The Beatles, the authorised biography”) ging ook de voorkeur van Beatles-manager Brian Epstein uit naar klassieke muziek, meer bepaald naar Jean Sibelius (p.129)
En in 1990 schreef Geert Stadeus de roman “Een hond genaamd Sibelius”. Vanwaar die titel? “Het is haast pervers om een hond een naam te geven die verwijst naar adembenemend mooie dingen. (…) Vaak voelde Max zich als een hond die luistert naar de naam Sibelius. Al het moois gleed van hem af. Hij zag en hoorde het, maar voor hem was het niet bedoeld.” (p.69)
Al mag men nu ook weer niet overdreven veel belang hechten aan die titel. De straathond die op het eind tegen het gespleten hoofd van de hoofdpersoon komt zeiken is bijvoorbeeld niet Sibelius, zoals onaandachtige lezers verkeerdelijk veronderstellen, maar een naamloos mormel.
Ronny De Schepper
(*) Hoezo, “was”, Wikipedia? Bedoel je tot Lordi het eurovisie-songfestival won?
dagelijks iets degelijks 