Fons Mariën las Het complot tegen Amerika van Philip Roth…
Dit boek van de ondertussen overleden Philip Roth speelt zich af in de jaren 1940-1942 en gaat uit van de fictieve veronderstelling dat luchtvaartheld Charles Lindbergh presidentskandidaat is voor de Republikeinen en het haalt van Roosevelt in de verkiezingen van 1940.
Lindbergh, die goede relaties heeft met de Duitse nazi’s en enkele anti-joodse uitspraken deed, wordt in deze roman dus Amerikaans president. De belangrijkste tegenstelling met zijn Democratische tegenkandidaat is dat Lindbergh belooft Amerika buiten het conflict in Europa te houden. Hij is dus een isolationist.
Dit hele historische verhaal wordt beleefd vanuit de familie Roth, waarvan Philip de jongste is met zijn acht-negen jaar. Vader Roth is een bewonderaar van Roosevelt en verwacht niets goed van Lindbergh. De mensen, uit deze joodse buurt in New Jersey, zijn trouwe luisteraars van het zondagse radiopraatje van Walter Winchell, die zich fel verzet tegen de nieuwe president omdat hij zijn anti-joodse gedachtengoed wantrouwt. Ondertussen wordt Lindbergh wel op handen gedragen door de meeste Amerikanen.
De spanning in het gezin Roth loopt op wanneer Sandy, Philips oudere broer, participeert in een soort uitwisselingsprogramma van de regering waardoor hij een zomer doorbrengt bij een landbouwersgezin in Kentucky. Bedoeling is de joodse kinderen kennis te laten maken met het rurale, ‘typische’ Amerika. Dat zorgt voor ernstige spanningen binnen het gezin, temeer daar tante Evelyn (de zus van moeder Roth) werkt in dit regeringsprogramma en aldus de politiek van president Lindbergh ondersteunt.
Ondertussen heeft Winchell zich ontpopt tot de belangrijkste opponent van de regering en na een fel radiopraatje wordt hij ontslagen. Vervolgens stelt hij zich kandidaat voor de verkiezingen, maar tijdens een meeting wordt hij vermoord. Er breken vervolgens in allerlei plaatsen anti-joodse rellen uit, vergelijkbaar met de Kristallnacht in het Duitsland onder de nazi’s.
Philip Roth heeft zich voor dit fictief verhaal goed gedocumenteerd, want vele van de personages hebben echt bestaan. In een naschrift lees je het echte verhaal van hen, waaronder dat van Lindbergh die effectief in de jaren 30 een medaille ontving van de nazi’s en een rol speelde in de America first-beweging die Amerika buiten de oorlog wou houden. Roths verhaal is een boeiende waarschuwing voor een mogelijk rechts Amerika. Bovendien weet hij dit verhaal spannend en persoonlijk te maken, door de kijk vanuit een modaal Amerikaans-joods gezin. In het licht van de regering Trump en de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021 krijgt dit fictief verhaal (het boek dateert van 2004) ook nog een voorspellend karakter.
Fons Mariën
dagelijks iets degelijks 