De Australische toneelauteur David Williamson viert morgen zijn tachtigste verjaardag. Ik maakte voor het eerst met hem kennis toen het Gents Amusements Theater zijn voetbalstuk « Players » naar Gentse toestanden vertaalde in 1983.
Hopelijk kan het gezelschap van het Gents Amusements Theater zich in evenveel belangstelling verheugen voor de creatie van het volkse spel van Eddy Daese « Gantoise-Anderlecht » als de Gentse eerste-klasseploeg zelf. Of er goed of slecht gespeeld wordt op het voetbalterrein, speelt voor AA Gent voorlopig geen rol, het publiek is er… Een zelfde fenomeen doet zich vooralsnog niet voor in het theaterwereldje, al wordt er nog zo hard gewerkt door een aantal gezelschappen om een plaatsje onder de zon te veroveren. Eén van die hardwerkende gezelschappen is ongetwijfeld het GAT dat er niet voor terugschrikt moeilijk op toneel te brengen thema’s — zoals dit stuk b.v. — toch niet uit de weg te gaan.
« Players » heet dit stuk van de Australiër David Williamson oorspronkelijk en de dubbele bodem is meteen duidelijk : het gaat om voetbalspelers o.k., maar tevens speelt iedere mens een « rol », liefst een hypocriete. Bij het overbrengen naar een Gentse situatie werd dit algemeen-menselijke aspect door Eddy Daese naar de achtergrond verdrongen en kregen specifiek op voetbal gerichte toestanden meer aandacht (b.v. het Ivic-systeem, Lozano enz.). Het gevolg was dat alvast het (merendeels vrouwelijke) deel van het publiek dat niet in die problematiek was geïnteresseerd min of meer afhaakte. Anderzijds had Daese wel uitstekend werk verricht met zijn « casting » : Eddie Claes was een energieke voorzitter à la Verhofstadt, Hugo Van Damme een geslepen administrateur en Marc Reynaerts goddelijk in zijn typering van de Hollandse vedette Willem Van Hagelen (!). Ook Leon Van de Slycke was goed getypeerd in de oude glorie Miel Wittewrongel, maar deze was bijna onverstaanbaar. (De Rode Vaan nr.11 van 1983)
Twee jaar daarna opende het Mechels Miniatuur Theater het theaterseizoen ’85-’86 met « De Perfectionist », eveneens van de Australische auteur David Williamson, in een regie van Tuur De Weert en André Lefevre. Niet dat dit nu het nec plus ultra is wat er op theatergebied te beleven valt, maar het heeft echter wel de verdienste, om op een eigentijdse, voor sommigen wellicht pijnlijk herkenbare manier, relationele conflictsituaties aan te raken.
Het op de korrel nemen van het traditionele rollenpatroon zal ongetwijfeld bij een groot gedeelte van het in de zaal aanwezige patriarchaat tot gefronste wenkbrauwen hebben geleid, wat we uiteraard alleen maar kunnen toejuichen. Het zou echter fout zijn hieruit af te leiden dat « De Perfectionist » regelrecht in de kaart speelt van de strijdbare zelfbewuste vrouw. Al lijkt het daar aanvankelijk sterk op, wanneer de auteur de man-vrouwverhouding in een modaal gezin niet alleen in vraag stelt, maar bovendien totaal op z’n kop zet. Helaas, voorbarig triomfalisme binnen feministische rangen, wanneer tenslotte alles op zijn conventionele pootjes terechtkomt.
Leuk om te zien hoe de handige aanpak van Williamson, door het inschakelen van een vlugge opeenvolging van scènes, elke monotonie en verstarring uit het stuk weet te bannen. Een vlotte creatie dus, ware het niet voor het nogal abrupte happy-end, dat enige geestesvermoeidheid van de auteur laat vermoeden.
Moeilijker te pruimen was echter de rol die Jos Geens vertolkte als Freek Barendse. Aanvankelijk als babysitter bij het echtpaar Marjan en Frank Govaerts (Nora Tilley en Luc Springuel) en nadien als verleider van diezelfde Marjan Govaerts, is hij immers de sleutelfiguur die het huwelijk van bovenvermeld duo op de helling zet. Een schimmig individu, dat zowat het midden houdt tussen een verward revolutionair, een flower-powerfossiel en een Hare Krishna-adept. Een figuur dat erin slaagt enige lachlust op te wekken bij het publiek, door het debiteren van wat pseudo-marxistische gemeenplaatsen in de zin van « een vrijende proleet is onbruikbaar voor de revolutie ». Weinig geslaagd, of zou het dan toch waar zijn dat linksen een ontstellend gebrek aan humor vertonen ? (De Rode Vaan nr.40 van 1985)
Ronny De Schepper
dagelijks iets degelijks 