Leonard Bernstein (1918-1990)

Vandaag is het al dertig jaar geleden dat de Amerikaanse dirigent en componist Leonard Bernstein is overleden.

Bernstein studeerde aan de Harvard-universiteit en aan het Curtis Institute of Music te Philadelphia. Hij schreef ook verscheidene musicals in de jaren veertig. Hij werd voor het eerst bekend toen hij in 1943 bij een concert te New York als dirigent inviel voor de zieke Bruno Walter.Eind 1944 is de latere McCarthy-verklikker Jerome Robbins de choreograaf van “On the town”, een musical van Betty Comden en Adolph Green met muziek van Leonard Bernstein op Broadway. Bernstein zou later natuurlijk vooral succes oogsten met “West Side Story”, een moderne versie van Shakespeares “Romeo and Juliet”.
Nadat een aantal musicals al succesvol op Broadway hadden gelopen, componeerde Bernstein Trouble in Tahiti in 1951, het jaar waarop hij de Chileense actrice en pianiste Felicia Montealegre huwde. Het huwelijk werd het thema van deze opera in 7 delen. Trouble in Tahiti gaat over het leven van een koppel dat niet langer met elkaar kan communiceren. Het hele gebeuren is luchtig en humoristisch opgevat, waarbij gerefereerd wordt naar de muzikale komedie.
Nog in de jaren vijftig dirigeerde hij een keer zo goed als onvoorbereid aan La Scala te Milaan de Medea van Luigi Cherubini met Maria Callas in de hoofdrol. Jarenlang presenteerde hij op televisie een educatief programma over klassieke muziek. Van 1958 tot 1969 was hij eerste dirigent en artistiek leider van de New York Philharmonic. Met dit orkest nam hij alle symfonieën van Gustav Mahler op.
Na 1969 legde hij zich meer toe op componeren. Eén van zijn bekendste werken is de opera Candide. Deze figuur van Voltaire staat voor de open-minded man en Bernstein was zeker open-minded wat seksualiteit betreft. Zo had hij lange tijd een verhouding met Dimitri Mitropoulos, een Grieks dirigent die carrière maakte in de VS tot een aantal rednecks (waaronder de traditionele componist Virgil Thomson) ontdekten dat hij ook de Griekse zeden had meegebracht naar God’s own country. Extra-pijnlijk was wel dat hij in de rug werd gestoken door zijn vroegere minnaar Leonard Bernstein.

(Zeer) selectieve bibliografie
Humphrey Burton, Leonard Bernstein, Faber, 1994.
Joan Peyser, Bernstein, a biography, New York, Beach Tree Books/William Morrow, 1987.