De Franse criticus Marcel Brion schreef op 7 december 1950 in Le Monde : “De ongekende menselijke waarde en het universele belang van dit boek (“Barabbas” van Pär Lagerkvist) kunnen onmogelijk in twijfel worden getrokken”. Een paar maanden later prees een andere criticus in dezelfde publicatie de roman ook met de woorden: “We worden zelden geconfronteerd met een werk van zo’n diepgang en briljantheid als dit”. De roman lokte een discussie uit onder Zweedse critici over religieuze zaken, zoals geloof, twijfel en de kwestie van lijden in het christendom. Sommige critici bespraken het in het licht van de existentiële wonden die waren veroorzaakt door de Tweede Wereldoorlog. Kortom, nog geen jaar later kreeg de Zweedse auteur de Nobelprijs. Ik las het werk dan ook in de reeks “Pantheon der Nobelprijswinnaars Literatuur”…

Barabbas vertelt een het (fictieve) leven van Barabbas, de man over wie de Bijbel vertelt dat hij werd vrijgelaten in plaats van Jezus on public demand. Volgens de roman is het echter gebeurd op vraag van Jezus zelf. De roman is dan ook gebouwd op antithese: het begint met de kruisiging van Jezus en eindigt met de kruisiging van Barabbas in Rome. Jezus sterft dus als eerste van de drie gekruisigden – Barabbas sterft als laatste. Jezus sterft samen met een aantal van zijn vrienden – Barabbas sterft alleen. Jezus praat met God – Barabbas praat met de duisternis.

Barabbas was een onmiddellijk en enorm verkoopsucces in Zweden en werd snel vertaald in tenminste tien talen. Een Zweedse film gemaakt in 1953 door Alf Sjöberg werd voorgesteld op het filmfestival van Cannes. De roman werd in 1961 nogmaals verfilmd door Richard Fleischer, deze keer met in de hoofdrol Anthony Quinn. Een Amerikaans-Italiaanse televisiefilm uit 2012 werd geregisseerd door Roger Young.

Pär Fabian Lagerkvist (Växjö23 mei 1891 – Stockholm11 juli 1974) schreef oorspronkelijk gedichten en toneel, maar brak als romanschrijver door in 1944 met “De Dwerg”, volgens sommigen een parodie op Adolf Hitler. Deze roman staat ook in deze uitgave, maar ik ga die pas ga lezen als ik “Barabbas” heb goed bevonden (waarvan ik bij aanvang helemaal niet zo zeker ben overigens).

Ronny De Schepper, 29 juni 2024 (op basis van Wikipedia)

Foto: Ateljé Uggla – Les Prix Nobel en 1951

Een gedachte over “75 jaar geleden: “Barabbas” van Pär Lagerkvist

  1. Alhoewel ik nog niet ver gevorderd ben in “Barabbas”, denk ik toch niet dat ik “De dwerg” ga lezen. De reden waarom “Barabbas” me zwaar valt om te lezen, heeft met iets eigenaardigs te maken. Lagerkvist heeft heel zijn leven met het geloof geworsteld. Hij wou wel geloven, heel graag zelfs, net als de Barabbas in het boek, maar zijn ratio verzette zich er tegen. Toch hanteert hij in “Barabbas” voortdurend hoofdletters als hij het over Christus heeft. Dus: Hij, Zijn, Die, de Zoon, de Dode, zelfs die Man. Zeer irritant. Bovendien klopt het ook niet allemaal. De kruisafneming b.v., zoals hij die beschrijft was dat een fluitje van een cent. Maar dat kan toch niet als Christus aan het kruis genageld was. Dan moest je die nagels toch eerst verwijderen?

    Like

Geef een reactie op writers' blog Reactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.