Tachtig jaar geleden: “Pippi Langkous” van Astrid Lindgren

Tachtig jaar geleden werd in Zweden de eerste uitgave van “Pippi Langstrump” gepubliceerd. Eens kijken wat chatgpt daarover te vertellen heeft…

Het ontstaan van Pippi Langkous is bijna net zo fantasierijk als het personage zelf:

1. Een ziek meisje en een verzonnen naam (1941)

• Astrid Lindgrens dochter, Karin, was ziek en vroeg haar moeder om een verhaal.
• Ze vroeg: “Vertel iets over Pippi Långstrump” – een naam die ze zelf had verzonnen.
• Astrid begon ter plekke een verhaal te vertellen over een meisje dat alles kon wat ze wilde.

2. Het eerste manuscript (1944)

• In 1944 schreef Astrid Lindgren het verhaal voor Karins tiende verjaardag neer als cadeau.
• Het manuscript werd eerst afgewezen door uitgeverij Bonniers, maar Lindgren hield vol.
• Later in 1944 stuurde ze een verbeterde versie in voor een wedstrijd van uitgeverij Rabén & Sjögren – en won.

3. Publicatie (1945)

• Het boek verscheen in november 1945 in Zweden.
• Illustraties waren van Ingrid Vang Nyman, die Pippi haar iconische look gaf met rode vlechten en grote schoenen.

4. Reden van succes

• De figuur van Pippi, een zelfstandig meisje dat volwassenen te slim af is en geen regels volgt, sprak direct kinderen én volwassenen aan.
• Toch was er ook kritiek: sommigen vonden Pippi een “slechte invloed”.

1. Kritiek vanuit opvoedkundige hoek

• Sommige opvoeders en pedagogen vonden Pippi te rebels.
• Ze leefde zonder ouders, luisterde niet naar volwassenen en deed alles op haar eigen manier – iets wat men vreesde dat kinderen zou aansporen tot ongehoorzaamheid.
• In kranten verschenen ingezonden brieven waarin ouders schreven dat Pippi “de autoriteit van de ouders ondermijnt”.

2. Religieuze en morele bezwaren

• Een paar recensenten vonden dat Pippi’s gedrag te onfatsoenlijk was voor een kinderboek.
• In sommige kringen werd gesuggereerd dat het boek niet geschikt was voor scholen of bibliotheken.

3. Beperkte censuur

• Hoewel het boek in Zweden niet verboden werd, probeerden sommige leraren en bibliothecarissen het aanvankelijk te weren uit hun collectie.
• Pas in de jaren ’50 werd Pippi volledig omarmd als een icoon van kinderlijke vrijheid.

4. Astrid Lindgrens reactie

• Lindgren verdedigde Pippi door te zeggen dat ze “de ultieme droom van een kind” verbeeldt: onafhankelijkheid, fantasie en rechtvaardigheid.
• Ze geloofde dat kinderen heel goed weten dat Pippi een fantasiefiguur is en geen rolmodel voor alledaags gedrag.

Om heel eerlijk te zijn: ik hoop dat ze met dat laatste gelijk heeft, want zelf vind ik uitspraken als “2+2=5, omdat ik dat zeg” of “ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk wel dat ik het kan” niet echt “voorbeeldig”. Soms, als ik weer eens in een norse bui ben, dan vind ik dat Astrid Lindgren er de oorzaak van is dat de huidige jeugd zo slecht is opgevoed. Dat komt namelijk door de ouders die met auteurs als Lindgren zijn grootgebracht.

Ronny De Schepper