Het is vandaag al een halve eeuw geleden dat “Bohemian Rhapsody” van Queen werd uitgebracht.
Bohemian Rhapsody is een stuk in rapsodische vorm. De term rhapsody komt uit de klassieke muziek en is een muziekstuk dat uit contrasterende delen bestaat. En inderdaad, het nummer bestaat uit zes delen, waarin een aantal onderling sterk verschillende muziekstijlen aan bod komen. De intro (0:00–0:49) wordt eerst gevolgd door een ballade (0:49–2:40). Daarna volgen een korte gitaarsolo (2:40–3:05), een opera-achtig intermezzo (3:05–4:07) en een hardrockgedeelte (4:07–4:54). Ten slotte is er een lange outro (4:54–5:55), die wordt afgesloten met het geluid van een gong. Het lied is verder afwijkend qua opbouw doordat het geen refrein kent. Tevens komt geen enkel couplet een tweede keer voor.
De titel zou verder nog verwijzen naar de wereld van de bohemiens, meer in het bijzonder het individualisme en de daarmee samenhangende creativiteit, al is over de precieze betekenis van de weinig samenhangende tekst is weinig duidelijk. Zanger en schrijver Freddie Mercury hield er niet van om in interviews zijn teksten uit te leggen. Er is wel geopperd dat Goethes beroemde werk Faust een belangrijke bron van inspiratie heeft gevormd.
De tekst bevat filosofische elementen. Meteen in de intro wordt de vraag gesteld of het leven zoals wij dat ervaren echt is (“Is this the real life? Is this just fantasy?”), waarna wordt geconcludeerd dat er aan de realiteit geen ontsnappen mogelijk is.
Vervolgens lijkt het te gaan om een jongen uit een arme familie die terechtstaat wegens het doodschieten van een man, en mogelijk geëxecuteerd wordt. De jongen beseft dat hij zijn leven, dat nog maar net was begonnen, vergooid heeft en dat niemand nog van hem houdt.
Het opera-gedeelte, dat overigens werd ingezongen door drie leden van Queen (John Deacon zong dit gedeelte niet mee; dit inzingen gebeurde zo vaak dat er uiteindelijk ca. 180 stemmen te horen waren; de opnames van dit gedeelte van het nummer namen zo’n drie weken in beslag), bevat veel religieuze toespelingen. Zo wordt hier Beëlzebub genoemd en komt de Arabische spreuk Bismillah (“in naam van God“) voor. De tekst bevat verder enkele verwijzingen naar de operawereld. De naam Scaramouche wordt genoemd, evenals Figaro uit Il barbiere di Siviglia van Rossini of Le nozze di Figaro van Mozart. Verder wordt de 16-eeuwse geleerde Galileo Galilei aangeroepen, die door de Kerk werd vervolgd. Mogelijk verwijst dit zowel naar de hoofdpersoon uit Faust als naar het thema homoseksualiteit, waar Mercury graag acceptatie voor wilde. Aan het eind wordt enkele malen de tekst “nothing really matters” herhaald om dan af te sluiten met “Anyway the wind blows”.
De platenmaatschappij zag het helemaal niet zitten dat dit nummer − ruim langer dan de gangbare drie minuten − zou worden uitgebracht op single. Freddie Mercury gaf een kopie aan zijn goede vriend, radio-dj Kenny Everett, en zei (met een knipoog) dat hij het nooit in zijn show mocht afspelen. Everett deed, naar Mercury’s verwachting, precies het tegenovergestelde, en draaide uiteindelijk het nummer veertien keer in twee dagen. Andere radiostations begonnen toen ook het nummer uit te zenden.
Er werd een videoclip bij opgenomen, zodat de single tijdens hun tour alsnog op Top Of The Pops van de BBC kon verschijnen. The actual video itself was shot on a Saturday on one inch video tape by a professional film crew hired from Thames Television’s The Benny Hill Show. The whole shoot amazingly took less than half a day and the finished video tape was handed to the band the next day. A copy was then made and taken over to the BBC for review so it could be included for transmission on the Thursday.
De clip was een van de eerste echte videoclips, maar artiesten als Elvis Presley, Bob Dylan, The Beatles, Roger Glover en zelfs Queen zelf hadden al eerder promotiefilmpjes gemaakt bij hun singles. De clip van Bohemian Rhapsody is voor 100% op video gedraaid waarbij enkele eenvoudige technieken (zoals een facetlens) gebruikt werden voor de special effects. Zo werd het videofeedbackeffect verkregen door de camera op een monitor te richten. Deze clip werd in iets meer dan vier uur opgenomen en kostte slechts £4500. (Wikipedia)
Ten tijde van Live Aid in juli 1985 was de populariteit van Queen in de VS al enkele jaren flink gedaald. Ondanks hun enorme platenverkoop en de hoge noteringen in hun thuisland het Verenigd Koninkrijk, West-Europa en Australië, werden ze in 1985 in de Verenigde Staten gezien als een uitgebluste kracht met matige albumverkopen. De band zelf heeft de zaak er misschien niet beter op gemaakt, toen ze verschenen als dragqueens voor I Want to Break Free (1984), een videoclip die door veel conservatieve zenders in de Verenigde Staten als aanstootgevend werd ervaren, waaronder MTV, die weigerde de videoclip uit te zenden. De videoclip is een liefdevolle, humoristische en ietwat campy parodie op de langlopende Britse soap Coronation Street (1960), waarin de bandleden overdreven gekleed zijn als vrouwelijke personages uit die serie. Hoewel de meeste inwoners van het Verenigd Koninkrijk en het Britse Gemenebest de verwijzing herkenden, waren veel conservatieve Amerikaanse zenders zich niet bewust van de grap of waren ze bang dat Amerikaanse kijkers zich beledigd zouden voelen, en weigerden ze de videoclip uit te zenden. Het nummer werd dan ook nooit een hit van formaat in de VS. Het nummer bereikte slechts nummer 45 in de Amerikaanse hitlijsten, maar bereikte wel de top tien in de meeste Europese landen (het bereikte nummer 3 in het VK, waar de BBC geen probleem had om de volledige video aan een jong publiek te tonen in hun vlaggenschip Top of the Pops, een tv-show die op donderdagavond vroeg werd uitgezonden.
‘Controverses’ zoals deze en Freddie Mercury’s steeds flamboyantere vertoningen van ‘campiness’ schaadden hun Amerikaanse imago ernstig. Hoewel gevierd als een van de beste liveoptredens ooit, deed Queen’s optreden op Live Aid niets om hun carrière in de VS te helpen, waar hun volgende album, “A Kind of Magic”, slechts piekte op nummer 46 en geen Top 40-single produceerde. Queen’s populariteit in de VS werd pas nieuw leven ingeblazen toen Wayne’s World (1992) gebruik maakte van “Bohemian Rhapsody” en er opnieuw een hit van maakte. Maar tegen die tijd was Freddie Mercury al overleden.
In The Late Show with Stephen Colbert (2018) vertelde Mike Myers dat hij tijdens de opnames van Wayne’s World erop stond dat het nummer waar hij en zijn vrienden naar luisterden – en waarop ze headbangden tijdens het autorijden – “Bohemian Rhapsody” zou worden. De producers vonden dat niet gepast. Myers hield voet bij stuk en dreigde uiteindelijk de film te verlaten. Myers kreeg zijn zin, de film werd een enorme hit en het nummer kwam opnieuw in de hitlijsten, met een piek op nummer 2 in de Verenigde Staten. De film werd gecrediteerd voor het introduceren van Queen bij een nieuw publiek. Myers zei ook dat toen hem de kans werd geboden om te spelen in de biopic Bohemian Rhapsody, hij dat onmiddellijk accepteerde zonder de moeite te nemen het script te lezen. Ironisch genoeg is zijn personage, Ray Foster, ervan overtuigd dat niemand zal willen luisteren naar en headbangen op “Bohemian Rhapsody” terwijl hij in de auto rondrijdt. Het personage Ray Foster heeft nooit echt bestaan, maar is een samenstelling van meerdere personen, plus een zekere mate van dramatiek. Zijn naam is gebaseerd op Ray Featherstone, die, hoewel hij twijfels uitte over de lengte van het nummer “Bohemian Rhapsody”, Queen over het algemeen wel steunde.
Ray Foster vraagt Freddie wat “bismillah” (een uitroep in Bohemian Rhapsody) betekent. Het is een Arabische zin die vaak door moslims wordt gebruikt voordat ze iets doen en die “in de naam van God” betekent. Nochtans, eerder in de film was gezegd dat de Zoroastrische Parsi-familie waartoe Freddie behoorde, destijds door islamieten uit Zanzibar was verdreven. Freddie (toen nog Faroek Bulsara) was dan al zeventien jaar oud!
Ronny De Schepper (op basis van IMDb)
Er bestaat ook een muppet-versie van het nummer…
De pathetische manier waarop Animal hier om zijn mama roept, doet mij ook denken aan de slaapkamerhitparade van Hans Liberg…
dagelijks iets degelijks 