Hendrik VIII is misschien wel het meest bekend vanwege de meedogenloze onthoofding van zijn vrouwen, maar hij was ook dol op het rollen van andere bolvormige objecten: namelijk bowlingballen. Hendrik VIII en zijn hovelingen stonden bekend als liefhebbers van lawn bowling, waarbij een ‘bowl’ of bal over open gazons in koninklijke tuinen werd gegooid.
De Engelsen hebben het bowlen niet uitgevonden. De eerste voorloper van de sport zou dateren uit de tijd van de Egyptenaren en Romeinen, die leren ballen vulden met maïs, zoals Roy Shephard opmerkt in An Illustrated History of Health and Fitness. In Engeland traceren historici de sport terug tot de late dertiende eeuw, toen open grasvelden of “bowling greens” steeds gebruikelijker werden in tuinen. Tijdens de vroegmoderne tijd was sport doorgaans voorbehouden aan de elite en werd ze zelfs bestuurd door de monarchie. Sporten zoals tennis, worstelen, steekspelen en bowlen waren niet alleen bedoeld om fysiek fit te blijven, maar ook om hertogen en heren de kans te geven om te socializen en hun macht te tonen. Hendrik VIII, een fervent sportman, verbond een aantal sportlocaties aan zijn paleizen. Hampton Court, Nonsuch Palace en Whitehall beschikten over bowlingbanen, tiltyards (*) en cockpits (**). Het complex van Whitehall was bijzonder uitgebreid, met onder meer vier overdekte tennisbanen, een steekspelterrein, een hanen- en berengevechtsplaats en een bowlingbaan. Meerdere Britse vorsten probeerden gewone burgers en boeren te verbieden deel te nemen aan bowlen en andere sporten, met het argument dat ze tijdverspilling waren en gokken aanmoedigden. In 1477 bepaalde koning Edward IV dat sporten voor gewone burgers een strafbaar feit was. Evenzo probeerde koning Hendrik VIII in 1511 de sport nog exclusiever te maken. Hij verklaarde bowlen illegaal voor gewone burgers.
Lauren Young in Atlas Obscura
(*) ‘Tiltyard’ kan worden vertaald als ‘toernooiveld’ of ‘slagveld’. Het verwijst naar de plaats waar steekspelen of andere gevechten plaatsvonden.
(**) Oorspronkelijk kwam cockpit van een kuil (pit) om hanen (cocks) in te laten vechten voor gokdoeleinden. In 1759 produceerde de Engelse artiest William Hogart een satirische prent getiteld ‘The Cockpit’ die het enthousiasme toonde van de gokkers gedurende een hanengevecht. Het woord cockpit werd vanaf toen gebruikt voor een gebied waarin enge gevechten werden uitgevochten. Zo staat België bekend als de “cockpit van Europa”.
