Bruce Willis wordt zeventig…

Vandaag wordt de Amerikaanse “actieheld” Bruce Willis zeventig jaar…

Walter Bruce Willis werd geboren op een Amerikaanse legerbasis in West-Duitsland. Zijn jeugd bracht hij door in New Jersey en nadat hij de middelbare school had afgerond, trok hij naar New York om acteur te worden. In eerste instantie waren dat rollen in toneelstukken.
Hij werd beroemd door zijn rol in de televisieserie Moonlighting (1985-89), waarin hij samen met Cybill Shepherd speelde. Zijn succes trachtte hij ook te gelde te maken als zanger. Zo scoorde Willis in Nederland in 1987 een Top 10 hit met het nummer Under The Boardwalk. Even daarvoor reikte hij niet verder dan de tipparade met Respect Yourself. Na 1987 bracht Willis geen platen meer uit.
Ondertussen was hij al in 1980 beginnen te werken aan een filmcarrière, maar meestal haalde zijn “rol” zelfs de aftiteling niet (zeg maar dat het figurantenrolletjes waren). Hij brak dan ook pas door met de eerste Die Hard-film in 1988.
Volgens Wout Thielemans (scenario-consulent van de BRTN-dienst fictie) is “Die hard” een typisch voorbeeld van een scenario als vaste structuur om vorm, richting en kracht aan het verhaal te geven. Met op de koop toe een opzettelijke breuk om een goed effect op te leveren.
Grosso modo zijn er drie “bedrijven”: de introductie, de complicatie en de ontknoping (resp. een half, een vol en opnieuw een half uur).
In de introductie maken we kennis met de hoofdpersonen, wie de tegenstanders zijn, wie een (eventueel amoureuze)verhouding hebben, de plaats en de tijd waar het verhaal zich afspeelt, kortom de situatie en ook reeds de manier waarop die wordt verstoord.
De complicatie bestaat dan uit de verschillende wijzen om aan die situatie te ontsnappen of integendeel opnieuw het evenwicht te herstellen. De intensiteit gaat in stijgende lijn.
Uiteindelijk blijft er nog één mogelijkheid over en dat is dan de ontknoping. Men volgt dat pad tot aan de climax.
Dit is de traditionele, Aristoteliaanse opvatting (crisis). Daarnaast is er ook het zogenaamde “paradigma van (Syd) Field”. Die werkt bijna louter vormelijk met “plot points”. B.v. op p.27 moet er een omwenteling zijn. De twee zijn niet tegenstrijdig met elkaar, maar vullen integendeel elkaar perfect aan.
“Die hard” is volgens dat principe gemaakt:
Eerste bedrijf
1) de opening: geeft de teneur aan (Bruce Willis in het vliegtuig)
2) start plot: het moment waarop het eigenlijke verhaal begint (de terroristen gijzelen het gebouw en zijn bewoners). Kan uitzonderlijk samenvallen met de opening of met…
Tweede bedrijf
3) plot point I: waar het eerste bedrijf overgaat in het tweede (Willis ontsnapt als enige aan de gijzeling)
4) pinch I (kneep 1): belangrijke stap in het verhaal, houdt het verhaal in gang (Willis doodt eerste terrorist en kan zich bewapenen)
5) midpoint: bevindt zich letterlijk halverwege de film (dus ongeveer p.60). Het is de scharnier in de film. De toon verandert, maar tegelijk komen er nieuwe complicaties (Willis slaagt erin de politie te waarschuwen).
6) pinch II (p.75): Hans komt de identiteit van Willis te weten.
7) plot point II: omwenteling van het tweede bedrijf naar het derde (Willis ontmoet voor het eerst Hans; hij heeft de ontstekers weer in handen en steekt ze in werking)
Derde bedrijf
8) de crisis: ofwel het absolute dieptepunt voor de hoofdpersoon, ofwel een keuze die in beide gevallen even slecht is, b.v. neergeschoten worden of in een ravijn springen. In de jaren dertig viel dit meestal samen met plot point II. (Willis, gekwetst aan de voeten, wordt weer moed ingepraat door de zwarte politieman)
9) de climax: de strijd wordt opgelost (Willis tegen de drie schurken). Valt soms tegen, in Bond-films b.v.
10) de resolutie: het tonen van de gevolgen van de climax (“Die hard”: gijzelaars bevrijd, huwelijk gered, vriendschap met zwarte politieman).

Ook nadien zou de filmcarrière van Bruce Willis op en neer gaan zoals een rollercoaster. Eén van de grootste floppen aller tijden was “The bonfire of the vanities” (Brian De Palma, 1990). Deze lang verwachte verfilming van de bestseller van Tom Wolfe werd helemaal niks. Michelle Pfeiffer weigerde achteraf bekeken heel terecht de vrouwelijke hoofdrol (nu door een irritante Melanie Griffiths gespeeld) omdat ze het een belediging voor de vrouw in het algemeen vond.
Ook in “Mortal thoughts” van Alan Rudolph uit 1991 speelt hij een onuitstaanbaar personage. Maar toch: de rol van James Urbanski was oorspronkelijk slechts een klein onderdeel in de film, totdat Bruce Willis akkoord ging om de film te doen. Wellicht omdat hij gehuwd was met hoofdrolspeelster en co-productrice Demi Moore.
Sedert 21 november 1987 was Willis inderdaad gehuwd met Demi Moore. Ze hebben drie kinderen samen: Rumer Glen (geboren in 1988), Scout LaRue (1991) en Tallulah Belle (1994). Toen Moore zwanger was van Scout LaRue, sierde Demi naakt de voorpagina van Vanity Fair. Dat veroorzaakte nogal wat beroering. Sommigen weigerden zelfs om het nummer te verkopen. Dat belette echter niet dat de oplage een recordverkoop haalde.
Daarna kwam “Hudson Hawk” (zie verder), “Billy Bathgate” en “The last boy scout”, waarin Willis een geslaagd paar lijkt te vormen met Damon Wayans, maar hoewel ze in de film vrienden spelen (*), vonden Bruce Willis en Damon Wayans het vreselijk om met elkaar samen te werken. Vandaar allicht dat er dus later geen sequels zijn gevolgd, zoals dat met andere blank-zwarte paren vaak wel het geval was.

Componist Michael Kamen haatte de film toen hij hem voor het eerst zag. De enige reden dat hij de muziek verzorgde, was vanwege zijn persoonlijke vriendschappen met Bruce Willis en producer Joel Silver. Regisseur Tony Scott daarentegen haatte het werken met producer Joel Silver zo erg dat hij het personage Lee Donowitz, filmproducent en cocaïnegebruiker en -dealer in zijn volgende film True Romance (1993) baseerde op Silver en hij zorgde ervoor dat hij er net zo uitzag en acteerde als Silver. In een profiel in The New Yorker zei Joel Silver dat het maken van deze film “een van de drie slechtste ervaringen in zijn leven” was. Tony Scott sprak ook over hoe ellendig de productie was, grotendeels omdat Silver en Bruce Willis de productie overnamen, delen van Shane Blacks script veranderden en hem scènes lieten opnemen die hij haatte onder dreiging van ontslag en het verlies van zijn salaris. Assistent-regisseur James W.Skotchdopole herinnerde zich later hoe sommige productieproblemen werden veroorzaakt door de “overvloed aan alfa-mannetjes in dat project”. Zoals hij in een interview zei: “Bruce was op het hoogtepunt van zijn sterrendom, net als Joel, Tony en Shane. Er waren veel mensen die veel meningen hadden over wat ze moesten doen. Er waren een paar verhitte, vroege jaren negentig, testosteron-geladen persoonlijkheden aan de lijn. Het was een ‘geladen omgeving’, zullen we maar zeggen.”

Daarna kwam “The Player” van Robert Altman. Tijdens de sessies waarin films worden gepitched, zal men altijd bepaalde acteurs voor bepaalde rollen voorstellen. Voor de vrouwelijke hoofdrol wordt altijd Julia Roberts genoemd, en Bruce Willis voor de mannelijke hoofdrol. In de laatste scène van de film in de film zie je Willis Roberts redden met de typische dialoog: “Wat duurde het lang!” “Het verkeer was een bitch.”

Na “Death becomes her” en “Loaded weapon”, speelde Bruce Willis in “Striking distance” (1993, over rivierpolitie) nu eens niet een of andere serial killer, maar “de held”. Net als in “Die hard” dus, de rol die hem deed doorbreken. Overigens was het opvallend dat Willis, de “die hard” die zo huis houdt in een gegijzelde wolkenkrabber en nadien nog “die harder” is op een vlieghaven, na 11 september 2001 het vliegtuig niet meer durfde te nemen!
Quentin Tarantino heeft daarna (1994) Bruce Willis aangezocht voor zijn “Pulp Fiction”, naast o.a. Uma Thurman, John Travolta en Harvey Keitel. Nog in datzelfde jaar was Willis te zien in “The color of the night”, waarin bij wijze van publiciteit de mededeling werd verspreid dat tegenspeelster Jane March aan Demi Moore had gevraagd weg te blijven van de set omdat ze er met Bruce zo stevig tegenaan gaat dat mevrouw Willis dit zeker niet zou tolereren.
Toch kreeg “Color of night” alweer een raspberry, net als in 1991 “Hudson Hawk”. Terecht, al dient gezegd dat Bruce zelf zich redelijk staande houdt. Dit in tegenstelling tot zijn tegenspeelster Andie MacDowell. Misschien omdat dit de enige keer was dat hij heeft meegeschreven aan het scenario (toch tot in januari 2016)?
Bruce Willis was later te zien in “The Jackal” van Michael Caton-Jones uit 1997. Zogezegd een remake van het fameuze “The day of the Jackal” van Fred Zinneman, maar eigenlijk blijft er nog weinig van over. Tot vlak voor zijn dood zou Zinneman zich trouwens tegen het gebruik van het woord “Jackal” in de titel blijven verzetten. Willis mag in de film in tientallen vermommingen rondlopen, waarbij sommige nogal lachwekkend zijn (maar allemaal mét haar). Zo speelt hij b.v. Bart De Wever voor en na, waarmee ik bedoel dat hij zowel de mollige (niet erg gelijkend overigens) als de magere versie mag spelen.
Daarna volgde “Armageddon”, een doomsday-film van Michael Bay uit 1998. Bruce Willis and Glenne Headly co-starred in “Breakfast of Champions” (1999), just as “Mortal thoughts”, directed by Alan Rudolph. Een jaar later speelde Bruce Willis een “aanvaardbare” superheld in “Unbreakable” van M.Night Shyamalan, die op het idee voor de film kwam tijdens de opnames van The Sixth Sense (1999), waarin ook Bruce Willis speelde. Dit was de vierde film met Bruce Willis en Samuel L.Jackson. De anderen waren Loaded Weapon (1993), Pulp Fiction (1994) en Die Hard with a Vengeance (1995). De regisseur zelf wordt gezien als de drugsdealer.
De scène in het stadion waarin David Dunn langs een moeder en kind loopt en kindermishandeling voelt vlak voordat hij de drugsdealer confronteert, wordt verondersteld Kevin Crumb en zijn moeder uit de film Split (2016) te zijn. Aan het einde van deze film is er een cameo van Bruce Willis die zijn rol als David Dunn herneemt, wat hint naar de toekomstige film-tie-in. En inderdaad, in april 2017 verklaarde M.Night Shyamalan dat er een vervolg zal komen op zowel “Unbreakable” als “Split”, dat de titel “Glass” zal krijgen. Acteurs die hun rollen uit de twee films opnieuw zullen vertolken zijn Bruce Willis en Samuel L.Jackson uit Unbreakable en James McAvoy en Anya Taylor-Joy uit Split . De premièredatum was vastgesteld op 18 januari 2019 en zo geschiedde het ook.

Op 18 oktober 2000 werd de echtscheiding met Demi Moore uitgesproken. Het paar gaf geen reden voor hun scheiding en is nog steeds goed bevriend. Sinds hun scheiding zijn er altijd geruchten geweest dat ze gaan hertrouwen, maar er zijn nooit officiële aankondigingen gedaan.
In 2001 is Bruce Willis te zien in “Bandits”, een boevenklucht van Barry Levinson. Bruce Willis ontvoert hierin samen met Billy Bob Thornton een bankdirecteur (gespeeld door Troy Garity). De komische verwikkelingen beginnen als ze ook nog een vrouw (Cate Blanchett) als gijzelaarster moeten meenemen. Eigenlijk is het een parodie op Bonnie and Clyde.
In “R.E.D.” van Robert Schwentke uit 2010 speelt hij een retired and extremely dangerous CIA-agent, die dankzij de steun van andere oudjes als John Malkovich, Morgan Freeman, Helen Mirren én een ex-KGB-agent de vicepresident kan beletten verder te gaan met politieke moorden, die daarna dienen te worden toegedekt door CIA-agenten. Ondanks het feit dat het een zogenaamde “actiekomedie” is, toch een verhelderende blik achter de schermen van de Amerikaanse politiek…

In 2014 speelt hij nog eens een (voor hem) typische godfather-figuur in “The Prince” van Brian A.Miller. Let echter op: hij is niet de figuur die zijn naam aan de film heeft gegeven, dat is Jason Patric.

In 2017 speelde hij een parodie van zichzelf in “Once upon a time in Venice” van Mark Cullen met als dieptepunt een vijf minuten durende scène waarop hij naakt door Los Angeles raast op een skateboard (want Venice is Venice Beach in L.A. en niet het échte Venetië). Tenzij u natuurlijk de scène waarin hij een pistool tussen zijn billen verbergt nog erger vindt!

Datzelfde jaar is hij de spilfiguur in “Death wish”, een remake van de ultieme vigilante-film rond Charles Bronson. Ik verwachtte daar veel van, maar dat bleek ten onrechte te zijn. De hoofdfiguur was niet langer een architect maar een chirurg. Bruce Willis als chirurg? Niet echt geslaagd natuurlijk. En die inleiding duurt vrij lang, waarbij ook de “ommekeer” niet echt overtuigend in beeld wordt gebracht. Maar het ergste is nog dat Willis zich ook niet kan profileren in het gedeelte waar hij normaal voor in de wieg is gelegd: de actie met andere woorden! Een running gag is dat hij door het gebruik van een hoodie jonger wordt geacht dan hij in feite is, maar de werkelijkheid is helaas niet zo grappig: hij wordt inderdààd stilaan een beetje te oud. In 2022 moest hij zelfs zijn terugtreden aankondigen omwille van afasie (cfr. “Sprakeloos” van Tom Lanoye).

Ronny De Schepper

(*) Joe Hallenbeck (Willis) is een aan lager wal geraakte privé-detective. Hij wordt door Cory, vriendin van ex-footballspeler Jimmy Dix (Wayans), ingehuurd om haar te beschermen. Cory heeft informatie over de eigenaar van Jimmy’s ex-club en ze wil hem chanteren om Jimmy weer terug te nemen. Als Cory toch wordt vermoord, komen Joe en Jimmy erachter dat er veel meer gaande is dan een simpele afpersing. Cory wordt gespeeld door Halle Berry. Ze komt hoop en al vijf minuten in beeld en dan nog vooral met haar blote kont. Yep, alle begin is moeilijk. Ik zou ook beginnen huilen als ik na een dergelijk debuut uiteindelijk toch ooit nog eens een oscar zou veroveren!