Paul “Tristan” Bernard (1866-1947)

130 jaar geleden maakte Toulouse-Lautrec een portret van Paul “Tristan” Bernard, de uitvinder van de bel voor de laatste ronde…

Tristan Bernard, schrijversnaam van Paul Bernard (Besançon, 7 september 1866 – Parijs, 7 december 1947), was een Frans romanschrijver en dramaturg, groot specialist van de lichte Parijse komedies en vaudevilles, de zogenaamde ‘théatre de boulevard’.

Bernard was zoon van een architect. Hij verliet Besançon op veertienjarige leeftijd en studeerde in Parijs, eerst in het Lycée Condorcet, vervolgens in de Faculteit Rechten. Tijdens zijn legerdienst bij de dragonders liet hij zijn baard groeien, zoals was bevolen door de toenmalige minister van Oorlog, generaal Georges Boulanger. Na de legerdienst behield hij zijn baard.

Hij kon advocaat worden, maar verkoos directeur te worden van een aluminiumfabriek in Creil. Hij bleef dit niet lang en gaf de voorkeur aan zijn twee passies: schrijven en fietsen. Zo was hij een tijdje directeur van Le Journal des vélocipédistes en van Vélodrome Buffalo in Neuilly. In deze laatste hoedanigheid werd hij de uitvinder van het luiden van de bel om de laatste ronde aan te kondigen. Wanneer dit precies plaats vond, kan ik echter niet zeggen. (RDS)

In 1891 nam hij bij het publiceren de voornaam Tristan aan, naar de naam van een paard waar hij met weddenschappen behoorlijk aan gewonnen had.

In 1894 werd voor het eerst een toneelstuk van hem opgevoerd: Les pieds nickelés. Het werd een triomf en dit opende de weg voor een succesvolle carrière als dramaturg.

Bernard werkte ook mee aan nieuwsbladen. In 1904 werd hij redacteur in L’Humanité, de krant van Jean Jaurès. In 1917 publiceerde hij enkele artikels in het jonge weekblad Le Canard enchaîné.

Bernard was bevriend met Léon Blum, Jules Renard, Lucien Guitry, Paul Gordeaux, Marcel Pagnol en vele anderen. Hij kreeg bekendheid door zijn woordspelingen en ‘bons mots’, zijn romans, zijn toneelstukken en zelfs zijn kruiswoordraadsels.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog vluchtte hij als Jood naar Cannes en was overtuigd dat hij er veilig was en niet zou worden gearresteerd. Dit gebeurde toch en in 1943 werd hij in het kamp van Drancy opgesloten. Door de tussenkomst van Sacha Guitry werd hij drie weken later vrijgelaten. Toen Guitry in 1944, na de Bevrijding, op zijn beurt was aangehouden, was het aan Bernard om zijn steun te betuigen.

Hij had eerst zijn vrijheid geweigerd zolang zijn vrouw Mamita niet eveneens vrijkwam, wat na enkele dagen gebeurde. Zijn kleinzoon François Bernard ging in het Verzet, werd gearresteerd en stierf in het concentratiekamp Mauthausen. Tristan kwam dit moeilijk te boven. (Wikipedia)