Fons Mariën keek naar “Sarah in wokeland”…
Op 5 december zond VRT Canvas de eerste aflevering uit van Sarah in Wokeland, een poging van tv-maker Sarah Vandeursen om helderder te kijken in het begrip woke en in de hedendaagse discussie errond. Omdat ik mij al enkele jaren met dit thema bezig hou, heb ik zeker gekeken en heb ik ondertussen ook aflevering 2 en 3 online bekeken om een totaalbeeld te hebben.
Na haar reeks Sarah in genderland hield ik mijn hart vast voor deze nieuwe reeks. En inderdaad, Sarah komt over als een warhoofd en een intellectueel lichtgewicht in de eerste aflevering. Ze begint met op straat mensen aan te spreken met de vraag “wat is woke?”. Natuurlijk krijgt ze geen zinnige antwoorden. Een expert raadplegen, zoals bijvoorbeeld de socioloog Walter Weyns (auteur van ‘Wie wat woke’), is blijkbaar te veel gevraagd. Er is een tijd geweest, in de jaren negentig van vorige eeuw, dat Canvas voorgesteld werd als het net voor de meerwaardezoeker. Naar die meerwaarde moet je hier ver zoeken.
Alles draait rond de vraag ‘Mogen we alles nog zeggen?’, wat toch een versmalling van het thema. Woke gaat over veel meer, zoals onder meer mag blijken uit enkel korte fragmenten uit een lezing van Bart De Wever aan een universiteit, een lezing die Sarah Vandeursen bijgewoond heeft. Maar blijkbaar heeft zij daaruit niet veel geleerd. Op een bepaald moment in die eerste aflevering gaat bij haar een licht op : het gaat ook over onrecht, wat ze versimpelt als ‘ben je tegen onrecht, dan ben je woke’. Natuurlijk is iedereen tegen onrecht wanneer ze die vraag aan mensen op straat stelt. Ze slaagt er niet in de essentie van wat woke inhoudt te bevatten, dus maakt ze haar vereenvoudigde versie hiervan.
Afleveringen twee en drie moeten nog uitgezonden worden, maar heb ik op VRT MAX al kunnen bekijken. Na deze afleveringen ben ik iets milder gestemd, al blijft de essentie van mijn kritiek overeind. Aflevering twee draait rond de vraag ‘waar mogen we nog om lachen?’ en hierin praat ze niet meer met toevallige passanten maar met enkele betrokkenen, zoals standup-comedians Alex Agnew, Philippe Geubels, de Nederlander Tisjeboy Jay en Serine Ayari, een Belgische comédienne met Tunesische achtergrond. Verder praat ze met enkele Aalsterse carnavalisten en heeft ze het over de geschrapte afleveringen van FC De Kampioenen. De aanpak is iets gerichter, maar het niveau blijft even “hoog”.
In aflevering drie slaagt ze er warempel in een professor van de KU Leuven, namelijk Michael Opgenhaffen, te spreken! Ze heeft het dan over polarisering en streeft ernaar die tegen te gaan met de vraag “Vinden we mekaar in het midden?”. Ze doet er alles aan om dit waar te maken, maar sommige onderdelen spreken dit tegen. Zoals de actie van Chokri Ben Chikha die de vlag van AA Gent met de voor hem omstreden Buffalo-beeltenis verbrandt en hiermee een dialoog met de club wil starten. Er is natuurlijk, na zo’n symbolische actie, geen dialoog op gang gekomen! Verder praat Sarah met acteur Tom Vermeir, die als ‘witte hetero cisman’ al eens gecanceld is voor een theaterfunctie. Hij schreef hierover een flink manifest, dat hij bezorgde aan de zwarte actrice Patricia Kargbo. Samen maakten ze de theatervoorstelling ‘Bagger’ over dit manifest en haar repliek. Sarah ziet hierin een bevestiging dat het allemaal niet zo erg is en dat we elkaar “in het midden” kunnen vinden.
In het geheel leren we hieruit dat woke gaat over taal, gevoeligheden van minderheden, racisme, de intentie waarmee iemand iets zegt en over onrecht. Dat is niet onjuist, maar ik blijf erbij dat Sarah in wokeland een simplificatie is van een ingewikkelder fenomeen. Cancellen, microagressies, de hernieuwde obsessie met huidskleur, de algehele culpabilisering van de westerse en blanke man en de postmoderne achtergrond van dit hele woke-verschijnsel komen niet of nauwelijks aan bod. Er is een tijd geweest dat we meer diepgang verwachtten van een canvas-programma. Je zou haast nog met nostalgie terugdenken aan de tijd dat iemand als Frans Boenders programma’s maakte, al was dat vooral voor BRT 3.
Fons Mariën
dagelijks iets degelijks 
Ik heb het onlangs nog bedacht na het lezen van weer maar eens artikel over de schuld van de hetero witte oude man in het verleden t.o.v. andersgekleurde medemensen en/of vrouwen.
Ik voel mij niet schuldig over wat anderen in het verleden deden. Dat ze fout waren? Ja, zal wel zijn (als we dat eens gaan oplijsten, dan wordt het een lang lijstje. En zij alle groepen die zich er op beroepen verkeerd behandeld te zijn in het verleden schuldvrij? Hebben zij nooit een andere groep verkeerd bejegend?).
Op de dag dat ik geboren ben, startte ik met een blanke lei (sorry voor het woord blank). En het verleden is iets van anderen.
Ik aanzie iedere medemens als gelijkwaardig zolang ze mij ook als gelijkwaardig behandelen (arm-rijk-zwart-bruin-geel-rood-oranje desnoods blauw als een smurf, mindervalide of gehandicapt of mens met beperking (dit laatste zal binnen x-aantal jaar ook weer niet goed meer zijn), wat het juiste woord ook moge zijn, homo, lesbisch, en alles wat daar tussen ligt of daar buiten ligt). Wat anderen deden in het verleden, daar had en heb ik geen invloed op.
Maar het begint mij vierkant de keel uit te hangen dat ik, oude blanke hetero man, als des duivels omschreven word, het ergste van het ergste dat op deze wereld rondloopt. Ik doe ook maar mijn best om met iedereen overeen te komen (en ik zal, zoals de meesten ook wel eens iets verkeerd gezegd hebben op het verkeerde moment of op de verkeerde plaats, maar wie niet?).
Ben ik woke? Ben ik rechts? Ben ik links? Ben ik redneck? Ben ik …? Neen. Ik ben een mens die zijn best probeert te doen in de ± 80 jaar dat we hier op deze aardbol rondlopen.
Ik wens met niemand ruzie, ik leef en laat leven. En ja ik ben voor Sinterklaas en zwarte piet (ik zag daar nooit een denigrerende iets in als kind en nu, als volwassen persoon ook niet. Ja ik geloof nog in Sinterklaas, de Kerstman en de paashaas. En neen ik ben nog niet seniel).
En ja, ik zou graag hebben dat als iemand in Vlaanderen komt wonen, die na een paar jaar Vlaams spreekt (indien ik naar Japan zou verhuizen, ik zou ook Japans leren spreken). En neen ik ben geen VB-er. Maar ik heb ook geen andersgekleurde en/of buitenlandse vrienden. Waarom? Omdat mijn hobby’s (koers en genealogie) niet in hun interessesfeer liggen. Moet ik mij aanpassen? Neen. Moeten anderen zich aanpassen? Neen. Elk zijn interesses.
Ben ik tegen LGBTQIA+? Ja omdat ik het letterwoord niet kan onthouden (en het wordt als maar langer) en neen omdat het mensen zijn en voor mij is daar de kous af. Het gaat om de persoon, de mens en als wij overeenkomen qua interesses, dan worden we vrienden met de rest heb ik geen zaken.
Eigenlijk ben ik maar tegen één iets nl. het opgeheven wijsvingertje dat mij gaat zeggen wat ik moet doen, zeggen, aanvaarden enz …
Jammer dat degene die om respect roepen, soms zelf weinig respect tonen.
En neen ik ga niet reageren op eventuele replieken. Ik zal het wel weer verkeerd zien en woke zal anders zijn dan dat ik het begrijp (ik ben ook maar een eenvoudige oude witte hetero-man die er niks van snapt).
De gehele discussie is mij de tijd niet waard. Deze laatste is te kostbaar en die gebruik ik liever om er het beste van te maken in het leven.
Tot slot misschien nog dit. Als dan toch alle literatuur ‘woke’ moet worden, zouden we dan misschien niet starten met een drietal heel oude boeken (enkele duizenden jaren terug, u vult zelf maar in) die verschrikkelijk on-woke zijn en die al jaren, eeuwen, zorgen voor onnoemlijk veel menselijk leed. Leed dat veel erger is dan een verkeerde mop op een verkeerd moment.
Voilà, het moest er eens uit.
LikeGeliked door 3 people
Volledig akkoord met wat de anonieme hetero witte oude man schrijft. Ook ik heb de eerste aflevering bekeken, want ik wou nu eindelijk wel eens weten wat ‘woke zijn’ betekent. Wat ik er uit geleerd heb is dat je beter gewoon je mond houdt, want niets kan nog door de beugel.
Ik stel mij ook de vraag hoe het dan zit met buitenlanders die in België komen wonen. Moeten die zich dan niet meer aanpassen aan onze manier van leven? Want voortgaande op wat die modeontwerper te vertellen had, is het een doodzonde om je te kleden zoals in een andere cultuur. Dat zou beledigend zijn. Maar wij verwachten wel dat die mensen onze Westerse waarden aannemen. Ik vond dat een beetje tegenstrijdig. Wat is het nu?
Hetzelfde wat Zwarte Piet betreft. Mag een zwarte man dan geen Zwarte Piet zijn? Gaan ze die dan half wit maken zodat hij er uit ziet als een roet Piet? Hoe belachelijk is dat toch allemaal. Waar maakt iedereen zich zo druk over? Ik heb altijd opgekeken naar Zwarte Piet (allez, als kind toch), en ik heb die nooit als slaaf bekeken, integendeel.
Leven en laten leven is altijd mijn motto geweest. Het leven zou zo simpel kunnen zijn. Woke maakt het onnodig gecompliceerd. En het zou ook niet slecht zijn mocht iedereen wat meer verdraagzaam zijn. Want dat is tegenwoordig ver te zoeken.
LikeLike