Vandaag in de krant weer een stukje van gelauwerd columnist Bert Wagendorp met als opening een citaat van de “eminente wielerschrijver in ruste Herman Chevrolet”. Toch nog maar eens een commentaar mijnerzijds opgezocht. Het speelde in die dagen dat Woutje Poels – bij wijze van spreken – in de Tour met stoffer en blik werd opgeveegd na een horror crash. Een Italiaan vond het nodig om een neo uit zijn ploeg opdracht te geven zijn regenjasje weg te brengen, aan zeventig per uur op een brede dalende weg. Met fatale gevolgen natuurlijk. Maar onzen Herman vond dat kennelijk maar klein bier. Welnu het is wat gedateerd maar nog altijd van toepassing. Ziehier mijn konterfeitsel van toen.
“Leuk” stukje van Herman Chevrolet, zaterdag, als tegenwicht tussen al die rampzalige berichten uit de Tour over gescheurde nieren, longperforaties en geknakte knoken. “Ik krijg de indruk dat wielrennen een beetje braaf aan het worden is” sprak de zelfbenoemde wielerschrijver.
Twaalf jaar geleden stuurde Herman mij, als winnaar van zijn internet-Tourspelquiz, een boekenbon van vijftig gulden. Een milde gave. Ik had maar één vraag gemist. Namelijk deze: “welke renner reed één keer de Tour, won, en reed hem daarna nooit meer”. Zijn – onmogelijke – officiële antwoord bleek te zijn: “Felice Gimondi won de Tour bij zijn allereerste deelname en nam, raar genoeg, daarna nooit meer deel aan de Tour” (sic). Je hoeft geen al te groot wielerkenner te zijn om hierna met de nodige argwaan zijn wielerhistorische kennis en dito interpretaties te gaan benaderen.
Herman werkte lang als kok bij de Amsterdamse Kunstenaars Sociëteit De Kring, een instituut waarbinnen Dichtung und Wahrheit nogal eens dicht tegen elkaar aan schuren.
Zo betoogt hij nu dat de renners in de prehistorie van het fietsen uit de laagst denkbare klasse kwamen. De hogere sociale klasse deed aan andere sporten. Fout dus. Het rennerscorps uit die begintijd eind negentiende eeuw, met de net ontwikkelde safety-bike, werd voornamelijk bevolkt door dubbele namen als Gualthérie van Weezel, Hart Nibbrig, Korthals Altes of Van Pallandt Riebout. Zelfs Pieter Bokma, distillateur te Leeuwarden, was coureur. Ze streden om ereprijzen als een Noorsche drinkhoorn in zilver, een pendule in rood pluche of een in zilver gemonteerde hertenpoot als scheltrekker. De fiets was een ultramoderne machine, ver buiten het bereik van de gewone man. Toen het nieuwtje eraf was zochten die renners van toen, vooral de buitenlandse, hun heil in de opkomende autosport of werden aviateur. Nieuwe horizonten dus.
Zelfs toen de strijd al door ijzervreters uitgevochten werd op “morsige kasseien” bleef het publicitair een elitair gebeuren. Wat te denken van de voorbeschouwing over Bordeaux-Parijs 1897 in “De Kampioen”, ook toen al het lijfblad van de ANWB. Hun verslaggever zou per speciaal ingelegde trein het traject volgen om “live” verslag te doen en onze landgenoot Mathieu Cordang op de controleposten behulpzaam te zijn. Tegen inzending van Hfl 6,- per postwissel aan de Bond “worden aan elke persoon of club telegrammen toegezonden gedurende den wedstrijd en na afloop, waarin de tijden der eerste rijders aan de voornaamste controlepunten worden vermeld”. De intentie was om er vijf of zes te versturen vanuit Angoulème, Poitiers, Tours, Orléans en Parijs. Eerlijke verslaglegging voor maar zes gulden! Dat verdiende een arbeider niet eens per week. Postwissels en telegrammen waren voor hem schimmige begrippen.
Het spel van list en bedrog moet weer op de wagen betoogt wielerschrijver Chevrolet. Griekse tragedies, getransfereerd naar hoge Alpencols. En geduid door wielerschrijvers. Maar misschien wil de moderne mens wel veel liever – live en meteen daarna ingezoomd en vertraagd – het bloed en de tranen van de Romeinse arena’s terug.
Theo Buiting
PS: Op de Belgische site http://www.wielerarchieven.be waar de echte puristen en diehards zitten, kunnen ze Hermans’ bloed wel drinken, vanwege de stortvloed aan fake-facts in zijn geschriften. Kijk maar eens naar de lynch-achtige reacties. Trouwens in de Volkskrant maakte laatst Bart Jungmann, een door mij gewaardeerde (wieler-) journalist ook kipkap van zijn laatste boekje.
dagelijks iets degelijks 