Het is vandaag al 205 jaar geleden dat Karl Marx werd geboren in Trier (zie bovenstaande foto) als zoon van de advocaat Heinrich Marx (1782-1838) en Henriëtte Presburg. Henriette Presburg was geboren en getogen in Nijmegen. Dat Marx ten minste één keer daadwerkelijk in Nijmegen was, blijkt uit een brief van zijn ouders uit 1836. Hij was toen 17 jaar en studeerde rechten in Bonn.
Trier gold als de meest kosmopolitische streek van Duitsland, omdat het tot 1814 bij het Eerste Franse Keizerrijk had gehoord. In de streek heerste een economische terugval, door de slechte prestaties van de lokale wijngaarden. Een vierde van de bevolking leefde van de armensteun, en socialistische theorieën als die van Saint-Simon en Fourier vonden aanhang.
Marx’ ouders waren oorspronkelijk joods en stamden beiden uit rabbijnengeslachten. Heinrich Marx heette voorheen Hirschel Mardochai, maar bekeerde zich tot het protestantisme en veranderde zijn naam omdat het, nadat het voordien tot Napoleons keizerrijk behorende Trier in 1815 bij het reactionaire Pruisen kwam, als jood voor Heinrich onmogelijk werd in staatsdienst te blijven werken. De bekering was voor vader Marx geen grote stap; hij was liberaal, beïnvloed door de Franse Revolutie, geen belijdend jood en achteraf waarschijnlijk ook geen belijdend christen.
Karl groeide op in een gezin dat een zekere welstand genoot, maar niet rijk was. Karl voltooide het gymnasium in Trier in 1835. Het voor zijn examen geschreven opstel “Beschouwing van een jongeling over de keuze van een beroep” is bewaard gebleven. In oktober 1835 ging Marx rechten studeren aan de universiteit van Bonn. Daar kwam van studeren niet veel terecht omdat hij meer tijd besteedde aan het studentenleven. Na een jaar besloot Karls vader dat het beter voor hem was, in Berlijn te gaan studeren, aan de universiteit van Berlijn, die wat beter aangeschreven stond dan die van Bonn. Ondertussen verloofde Karl zich (aanvankelijk in het geheim) met Jenny von Westphalen. In Berlijn kreeg de jonge Marx meer belangstelling voor intellectuele zaken, en stapte hij over van rechten naar filosofie. Hij verdiepte zich in de ideeën van Immanuel Kant en Johann Gottlieb Fichte, maar raakte vooral zeer sterk onder de invloed van Georg Hegel. Hegel zelf was in 1831 overleden, maar zijn filosofie beheerste de universiteit na zijn dood nog sterker dan bij zijn leven. Er tekenden zich onder zijn leerlingen verschillende stromingen af. Sommige waren zeer conservatief (de Hegeliaanse filosofie gold in die tijd nog als de Pruisische staatsfilosofie), maar er waren ook linkse leerlingen. Aan deze laatste, die wel de jong-Hegelianen genoemd worden, voelde Marx zich verwant: Bruno Bauer, Arnold Ruge. Zij waren vooral kritisch wat betreft de religie.
Marx besloot om niet in Berlijn op zijn proefschrift te promoveren, omdat het slecht ontvangen zou worden, vanwege zijn negatieve reputatie als jong-Hegeliaan. Hierdoor ging Marx naar de Universiteit van Jena en promoveerde daar in 1841 op “Het verschil tussen de natuurfilosofie van Democritus en Epicurus”. Na het beëindigen van zijn studie verhuisde Marx naar Bonn. Hij hoopte hier op een aanstelling als universitair docent. Dat lukte hem in het conservatieve Bonn echter niet. Marx werd toen journalist and the rest is history. (Wikipedia)
dagelijks iets degelijks 