Jean-Louis Trintignant (1930-2022)

Pas nu ben ik te weten gekomen dat de Franse acteur Jean-Louis Trintignant reeds op 17 juni 2022 is overleden. Ik wilde namelijk op TV5 Monde naar een opgenomen oude film kijken, maar in plaats daarvan werd “Le mouton enragé” van Michel Deville nog eens uitgezonden, met Trintignant in een glansrol tegenover (o.a.) Romy Schneider (foto).

Trintignant begon rechten te studeren, maar hij brak deze studie af en ging naar Parijs om acteur te worden. In 1951 maakte hij zijn toneeldebuut. Hij debuteerde in 1955 op het witte doek. Het jaar daarop verwierf hij internationale roem als de verlegen man van Brigitte Bardot in de schandaalfilm Et Dieu… créa la femme (1956). Daarna moest hij zijn filmcarrière drie jaar onderbreken om legerdienst te doen in Algerije. Terug in Frankrijk werkte hij verder aan zijn loopbaan.

In 1966 verwierf Trintignant opnieuw faam dankzij zijn hoofdrol, aan de zijde van Anouk Aimée, in Un homme et une femme, de veel gelauwerde doorbraakfilm van Claude Lelouch. Lelouch draaide twee vervolgen op deze heel succesrijke romantische film, telkens met hetzelfde acteursduo: Un homme et une femme, 20 ans déjà (1986) en Les Plus Belles Années d’une vie (2019).

Daarna draaide de filmcarrière van Trintignant gedurende twintig jaar op volle toeren: tussen 1966 en 1986 was hij te zien in zeventig films. Enkele sleutelfilms zijn:

• de spaghettiwestern Il grande silenzio (1968) van Sergio Corbucci, een van de meesters van het genre, waarin Trintignant de titelrol vertolkt, die van een stomme scherpschutter die premiejagers moet bestrijden.
• de politieke thriller Z (Costa-Gavras, 1969) waarin hij als onderzoeksrechter, met veel tegenkanting, het overlijden van een links politicus onder de loep neemt ten tijde van het Grieks kolonelsregime.
• de romantische tragikomische praatfilm Ma nuit chez Maud (1969), de vierde van een cyclus van zes ‘contes moraux’ van filmauteur Éric Rohmer, waarin hij als eenzaam en wat verlegen ingenieur de nacht al pratend doorbrengt met Maud, een recent gescheiden vrouw die hem graag zou verleiden, terwijl hij eigenlijk verliefd is op een jonge vrouw die hij iedere zondag in de mis ziet.
• de dramatische politieke satire Il conformista (Bernardo Bertolucci, 1970) waarin hij zich heeft geschikt naar het heersend politiek klimaat in het fascistisch Italië van 1938, zich aangesloten heeft bij de fascistische partij en deel uitmaakt van de geheime politie van Mussolini. Hij krijgt de opdracht om een antifascistische leider, die vroeger zijn professor filosofie was, uit de weg te ruimen. Daartoe moet hij eerst diens vertrouwen weten te winnen.
• Le Mouton enragé is een Frans-Italiaanse film van Michel Deville die werd uitgebracht in 1974. De film vertelt de bliksemsnelle opgang van een bescheiden bankbediende (Nicolas Mallet, gespeeld door Trintignant) die goede raad wordt ingefluisterd door een oude schoolkameraad (Claude Fabre, rol van Jean-Pierre Cassel). Pas naar het einde van de film toe wordt duidelijk waarom Fabre Mallet gemanipuleerd heeft…
• het politiek drama La Banquière (Francis Girod, 1980) waarin hij een machtige bankier vertolkt die de vijand wordt van Marthe Hanau, de lesbische en erg succesvolle bankierster van ‘les années folles’.
• de misdaadfilm met thriller-allures Vivement dimanche! (François Truffaut, 1983) waarin hij als huizenmakelaar verdacht wordt van enkele moorden en door zijn secretaresse, die stilletjes verliefd is op hem, uit de penarie wordt gehaald.

Tijdens deze drukke periode nam Trintignant ook plaats achter de camera om twee komedies te regisseren: Une journée bien remplie (1973) en Le Maître-nageur (1979). Het is ook de periode waarin een anekdote plaats heeft, die zich vlak achter mijn deur afspeelt. Via Sylvia Kristel was hij immers bevriend geworden met Hugo Claus, die toen in de Kasteellaan in Gent woonde. Hugo had de gewoonte om zijn kranten te kopen bij Daniël Willems in de Van Eyckstraat. Dat kon hij jarenlang onopgemerkt doen, tot hij dus op een bepaalde dag vergezeld was van Jean-Louis Trintignant, die eens op bezoek was gekomen. “Dan schrijf je hopen boeken en toneelstukken zonder dat iemand je herkent, maar als je met Jean-Louis Trintignant op stap bent, dan ben je plotseling beroemd,” aldus een (tongue in cheek) verongelijkte Hugo…

Vanaf het einde van de jaren tachtig verscheen Trintignant minder en minder op het witte doek. Vermeldenswaardig zijn het drama Trois couleurs: Rouge (1994), het derde en laatste luik van Trois couleurs van Krzysztof Kieślowski, waarin hij gestalte gaf aan een norse gepensioneerde onderzoeksrechter die zijn buren illegaal afluistert. Voorts het misdaaddrama Regarde les hommes tomber (1994) en het drama Un héros très discret (1996), de eerste twee films van Jacques Audiard.

In 2012 plaatste regisseur Michael Haneke Trintignant weer in de schijnwerpers dankzij de rol van de hoog gecultiveerde muziekdocent die zijn vrouw ziet aftakelen in het tragisch ouderdomsdrama Amour. In 2017 deed Haneke opnieuw een beroep op Trintignant om in het drama Happy End de verbitterde en levensmoeë patriarch van een bloeiend familiaal bouwbedrijf gestalte te geven. Trintignant sloot zijn filmcarrière af door een zesde keer te verschijnen in het filmuniversum van Claude Lelouch, meer bepaald in Les Plus Belles Années d’une vie (2019), de tweede sequel van Un homme et une femme.

Trintignant was kortstondig (1954-56) getrouwd met actrice Stéphane Audran. Uit zijn huwelijk (1960-76) met cineaste Nadine Marquand heeft hij drie kinderen, Marie (1962-2003), Pauline (1969-1970) en Vincent (1973). Zijn oudste dochter Marie werd in 2003 door haar vriend Bertrand Cantat doodgeslagen. Trintignant zelf overleed in 2022 op 91-jarige leeftijd aan de gevolgen van prostaatkanker. (Wikipedia)