Tomasz Tryzna werd geboren in Ostroszowice (gemeente Dzierżoniów), maar groeide op in Świdnica. Zijn bekendste werk, het boek Panna Nikt (1994) werd een van de bestverkochte Poolse literaire boeken van het decennium en werd vertaald in 14 talen, waaronder het Nederlands (Meisje Niemand).
“Meisje Niemand” gaat over de 15-jarige Marysia Kawczak, die van arbeidersafkomst is, maar gefascineerd wordt door de rijkeluiskinderen Kasia en Ewa. Bij Kasia beseft ze nog niet wat haar overkomt, maar gesterkt door de ervaring kan ze de confrontatie met Ewa oorspronkelijk wel beter aan. Als uiteindelijk blijkt dat beiden onder één hoedje spelen (er wordt gesuggereerd dat ze een verhouding gehad hadden, net voor Marysia bij hen in de klas kwam en dat Ewa daarom jaloers was op haar toen Kasia met haar begon op te trekken), pleegt ze zelfmoord, terwijl ze haar blinde broertje Zenus meeneemt in de dood, omdat ze op zijn hoofd gezworen had dat ze nooit zou haten.
“Meisje Niemand” zou een uitstekend verhaal over ontluikende seksualiteit kunnen geweest zijn, als het eigenlijk geen symbolisch verhaal was van het verarmde Polen dat na de val van het communisme de keuze heeft tussen geestelijke vrijheid (Kasia) en materiële verrijking (Ewa), maar met geen van beide fenomenen kan omspringen. In 1996 maakte Andrzej Wajda een verfilming van het boek, onder de Poolse titel.
Ronny De Schepper
dagelijks iets degelijks 