Het is vandaag ook al tien jaar geleden dat de Britse zanger/gitarist Kevin Ayers op 68-jarige leeftijd is overleden in zijn huis in Frankrijk.
Kevin Ayers werd geboren in Canterbury en bracht een groot deel van zijn jeugd door in Maleisië. Midden de jaren zestig begon hij muziek te maken met Robert Wyatt, met wie hij Soft Machine oprichtte. De groep was een van de bekendste namen in de Britse psychedelische rockscene en stond in 1969 op Jazz Bilzen. In datzelfde jaar debuteerde Ayers ook met een solo-album “Joy of a toy”. Voor De Rode Vaan moest ik destijds z’n tiende solo-elpee bespreken, zonder dat ik ook maar enige kennis had van de negen voorgaande. Daarom maak ik er mij een beetje humeurig vanaf met een recensie, die ik nu toch wel erg mager vind uitvallen, vandaar dat ik er ook nog een recensie van een elpee van Soft Machine aan toevoeg, ook al maakte Ayers op dat moment geen deel meer uit van de groep. Maar op die manier krijg je toch enig idee van ’s mans werk.
Dit is zowat de tiende elpee die deze jongen hier (Ayers dus) aflevert. Het is echter de eerste die ik om welke reden dan ook op mijn draaitafel heb gevonden. Verwacht dus van mij geen diepgaander beschouwing, dan dat ik ze « goed » vind. Die bespreking van Rob De Nijs is toch al te lang uitgevallen. Maar goed, uit mijn vorsingswerk (besprekingen van vroegere elpees door gereputeerde collega’s) wil ik jullie ook nog wel meegeven dat Ayers zowat de Bernard Thevenet is van de popmuziek. Voor cyclistische ongeletterden wil ik nog verduidelijken dat dit wil zeggen dat hij om beurten een goede en een minder goede elpee aflevert. De vorige (Rainbow takeaway) was niet zo goed, die daarvóór (Yes we have no mananas) werd geprezen als een meesterwerk. Nu zitten we weer in een stijgende curve. Vergis je dus niet van titel, want anders : that’s what you get, babe!
De Engelse groep Soft Machine, waarvan Kevin Ayers dus lange tijd deel uitmaakte, was tot in het begin van de jaren zeventig een begrip. Opgericht in 1967 maakten vier prestigieuze muzikanten er deel van uit. Twee van hen zouden later als solo-artiest wereldfaam verwerven : naast gitarist Kevin Ayers was dat drummer Robert Wyatt. De andere twee zijn minder bekend maar zeker even belangrijk : toetsenman Mike Ratledge, die uit de avant-garde jazz kwam, en bassist David Allen, die nog met de minimale of repetitieve componist Terry Riley had samengewerkt. Op die manier is ook hun muziek goed gedefinieerd : moeilijk toegankelijke, etherische melodieën op een kruispunt tussen pop, jazz en « ernstige » muziek.
Toen na twee elpees Kevin Ayers opstapte en saxofonist Elton Dean in de plaats kwam (Allen was eerder reeds vervangen door Hugh Hopper), verdween de popinvloed haast helemaal en werd de schare fans nog kleiner. Nog twee elpees later (gemakkelijk te volgen want Soft Machine nummerde ze gewoon) verdwenen ook Robert Wyatt en Elton Dean en dan was haast volslagen obscuriteit hun deel.
Heeft Karl Jenkins, saxofonist, hoboïst, pianist en opvolger van Dean, hieruit, ten years after, bepaalde conclusies getrokken ? Alleszins op de pas verschenen elpee « Land of Cockayne » met een uitgebreide bezetting waaruit we enkel Jenkins als componist en arrangeur en de legendarische Jack Bruce als bassist onthouden, klinkt Soft Machine véél toegankelijker dan vroeger. Simplistischer, zullen kritikasters zeggen en zij zullen misschien het fameuze woordje « muzak » laten vallen, maar ondanks het feit dat dit inderdaad « muziek als behangpapier » is, dus louter achtergrond, sfeer, toch kunnen wij niet verhelen dat ze ons enigszins aanspreekt en dat wij er graag naar terug grijpen b.v. bij het verorberen van een pikant gekruide tournedos.
Referenties
Ronny De Schepper, Muziek als behangpapier, De Rode Vaan nr.44 van 1981
Soft Machine, Land of Cockayne, EMI 1A06207439
dagelijks iets degelijks 