De leestips van Nonkel Fons (291)

Fons Mariën las Vlamingen zijn fatsoenlijke mensen van Jaak Peeters…

De ondertitel van dit boek luidt: ‘Over de verhouding tussen allochtonen en autochtonen’. Auteur Jaak Peeters, psycholoog en filosoof, heeft de indruk gekregen dat autochtone Vlamingen in het beklaagdenbankje zitten in het publieke debat over de verhouding met allochtonen. In dit boek wil hij aantonen dat Vlamingen fatsoenlijke mensen zijn, zoals de titel luidt. Het is onmiskenbaar dat de auteur een Vlaams-nationalist is, die ook de Groot-Nederlandse gedachte niet ongelegen is.

Hij vertrekt in zijn boek van wat hij “een klein sociologisch onderzoek” noemt: bij een vijftigtal Vlamingen polste hij naar hun attitudes en mening over dit debat aan de hand van een vragenlijst. Uit deze eigen studie besluit hij dat het probleem vooral een kwestie van etnisch verschil en bijbehorende identiteit is. Ook meent hij hieruit te kunnen concluderen dat Vlamingen niet racistisch zijn. Uit dit hoofdstuk concludeer ik vooral dat deze studie allesbehalve wetenschappelijk opgevat is, dat het aantal ondervraagden te beperkt is en dat de conclusies die de auteur hieraan verbindt te omvattend zijn. Jammer van dit mislukte startpunt.

Uit de volgende hoofdstukken blijkt dat Jaak Peeters toch heel wat in zijn mars heeft. Zo is er een lang en grondig onderzoek van het begrip ‘identiteit’, een thema dat me ook boeit. Hier getuigt hij van een persoonlijke aanpak, gesteund door een uitgebreide literatuurstudie. Verder is zijn boek meer polemisch en gaat hij in tegen wat hij de ‘spraakmakers’ (vooral ter linkerzijde) noemt, die weinig hebben met het begrip identiteit. Zelf denk ik dat de auteur hier een punt heeft en dat we de factor ‘groepsidentiteit’ niet mogen onderschatten. Wat hij hierover schrijft is van belang. Ik meen dat deze discussie moet worden gevoerd.

Kortom, ik vind zijn conclusie dat Vlamingen fatsoenlijke mensen zijn ietwat voorbarig, zeker gezien de heel beperkte scoop van zijn ‘sociologisch’ onderzoek. De titel is duidelijk een veralgemening: is iemand als Dries Van Langenhove, die zich duidelijk als Vlaming uit, ook zo ‘fatsoenlijk’?
Aan de andere kant was het voor mij, als geen Vlaams-nationalist, toch interessant de visie te lezen van iemand die zich wel duidelijk als Vlaams-nationalist opstelt. Kennis maken met uiteenlopende visies en standpunten kan nooit kwaad.

Fons Mariën