Fons Mariën las The Coddling of the American Mind: How Good Intentions and Bad Ideas Are Setting Up a Generation for Failure van Jonathan Haidt en Greg Lukianoff.
Ik heb de Nederlandse vertaling van ‘The Coddling of the American Mind’ (2018) van Jonathan Haidt en Greg Lukianoff gelezen. De titel in het Nederlands luidt ‘De betutteling van de Amerikaanse geest’, maar vooraan in het boek staat vermeld dat de uitgever voor deze vertaling van ‘coddling’ koos terwijl de vertaler ‘pamperen’ beter vindt. De auteurs zijn Jonathan Haidt, een sociaal en cultureel psycholoog, en Greg Lukianoff, een jurist gespecialiseerd in vrijheid van meningsuiting.
Zij hebben enkele jaren geleden een artikel gepubliceerd over een nieuwe trend onder de Amerikaanse universiteitsstudenten sinds pakweg 2014. Haidt en Lukianoff stellen vast dat deze generatie (die ze iGen of internetgeneratie noemen) meer belang hecht aan veiligheid, zich vlugger onveilig voelt, zelfs woorden en begrippen als onveilig of als geweld bestempelt, zogenaamde ‘safe spaces’ eist, zich heel agressief verzet tegen sprekers die tegendraadse meningen verkondigen in hun lezingen. Ze zien hun woorden als geweld en reageren met fysiek geweld. Ze willen ook zogenaamde ‘trigger warnings’, waarschuwingen van docenten of vooraan in boeken voor woorden ideeën of feiten waarmee ze zich ‘onveilig’ zouden voelen. Niet zelden komt het tot gewelddadig protest, wordt het ontslag van deze of gene universiteitsdocent of -bestuurder geëist. Zulks gebeurt zelfs na ogenschijnlijk erg banale aanleidingen, zoals de woordkeuze in een mail aan studenten.
Haidt en Lukianoff gingen op dit artikel verder en onderzochten in onderhavig boek wat zich precies voordeed, waarom dat gebeurde en wat de onderliggende beweegredenen zijn. Ze vertrekken van drie zogenaamde valse waarheden: wat je niet ombrengt, maakt je zwakker; vertrouw altijd op je gevoelens en het leven is een strijd tussen goede en slechte mensen. De auteurs onderzoeken de onzin van deze drie stellingen, die nochtans typerend blijken te zijn voor de iGen. Zij zoeken naar onderliggende trends en stellen een veiligheidsfixatie vast in de opvoeding van deze jongeren. Ze zijn als het ware overbeschermd geweest. Er zijn verder typisch Amerikaanse onderliggende trends, zoals de toegenomen polarisatie in de samenleving en de politiek. Tegenstanders, leden van de andere partij, worden meer en meer als vijanden gezien, nidet louter als mensen met een andere opinie.
Een groot deel van dit boek gaat inderdaad over typisch Amerikaanse toestanden, maar toch heeft de lezer van bij ons hier wat aan omdat het veel over opvoeding gaat. Gelijkaardige trends doen zich bij ons voor (denk aan de opkomst van woke), alhoewel de toestand hier (nog) niet zo uit de hand gelopen is. Als (psychologische) achtergrond bij trends die zich ook bij ons manifesteren, biedt dit boek heel stof om over na te denken.
Fons Mariën