De Kiekeboes (in het Frans: Fanny et Cie. in het Engels: Jo and co) is een Vlaamse krantenstrip, getekend en geschreven door Merho. De strips worden uitgegeven door de Standaard Uitgeverij. De stripreeks is momenteel de populairste en best verkochte stripreeks in Vlaanderen met ondertussen 100.000 verkochte albums per jaar. Tot mei 2010 heette de reeks Kiekeboe, dat onderscheid is belangrijk als je aan “Blokken” wil meedoen! (Foto van een Kiekeboe muurschildering in Hasselt is van Andrew1 via Wikipedia.)
Begin jaren zeventig had Merho al eens geprobeerd om met de personages uit het poppenspel Kiekeboe van zijn broer Walter een stripverhaal te maken. De poging bleef beperkt tot acht pagina’s. De tweede poging lukte beter. De strip verscheen voor het eerst in Het Laatste Nieuws en De Nieuwe Gazet op 15 februari 1977. De albums werden uitgegeven door J.Hoste en vanaf 1990 door Standaard Uitgeverij. Volgens sommigen zou de naam van Kiekeboes baas Van de Kasseien verwijzen naar Willy Vandersteen, in wiens studio Merho aanvankelijk werkte. De woordspelingen in de namen van personages zijn duidelijk geïnspireerd door René Goscinny en Albert Uderzo‘s Asterix.
Het 36ste album, Het witte bloed, werd in 1992 bewerkt tot pilot voor een televisieserie. Omdat ze door het budget zaten, besloten de makers de film op video uit te brengen. Een reactie van de tv bleef echter uit. Tekenaar Merho zette er jaren later de schaar in voor een dvd-editie. Het uiteindelijke resultaat was een één uur durende film die als bijlage bij het album Mona, de musical zat. In 1999 werd nogmaals geprobeerd om met het maken van de bioscoopfilm Misstoestanden te starten. Hierin werd op komische wijze getoond hoe onmogelijk een Kiekeboe-film was. Wegens creatieve meningsverschillen tussen Merho en de makers distantieerde Merho zich reeds van de film tijdens de productie ervan. De film werd toch uitgebracht in 2000, maar verdween al binnen de twee weken uit de bioscopen vanwege de geringe publieksopkomst. Merho verbood alle vormen van verdere publicatie en reageerde zijn frustraties af in het album De Simstones. Een journalist had hem dit aangeraden nadat deze Merho’s woede had aanhoord. Van de film bestaat wel een cd met de soundtrack.
Sinds 1996 staat er in Hasselt een stripmuur gewijd aan Kiekeboe. Op 5 mei 2007 werd ook in Antwerpen een stripmuur van Kiekeboe ingehuldigd, alhoewel volgens het album Spoken in huis het huis van de Kiekeboes niet in Antwerpen ligt, maar in Bokrijk. Vele decors uit de serie zijn evenwel gebaseerd op werkelijk bestaande gebouwen in het Antwerpse dorp Zoersel, waar auteur Merho woont. In het najaar van 2007 werd in Theater Elckerlyc in Antwerpen in samenwerking met Studio 100 en Standaard Uitgeverij een theaterstuk opgevoerd Baas boven baas, gebaseerd op het gelijknamige Kiekeboe-album. De belangrijkste rollen waren voor Ludo Hellinx (Marcel Kiekeboe), Véronique Leysen (Fanny Kiekeboe), Eddy Vereycken (Firmin Van de Kasseien), Hans De Munter (Leon Van der Neffe) en Jan Van Looveren (Lee Posuksi). De regisseur was Christophe Ameye.
Rond 2003 stopte de voorpublicatie in Het Laatste Nieuws en verscheen het voortaan in de kranten Gazet van Antwerpen en Het Belang van Limburg. Geleidelijk aan werd het werk steeds meer overgenomen door de assistenten zoals Thomas Du Caju en Kristof Fagard. Op 18 februari 2004 verscheen het honderdste album in de reeks, 27 jaar en 3 dagen na de eerste verschijning op 15 februari 1977. Er werden ook enkele pogingen ondernomen om de populariteit van Kiekeboe in Nederland te verhogen. Zo verschenen er in de periode 2003 tot 2004 zelfs zes “Nederlandse” Kiekeboe-albums, niet onder de naam Kiekeboe, maar wel onder de naam Fanny en Co.
De stripreeks Kiekeboe kreeg vanaf het 125e album (2010) een grondige restyling. De reeks heette voortaan “De Kiekeboes” en ook het formaat van de albums werd veranderd, ze kregen de A4-grootte. Volgens de uitgeverij was de naamsverandering nodig omdat de naam “Kiekeboe” niet aansloeg in Nederland. Daar werd de naam als te kinderachtig beschouwd. Volgens Merho is de nieuwe vormgeving en titel de logische nieuwe stap en heeft de verandering niet zozeer met de verkoop buiten België te maken.
Vanaf 2014 doet Merho het rustiger aan en verschijnen er geen vier albums per jaar meer. In 2018 stopte de voorpublicatie in de Gazet van Antwerpen. In december 2018 kwam het gerucht dat Merho naar opvolgers voor deze stripreeks zocht. Dat jaar verhuisde Merho en zijn tekenstudio van Zoersel naar Brasschaat. Het leek alsof de reeks niet meer op dezelfde manier zou worden gemaakt. Merho zelf ging zich wel meer toespitsen op de redactie van de scenario’s en de eindcontrole. Met die beweging wil hij het aantal afgewerkte albums per jaar weer opvoeren, zonder aan kwaliteit te verliezen. Kristof Fagard werkte reeds sinds 2013 vanaf het wit blad op aanwijzingen van Merho’s A4-schetsen. De inkleuring is nog steeds van de hand van dochter Ine Merhottein. Een scenario en aanzet door Merho werd doorgegeven en uitgewerkt door Thomas Du Caju en de digitale inkt voor deze albums is van Jos Vanspauwen.
De Kiekeboes is een typische Vlaamse familiestrip. De personages zijn eerder antihelden dan helden. De situaties en de verhaalopbouw zijn vergelijkbaar met die van Suske en Wiske qua herkenbaarheid, maar de reeks mikt tegelijk meer op een volwassener publiek. Dit laat zich merken aan de erotiek (meestal in de gedaante van tienerdochter Fanny Kiekeboe en de overspelige bedrijfsleider Firmin Van De Kasseien), de vele verwijzingen naar maatschappelijke thema’s of actuele begrippen (hormonenzwendel in Over koetjes en kalfjes, witwasserij in Witter dan wit) en de beruchte woordspelingen en andere taalspelletjes. De nep-reclameaffiches zetten een traditie verder waarin vooral Piet Pienter en Bert Bibber van Pom uitblonk.(Wikipedia)