35 jaar geleden: Sandra Kim wint het Eurovisiesongfestival

Vandaag is het 35 jaar geleden dat Sandra Kim het Eurovisiesongfestival heeft gewonnen. Ik was er zeker van dat ik daar destijds een stukje over had gemaakt voor De Rode Vaan, maar het duurde een tijdje voor ik het had teruggevonden, omdat ik het bleek te hebben geïntegreerd in een stuk over Lolita’s in de popmuziek. Nu ja, daar staat het ook wel op zijn plaats…

De Hollanders zullen razend zijn. Niet zozeer omdat wij Belgen, dappersten aller Galliërs, het Eurosongfestival in Bergen (3-5-86) hebben gewonnen (want het was een RTBF-inzending), maar wel omdat zijzelf hebben gewacht tot de meisjes van « Kinderen voor kinderen » (nu de groep Frizzle Sizzle) zestien, zeventien jaar waren geworden en dat is veel te oud om (zeker als men uit Nederland komt) nog een indruk van maagdelijke ongereptheid na te laten. Dit gezegd zijnde kunnen wij ons wel aansluiten bij de uitverkiezing van de dertienjarige Sandra Kim met « J’aime la vie », omdat het een leuk, fris liedje is en dat volstaat blijkbaar in dit liedjesfestival dat dit jaar misschien nóg flauwer was dan bij de vorige dertig edities. Voor de rest was er weer een fraai geboezemde speakerin (met deze particulariteit dat zij een minister van cultuur in spe was), maakte de Noorse televisie er een « boeketje Noorwegen » van en bestond de jury blijkbaar zoals altijd uit oude snoepers. Want, inderdaad, al was er veel minder expliciete seks dan vroeger (denk aan de opwaaiende of uitgetrokken rokjes van eerdere Joegoslavische en Engelse inzendingen), dan blijft het toch merkwaardig hoe de overwinning steevast naar een jong Lolitaatje gaat (na Gigliola Cinquetti, France Gal], Dana of Nicole). Enfin, in Brussel kan men alvast communautair beginnen ruziën over de organisatie van het Songfestival van volgend jaar, met een BRT-inzending, maar ons in de schoenen geschoven door de RTBF… (De Rode Vaan nr.19 van 1986)

Ondertussen ligt de punkrage alweer achter de rug, maar ook zij hadden hun Lolita’s gehad, met name The Runaways. Uiterlijk gezien was het vooral de 16-jarige zangeres Cherry Currie die de aandacht trok, maar achter de schermen trok vooral de “stokoude” producer Kim Fowley als een doortrapte Humbert Humbert aan de touwtjes, terwijl de 15-jarige Kari Krome voor de teksten zorgde. Het Lolita-imago van The Runaways ging teloor toen gitariste Joan Jett zich steeds meer op de voorgrond ging werken. Zoals haar later werk met The Heartbreakers bevestigde, zat zij immers meer in de ruige traditie van Suzi Quatro.
Toen tegelijk met het succes van “Like a virgin” het playback- en soundmix-circuit furore maakte, waren er vele kinderen die Madonna als model uitkozen. Zo kregen we bijna ziekelijke imitaties te zien door jonge veulentjes, die in hun seksuele uitdagendheid wellicht zelfs niet eens wisten hoezeer ze met vuur speelden. Of de “Lolita met de blote buik” opzij gezet door échte Lolita’s!

Daarna kwam Kylie Minogue, die recht vanuit een soapserie Madonna-achtige sexy getinte shows instapte, maar meer nog viel Naomi Campbell op die voor het fotoboek “Sex” met Madonna reeds adembenemende poses had aangenomen, maar die – na haar avontuurtje met U2-bassist Adam Clayton – zelf een CD uitbracht die terecht de titel “Babywoman” meekreeg.
Dat jaar schreeuwde de verzamelde modepers ook moord en brand toen Gianni Versace in Milaan zijn nieuwe collectie voorstelde. De meest gesofisticeerden schreven nog dat het een Lolita-peepshow was, minder getalenteerden beklemtoonden dat de mode-ontwerper hier (via zijn modellen) zijn blote kont liet zien. “Had Naomi Campbell nu een tanga aan of niet?” blokletterden de pulpbladen, maar de échte “ster” van het gebeuren was Kate Moss, die met haar frele lichaampje het dichtste bij de stoute schoolmeisjes kwam die de ontwerper in het hoofd had en die hij misschien wel gezien had in het RAI-programma “Il Paradiso”, waarvan de producer beweert dat het voor kinderen is bedoeld, maar door de merkwaardige casting – alleen meisjes en dan nog liefst met ontluikende borstjes die via t-shirts en badpakken in de kijker worden geplaatst – kan men zich toch vragen stellen…
In 1994 was er anderzijds de groep Shampoo, bijgenaamd de Punk Lolita’s, omdat het twee meisjes van 17 en 19 jaar betreft. Deze groep maakt ophef omdat… ze verklaarden nog geen seks te hebben gehad en er (voorlopig?) ook geen te willen. Emma Forrest van de rubriek “Generation X” in “The Sunday Times” vindt dit heel normaal. Volgens haar is het een projectie van “vieze ouwe mannetjes” om te denken dat jonge meisjes omdat ze zo mooi zijn ook veel met seks te maken hebben. Volgens haar is net het omgekeerde het geval. Mooie meisjes zijn meer met zichzelf bezig (tot in het extreme anorexia-geval toe) dan met het zich openstellen naar de anderen. Bovendien zegt ze, niet ten onrechte, dat de jongste tijd ook de jongens echt “mooi” willen zijn. “Ze zijn vaak mooier dan de meisjes,” schrijft ze, “en welk meisje wil er nu naar bed gaan met een jongen die mooier is dan zij“. Alhoewel ze toegeeft dat kuisheid nog altijd de beste manier is om geen aids te betrappen, voegt ze er toch aan toe dat deze jongeren nochtans niet aan aids denken. Ook niet als ze “het” wél doen.
Maar net als de roman “Lolita” van Nabokov weliswaar in Amerika werd geschreven, maar oorspronkelijk in Frankrijk werd uitgegeven, zo is het Lolita-fenomeen vooral van belang in het Franse taalgebied. Denk maar aan Jane Birkin, France Gall, Lio, Vanessa Paradis, Mylène Farmer of Alizée.
In 1995 volgde dan de doorbraak op de popmarkt van de 17-jarige klassiek opgeleide violiste Vanessa-Mae, die eveneens als Lolita werd gepromoot. En natuurlijk was er in 1999 K3 met Karen Damen, Kristel Verbeke en Kathleen Aerts. Zij namen toen deel aan de preselecties voor de Belgische inzending naar het Eurovisiesongfestival met het nummer Heyah mama. Het liedje werd weinig positief beoordeeld door Marcel Vanthilt, die de meisjes fijne vleeswaren noemde en het liedje afdeed als “babymuziek”. Hij deed tevens de (sarcastische) suggestie het groepje maar bij Studio 100 onder te brengen, wat later inderdaad zou gebeuren. Heyah mama werd inderdaad toch op single uitgebracht en werd de eerste grote hit voor de meidengroep, die zich o.m. door de kritiek van Vanthilt wel omschoolde tot een groep voor kinderen. Nochtans was “Heyah mama” helemaal niet voor kinderen bedoeld. Integendeel met teksten als:

Ik wil jou, jij wil mij
Ik weet een plekje waar ze
Ons niet vinden
Jij mag me verslinden

Doe het héél zachtjes
Geen kreetjes en geen lachjes

Hittegolf, in mijn hart
Laat mij vanavond naar je
Kamer komen
Duizend hete dromen

Ik wil jou, jij wil mij
Slaap nu maar zacht en laat je
Ramen open
‘k Kom eraan geslopen

mikte men heel duidelijk op heetgebakerde tieners.
En tenslotte wil ik toch ook nog even iets zeggen over Lily Allen. Zij wordt niét gepromoot als Lolita (al zou dat wel gekund hebben), maar haar liedjes klinken als Kaatjes tralalaatjes maar dan wel met de meest gore teksten (*), een beetje vergelijkbaar in ons taalgebied met Merol en haar “Hou je bek en bef me” (**). Deze tegenstelling maakt dat Allen in zekere zin ook tot de Lolita’s in de popmuziek kan worden gerekend.

Ronny De Schepper

(*) Toen ze in april 2018 evenwel een oude hit van haar, “The fear”, zong op de BBC, veranderde ze “fucking fantastic” wel gewoon in “fantastic”. De dagen van “Let’s spend some time together” waren helemaal terug!

(**) Het is tevens een voorbeeld van in welke krankzinnige tijd we leven. Als een jongen “Hou je bek en pijp me” zou zingen, zou hij meteen een #metoo aan zijn kl… of beter gezegd aan zijn been hebben!