Op 18 september 1975 ging de verfilming van het boek “Het jaar van de kreeft” van Hugo Claus uit 1972 in première. De Amsterdamse Zeeuw Herbert Curiel (ooit nog assistent van King Vidor voor “Salomon and Sheba”) had de zegen van Kitty Courbois verkregen.
En waarom was dat noodzakelijk? Wel, “Het jaar van de kreeft” is een relaas van Claus’ eerste romance met Kitty Courbois (zeven jaar later zou er een tweede volgen). Hugo Claus verhuisde in maart 1970 naar Amsterdam. Hier ontmoette hij actrice Kitty Courbois met wie hij tot 1971 een stormachtige verhouding had. Thomas Claus in Humo van 29/4/2008: “Sylvia (Kristel) kwam in het leven van Hugo na zijn stormachtige liefde met Kitty Courbois. Mijn vader was er kapot van toen Courbois hem verliet. Hij heeft zich zelfs een revolver aangeschaft, die hij in de lade van z’n bureau verborg.”
Toch liep er bij de opnames nog bijna iets mis, omdat Courbois een vriendin in haar eigen rol wilde, terwijl Curiel voor Willeke Van Ammelrooy opteerde, die op dat moment ontzettend “hot” was door films als “Mira”,”Louisa” en “Frank en Eva”. Al dient daar meteen aan toegevoegd dat ze even haar geloofwaardigheid had verspeeld, omdat ze tussendoor een erotisch slippertje had gemaakt in Frankrijk in films met hilarische titels als “Règlements de femmes à O.Q.Corral”, “L’amour aux trousses”, “Le journal érotique d’un bûcheron” en vooral “Mon arrière-train sifflera trois fois”.
Maar goed, Willeke kwijt zich uitstekend van haar taak, al gaat de belangstelling van de recensent in Knack (als dat toen al Patrick Duynslaeger was, is dat volkomen begrijpelijk natuurlijk) vooral naar haar mannelijke tegenspeler, Rutger Hauer (van “Turks Fruit” en “Keetje Tippel”). “Curiel slaagt er uitstekend in de inspanningen van Pierre om door te dringen in het non-conformistische wereldje van zijn geliefde Toni op een realistische wijze weer te geven,” schrijft Knack. Aanvankelijk was het de bedoeling dat Rijk de Gooyer de rol van Pierre zou spelen. Hij had daarvoor in ieder geval de juiste leeftijd. Maar De Gooyer weigerde de hoofdrol. Hij was een liefhebber van de meeste boeken van Claus, maar vond Het jaar van de Kreeft op het niveau van een keukenmeidenroman, daarbij zag hij ook weinig in de samenwerking met de hem onbekende regisseur Herbert Curiel. Rutger Hauer nam de rol over, al was hij eigenlijk te jong.
De roman verscheen in 1972 en wordt het ‘antwoord’ van Hugo Claus op Jan Wolkers’ Turks fruit (1969) genoemd (*). Anders dan in de film sterft Toni in het boek aan kanker (‘cancer’ en ‘krebs’, respectievelijk het Engelse en Duitse woord voor kreeft, betekent in die talen ook kanker). In de film ligt de nadruk op de eigenschappen van het sterrenbeeld van Toni, Kreeft.
“De film trok 263.304 bezoekers in de bioscoop,” schrijft Wikipedia en zelfs bij die laatste vier was ik niet bij. Ik heb de film ook nog niet op televisie gezien en het boek heb ik ook nog niet gelezen. Daar zou ik toch eens werk moeten van maken, want een “keukenmeidenroman”, dat zou ik toch moeten aankunnen, denk je ook niet?
Ronny De Schepper
(*) Dat wist ik nog niet toen ik die keer van ons “memorabel avondje uit” Claus vertelde hoe ik eigenlijk door toedoen van “Turks Fruit” van Jan Wolkers (weliswaar door de verfilming door Paul Verhoeven, maar kom) getrouwd was (en ondertussen alweer gescheiden). Op 19 mei 1973 besloten mijn toenmalig lief en ik immers uit elkaar te gaan. Ik weet niet meer wiens idee het eigenlijk was, aangezien het van ons allebei bijna tegelijk uitging. We hadden geen ruzie of zo, maar ’t ging gewoonweg niet. Eigenlijk heel lucide, maar juist omdat we geen ruzie hadden, besloten we die avond toch naar de bioscoop in Antwerpen te gaan, zoals we reeds vooraf gepland hadden. We gingen in cinema Pathé naar “Turks Fruit” en blijkbaar waren we door die film zo aangegrepen dat we nog in de bioscoop zelf opnieuw zijn beginnen vrijen, wat er uiteindelijk toch toe zou leiden dat we getrouwd zijn. We kochten uiteraard ook het boek en de soundtrack en toen we later in Gentbrugge een optreden van Toots Thielemans bijwoonden, konden we hem met dit verhaal overhalen om “Dat mistig rooie dier” te spelen. Claus vond dat best grappig. “Dat moet ik aan Jan (Wolkers) doorvertellen,” zei hij.
dagelijks iets degelijks 