Het is al zestig jaar geleden dat Paul McCartney “Yesterday” heeft opgenomen.
Ik schrijf wel degelijk: Paul McCartney en niet The Beatles, want buiten McCartney heeft geen enkele Beatle aan deze opname meegewerkt. Wel werd een klassiek strijkkwartet aangetrokken (*). Anderzijds dient gezegd dat The Beatles diezelfde dag ook “I’m down” hebben opgenomen, één van hun hardste rocknummers (eveneens van Paul McCartney).
In Japan is “Yesterday” live wel ooit door The Beatles gespeeld, dus met elektrische gitaren, zij het uiteraard in sourdine. Meestal echter speelde Paul het alleen, zoals op bovenstaande foto in de Ed Sullivan Show van 14 augustus 1965.
Volgens biografen van McCartney en de Beatles componeerde McCartney de hele melodie in een droom op een nacht in zijn kamer in het huis van zijn toenmalige vriendin Jane Asher en haar familie aan Wimpole Street. Bij het ontwaken haastte hij zich naar een piano en speelde de melodie om te voorkomen dat hij hem zou vergeten.
McCartneys eerste zorg was dat hij onbewust andermans werk had geplagieerd (bekend als
cryptomnesie). Dat dit geen vorm van paranoia was, mocht George Harrison enkele jaren later toen een rechtbank tot het besluit kwam dat zijn “My Sweet Lord” een (ongewild) plagiaat was van “He’s so fine” van The Chiffons. (**)
McCartney: “Ongeveer een maand lang ging ik langs bij mensen in de muziekindustrie en vroeg hun of ze het ooit eerder hadden gehoord.” Het geduld van de andere Beatles werd zo op de proef gesteld door McCartneys werk in uitvoering dat George Harrison dit samenvatte toen hij zei: “Jeetje, hij had het altijd over dat nummer. Je zou denken dat hij Beethoven of zo was!” [Wikipedia]
“Yesterday” was pas de eerste nummer één van The Beatles hier in Vlaanderen. Ik heb het immers al eerder gezegd: men moet zich van Beatlemania hier te lande nu ook weer niet te véél voorstellen…
Ik moet ook toegeven dat ikzelf eraan heb meegewerkt dat dit nummer één werd. Met andere woorden, ik heb mij de single ook aangeschaft. Nochtans hou ik helemaal niet van “Yesterday”. Toen misschien wel een beetje, maar dat heeft dan toch niet lang geduurd. Ik kocht het plaatje eerder om tussen mijn ouders (en vooral dan mijn vader) en The Beatles toch een beetje de plooien glad te strijken. En het scheen te lukken: mijn ouders konden het nummer wel pruimen. Helaas waren The Beatles toch ook wel een beetje kleine smeerlapkes en hadden zij op de keerzijde “Dizzy miss Lizzy” gezet, één van hun stevigste rockers naar het origineel van Larry Williams (“I’m down” is ook een parafrase van Williams, maar dat kwam dan weer op de keerzijde van “Help!” terecht). En ik kreeg onmiddellijk verbod om dit nummer te draaien in de woonkamer!
“Yesterday” zou door meer dan 2.000 vertolkers worden opgenomen. Paul heeft er een hekel aan dat telkens hij in een restaurant binnenkomt, de pianist van dienst daarop overschakelt. Al wordt de pijn wel verzacht door het feit dat dit ook bij John Lennon gebeurde, al heeft die niets met “Yesterday” te maken, meer zelfs, hij had er een hekel aan. “Ik verdenk hem ervan,” zegt Paul, “dat het dààrom is dat hij Imagine heeft geschreven, want dat leent zich ook tot dergelijk gebruik.” En dan heeft John het gelukkig niet moeten meemaken dat op de BRT ter gelegenheid van zijn dood, jawel, “Yesterday” werd gespeeld!
Ronny De Schepper
(*) Het kwartet werd geregeld geboekt door George Martin en zijn secretaresse (en latere vrouw), Judy Lockhart-Smith. Tony Gilbert was eerste violist en tevens dirigent; de tweede violist was Sidney Sax; de in Spanje geboren Francisco Gabarro speelde cello; en Kenneth Essex altviool. Allen waren sessiemuzikanten die een prominente rol speelden in de Britse populaire muziek in de jaren zestig, met name als vaste leden van het orkest die te horen waren in het BBC-programma Top of the Pops op donderdagavond. Als freelancers waren ze gewild en werden ze geregeld ingehuurd voor albums vol strijkinstrumenten, onder supervisie van George Martin en andere platenproducenten. (Ray Coleman)
(**) De schrijver van He’s so fine Ronald Mack was zelfbenoemd manager van die zanggroep. Maar Mack had pech. Tijdens de periode dat het plaatje in de Verenigde Staten op 1 stond overleed hij op 23-jarige leeftijd aan Hodgkin lymphoma (Mack’s early death reportedly inspired Holland, Dozier and Holland to write the song “Jimmy Mack“). De volgende single van The Chiffons, Lucky me, flopte overigens gigantisch. In 1970 bracht George Harrison zijn My Sweet Lord uit. De erfgenamen van Mack vonden dat nummer wel erg lijken op He’s so fine en spanden een rechtszaak aan vanwege vermeend plagiaat. Het werd een langlopende zaak, die uiteindelijk resulteerde in de overgave van Harrison, die wel bleef volhouden dat de gelijkenis puur toeval was. De rechtsgang leverde wel op dat de Chiffons een versie opnamen van My Sweet Lord. (Wikipedia)