“Double indemnity”

Die reeks oude films op de BBC is toch werkelijk een verademing. Deze keer was het de beurt aan “Double indemnity” van Billy Wilder.

Double Indemnity (Nederlandse titel: Bloedgeld) is een Amerikaanse film noir uit 1944 onder regie van Billy Wilder. Het scenario van Raymond Chandler is gebaseerd op de gelijknamige misdaadroman uit 1935 van James M.Cain. De titel verwijst naar een clausule in een verzekeringspolis die voorziet dat de maatschappij een veelvoud van het in het contract vernoemde bedrag zal uitbetalen in geval van een dood door ongeluk. Algemeen beschouwd als een klassieker, wordt Double Indemnity vaak aangehaald als een paradigmatische film noir en een standaard voor de films die volgden in dat genre. Het consequente gebruik van sterk contrasterende verlichting, spaarzaam verlichte locaties en schachten van diffuus licht die door sigarettenrook of door de jaloezieën van een raam binnenvielen gaf de film een bijzonder expressieve en donkere kwaliteit.

De film gaat over Walter Neff (Fred MacMurray), een verzekeringsagent, die valt voor de schoonheid van de reeds getrouwde Phyllis Dietrichson (Barbara Stanwyck). De gevoelens lijken wederzijds. Samen beramen ze een snood plan om meneer Dietrichson, Phyllis’ echtgenoot (Tom Powers), om te brengen en zodoende al het geld van zijn levensverzekering te incasseren. Het plan lijkt waterdicht, maar dan blijkt Phyllis een verborgen agenda te hebben… (*)

Het verhaal is gebaseerd op een misdaad in 1927 begaan door een vrouw uit Queens en haar minnaar. Ruth (Brown) Snyder overtuigde haar vriend Judd Gray om haar echtgenoot te doden nadat ze deze een grote “double indemnity” levensverzekering had laten afsluiten. De moordenaars werden vlug gepakt. De voorpaginafoto van Snyders executie in de elektrische stoel in Sing Sing – heimelijk genomen met een verborgen camera – wordt wel eens de beroemdste nieuwsfoto van de jaren twintig genoemd. (In het oorspronkelijke einde van de film stierf Fred MacMurray (**) in de gaskamer, en dat werd ook gefilmd. Regisseur Billy Wilder vond het echter niet nodig, omdat de voorgaande scène tussen MacMurray en zijn baas Edward G.Robinson terwijl hij zijn spijt betuigde, zo effectief was.)

Wanneer Walter Neff Phyllis Dietrichson voor het eerst ontmoet, valt haar enkelbandje meteen op. Volgens een stadslegende draagt ​​een getrouwde vrouw een enkelbandje aan haar RECHTER enkel, wat aangeeft dat ze getrouwd is maar beschikbaar voor andere mannen.

Vanwege de strenge voedselrantsoenering tijdens de oorlog waren er politieagenten gestationeerd in de winkel waar de scènes met Fred MacMurray en Barbara Stanwyck werden gefilmd, om ervoor te zorgen dat niemand van de filmploeg in de verleiding kwam om iets van het voedsel mee te nemen.

Omdat Billy Wilder de kunst van de filmische misleiding perfect beheerste, is het opvallend hoe de deur van Neff achterstevoren was geplaatst. Om de spannende scène in de gang mogelijk te maken, moest de deur van Fred MacMurrays appartement naar buiten openen, zodat Barbara Stanwyck zich erachter kon verschuilen. Nochtans openen deuren van woonhuizen zo goed als altijd naar binnen.

De film werd in 1945 genomineerd voor de Oscar voor beste film, maar die prijs ging naar Going My Way. Billy Wilder was zo ontzettend boos over de overwinning van Leo McCarey dat hij, toen McCarey’s naam werd genoemd voor Beste Regisseur, zijn voet in het gangpad stak en McCarey liet struikelen. Wilder zou het volgende jaar wraak nemen toen The Lost Weekend (***) vier Oscars won, terwijl McCarey’s The Bells of St. Mary’s er slechts één in de wacht sleepte.

Er kwamen zoveel imitaties op de markt dat James M.Cain enkele jaren later vond dat hij recht had op een vergoeding. Daarom leidde hij een beweging binnen het Screen Writers Guild om de American Author’s Authority op te richten, een vakbond die de rechten op de werken van haar leden zou bezitten, betere overeenkomsten met dochterondernemingen zou sluiten en haar leden zou beschermen tegen inbreuken op het auteursrecht. Dit was echter het dieptepunt van de Koude Oorlog in Hollywood en de leden van het Guild verwierpen het “socialistische” idee.

Ronny De Schepper (op basis van Wikipedia en the Internet Movie Database)

(*) De acteur die Nino speelt is Byron Barr, wat de echte naam van Gig Young was totdat hij die in 1942 veranderde voor “The Gay Sisters”.

(**) Fred MacMurray droeg zijn trouwring gedurende de hele productie, ook al was Walter Neff een vrijgezel.

(***) Het was ironisch dat Raymond Chandler ermee instemde om mee te werken aan een verfilming van een roman van James M.Cain, aangezien hij Cains werk als ordinair beschouwde. Chandler is in de film te zien als een man die buiten het kantoor van Barton Keynes een tijdschrift zit te lezen en opkijkt naar Walter Neff die voorbijloopt, ongeveer 16 minuten na het begin van de film. Wilder kon het niet goed vinden met Chandler, wiens constante drankgebruik hem irriteerde. Wilder verwerkte zijn afkeer voor alcoholisten in zijn volgende film, The Lost Weekend.