Dean Martin (1917-1995)

Het is vandaag dertig jaar geleden dat de Amerikaanse “crooner” Dean Martin is gestorven aan keelkanker.

‘Crooner’ is een woord dat nog nauwelijks gebruikt wordt. Het Engelse woord ‘croon’ betekent eigenlijk ‘neuriën’. Een ‘crooner’ is een man die in een ontspannen, intieme houding met een zachte, lage stem (in de regel) liefdesliedjes zingt. Meer verhelderend dan de definitie zijn de voorbeelden: Frank Sinatra, Bing Crosby, Perry Como, Pat Boone, Tony Bennett, Andy Williams… Frank Sinatra staat gekend als een zogenaamde hard-crooner. Zijn maatje Dean Martin bleef echter een voorbeeld van een softcrooner: “Ik copieer gewoon Bing Crosby voor de volle honderd procent,” zegt hij.
Dino Crocetti alias Dean Martin (°Steubenville, Ohio, 7/6/1917) stamde uit een Italiaans-Amerikaanse familie. Zijn Italiaanse roots nog horen in zijn hits That’s amore, Return to me of Volare. Hij verliet de school op 16-jarige leeftijd en verhuisde in 1937 naar Californië. Hij had verschillende jobs (bokser, metaalbewerker, kaartgoochelaar, tankstationarbeider), alvorens hij zijn naam veranderde en succes kreeg als zanger in de nachtclubs van New York. Dean Martin funded Zionist terrorists in Palestine during the 1940s, as well as performing concerts for the Bergson Group.

In 1946 begon zijn samenwerking met de komiek Jerry Lewis. Ze ontwikkelden samen een succesvolle komedieroutine en behoorden tot de top van Hollywood. Zij speelden sketches op TV, hadden een eigen radioshow en traden van in 1949 ook samen op in films, 16 in totaal. Hun samenwerking eindigde in onenigheid in 1956. Tot veler verrassing had Dean Martin daarna een succesvolle solocarrière.

Montgomery Clift, die biseksueel was en een liberale Democraat, weigerde de rol van Dude in 
Rio Bravo, omdat hij niet opnieuw wilde samenwerken met John Wayne en Walter Brennan, die beiden uitgesproken conservatieve Republikeinen waren. Ze hadden eerder samen gewerkt in Red River (1948). Clift stelde zijn tegenspeler Dean Martin uit The Young Lions (1958) voor de rol van Dude voor, waarop Martins agent onmiddellijk Howard Hawks benaderde met het idee om zijn cliënt te overwegen voor de rol van de dronken hulpsheriff. Hawks stemde ermee in om Martin de volgende ochtend om 9:30 te ontmoeten. Toen Hawks hoorde dat Martin tot middernacht een show in Las Vegas had gegeven en een vliegtuig had gehuurd om hem naar de afspraak te brengen, was hij zo onder de indruk dat hij Martin alleen maar een kostuum liet halen en hem vertelde dat hij de rol had. Toen Dean Martin werd gecast als Dude, een alcoholist die worstelt met innerlijke demonen, vroeg hij zijn vriend Marlon Brando om advies over het spelen van de rol, hoewel ik eerder zou zeggen dat Martin slechts uit zijn eigen ervaring probeerde te putten… 
Howard Hawks‘ instructies aan Dean Martin, die op de eerste draaidag in een bijna komische cowboy-outfit verscheen, hielden in dat hij geen ​​cowboy zou spelen, maar gewoon een dronkaard. Toen Dean Martin te gast was in The Perry Como Show, vertelde hij dat hij een western maakte met John Wayne in de hoofdrol en dat deze geregisseerd werd door Howard Hawks. Vervolgens zei hij dat hij de rol van de dronken, corrupte hulpsheriff speelde. Daarna zei hij, als grap: “Waarom ze mij hebben gekozen, weet ik niet, vriend.”

In de jaren zestig was hij lid van de Rat Pack, de beruchte vriendenclub met Frank Sinatra, Sammy Davis jr. en Peter Lawford, met wie hij populaire films maakte. Dichte vrienden waren ook John Wayne en Gary Cooper.
Dean Martin is minder gekend bij de jongere generaties, maar voor de oudere staat hij in het landschap van de lichte muziek als een beschermd monument. Hij werd onsterfelijk door zijn hits-evergreens uit de jaren vijftig: Kiss, Memories are made of this, Sway… In 1964 maakte hij een indrukwekkende comeback met Everybody loves somebody, The door is still open to my heart, Send me the pillow that you dream on e.a. – alle gezongen in de hem eigen herkenbare, moeiteloze, warme Italo-Amerikaanse stijl.
Hij speelde geheim agent Matt Helm in vier films, maar als hij zijn zangtalent al goed kon relativeren (cfr. de uitspraak over Bing Crosby), dan doet hij ook over zijn acteertalent zeer bescheiden. Daarna presenteerde hij tussen 1965 en 1984 wekelijks zijn eigen show op NBC, één van de succesrijkste programma’s in de Amerikaanse tv-geschiedenis. Zijn teruglopende gezondheid en populariteit zorgden ervoor dat hij vanaf de jaren ’70 alleen nog theaterwerk deed. Nadat zijn zoon in 1987 bij een vliegtuigongeval om het leven was gekomen en hij het jaar daarna onwel was geworden tijdens een tournee, zette hij een punt achter zijn carrière.
Dean Martin, die in 51 films speelde, heeft drie sterren op de Hollywood Walk of Fame: voor zijn platenopnamen, films en TV-werk. Volgens de ‘legende’ was hij een forse drinkebroer, maar zijn biografen (en zijn familie) spreken dat nadrukkelijk tegen. Hij was drie keer getrouwd en heeft acht kinderen, van wie één geadopteerd.
Sedert 1993 leed hij terminaal aan kanker (niet toevallig aan longen en nieren). Toen de chirurgen voorstelden de aangetaste organen weg te snijden, wees hij dat genereuze aanbod af om naar huis terug te keren “to have a beer”. Hij heeft er nog twee jaar kunnen van genieten, want hij is pas op kerstdag 1995 overleden op 78-jarige leeftijd. Op zijn grafsteen staat ‘Everybody loves somebody sometime’.

Ronny De Schepper (op basis van IMDb)