Er werd gelachen toen ene Boris Johnson – in die tijd nog “journalist” Europese Zaken in Brussel – de Europeanen in hun hemd zette en beweerde dat “Brussel” zich moeide met de rechte vorm van de komkommer en de maximale buigingsgraad van de banaan. En de EU had, volgens zijn verbeelding, “snuivers” in dienst om mest te beoordelen op zijn juiste geur. Nepnieuws uiteraard. Anders had hij het nooit tot eerste minister geschopt, voor hij er zelf werd uitgeschopt (hij gaat nu voor TV werken).
Maar misschien zat er toch een kern van waarheid in dat de Europese instellingen zich, onder het mom van gezondheid of ziektezorg, nuffig gedragen en behoorlijk opdringerig zijn om de burger te kapittelen. Hij of zij moet maar zelf waken over de gaten in de ziekteverzekering. De bemoeizucht met de meest futiele dingen wijst inderdaad op een schoonmoedersyndroom.
Vanmorgen komt een dokter op A2 alweer verklaren dat hooguit twee glazen alcohol per dag – maar niet elke dag ! en niet te groot ! en liefst niets ! – de gezondheid en dus de kosten achteraf beter beheerd worden. Ik kom nog uit de tijd dat mannen werd aangeraden niet meer dan 28 eenheden per week te verbruiken. Dat was nog door te slikken, 4 glazen gespreid over 24 uur, behapbaar. Toen zakte men af naar 18, dan 12, nu 8, en als het van de echte pezewevers afhangt stop je met vlees, drank, zout, suiker, gekookte dingen en giftige paddestoelen. Dat laatste lijkt me niet onoverkomelijk.
Het probleem is helaas niet gezondheidsgebonden maar economisch. En dus wordt welbehagen niet als factor verrekend om de lichamelijke én geestelijke gezondheid van de mensen te “meten”. Want alles draait om statistieken (de nonsensicale mantra “meten is weten”) en bedilzucht, minder om holistische visies. Zowat elke specialist geneeskunde waarschuwt voortdurend voor uw gedrag: let op uw darmen, sport is gezond (wat Winston Churchill radicaal tegensprak en ouder werd dan de meeste specialisten), nies in uw elleboog, was vijf keer per dag uw handen of na élke bezigheid, poets tweemaal per dag je tanden (ook een vals gebit ?), laat u geregeld controleren, alles kost immers geld. Dat voor de specialisten en tand- en huisartsen eerst.
Nu pakt het Europees Parlement uit met een ontbijtrichtlijn – ik heb het daar moeilijk mee omdat ik nooit eet ’s morgens (o zo ongezond) en nooit honig of jam of Luikse stroop op mijn boterham smeer. Ik plet banaan. Toch zag de Europese Commissie daar op 21 april 2023 een halszaak in, want de geldende voedselnormen waren al in 20 jaar niet nagekeken of aangepast. En dus komt er een wet die gaat bepalen hoe je zelf je ontbijt moet samenstellen om “overlast” te vermijden. Dat die wet er komt staat buiten kijf: liefst 522 MEPs op 600 aanwezigen stemden voor het voorstel, dat nu nog naar de Raad moet.
Wat zijn de baanbrekende bevindingen ? Ik vat simpel samen: Eén, de etikettering moet gedetailleerder. Twee, elk product moet zijn land van oorsprong opgeven. Drie, Chinese nephonig moet eruit. Is de opzet dan fout ? Nee, alle dames die verzot zijn op taarten met slagroom weten dat de lijn eronder lijdt. Alleen is de EU niet geïnteresseerd in het welbevinden van volslanke dames, alleen in het suikergehalte. Eigenlijk zouden dus alle moslims moeten lijden aan suikerziekte en overgewicht, stelt de onbevangen waarnemer vast: de pasteitjes en de overgesuikerde thee alleen al zijn debet aan een ongezonde dosis, die zo gevaarlijk is als de rook van vapers en sigaretten (die nu, om economische redenen na klachten van de caféhouders dat ze nog moeten bijleggen als er een automaat staat, gaan verdwijnen).
Wat is dan wel het nut van etikettering ? De wetsherziening is er op gericht “de verbruikers te helpen om tot een beter inzicht te komen en gezondere beslissingen te nemen bij voedselproducten”, staat in de mededeling. Ik lees alweer: de verbruiker krijgt de verantwoordelijkheid toegeschoven, over de verwerkingsfabrieken wordt niet gesproken. Er is alleen sprake van vervalsing. Een onbedekte aanval op Chinese invoer. Want die mengsels zijn niet noodzakelijk betrouwbaar, stelt de rapporteur, de Oostenrijker Alexander Bernhuber (EVP). Letterlijk: “Vermelding van het land van herkomst zal de verbruiker makkelijker doen kiezen voor gezondere en plaatselijker producten. Zo stellen we paal en perk aan de bedrieglijke praktijken op de honigetiketten (…) Vooral bij mengsels dient ieders aandeel nauwkeurig vermeld”. Men gaat er dus van uit dat honig gezonder is als hij uit pakweg Frankrijk komt. Net zoals de papier- en houtverpakking van kazen moest verdwijnen om de afvalberg te verkleinen. Behalve voor de Franse camembert, want “daar zitten gaatjes in het hout” (ik vraag me af waar. In de nietjes ?). Streekproduct heet dat dan, en dus gezond. En alweer “bescherming van de verbruikers en de imkers”. In Amerika heet zoiets protectionisme.
En om de suikerziekte tegen te gaan moet er een melding op de verpakking komen, “bevat uitsluitend natuurlijke suikers”. Van bieten zoals de klontjes allicht. Hoewel, het geldt vooral voor fruitsap en softdrinks. Daar mag ook nog bijgedrukt: “fruitsap met een verminderd suikergehalte”. En waar natuurlijke suikers technisch verminderd worden in fruitsap, jam, gelei of melk, mag in geen geval gebruik worden gemaakt van zoetstoffen om de oorspronkelijke smaak te herstellen.
Het nuttigste allicht is de beslissing dat voedseletiketten over minder suiker geen reclame mogen bevatten over sportieve prestaties of verbetering van de gezondheid. Ten minste iemand heeft er zijn hoofd bijgehouden. Wellicht minder alcohol gedronken.
Lukas De Vos
(foto Tim Hammond / Prime Minister’s Office, 10 Downing Street – https://www.gov.uk/government/speeches/prime-minister-boris-johnsons-statement-in-downing-street-7-july-2022)
dagelijks iets degelijks 